یاخته گیاهی یا سلول گیاهی نوعی سلول یوکاریوتی است که از برخی جنبه‌های کلیدی با دیگر ارگانیسم‌های یوکاریوتی متفاوت است.

ساختار

سلول‌های گیاهی نسبت به سلول‌های جانوری دارای اشکال متنوع‌تری هستند. سلول‌های گیاهی دارای اشکال چند ضلعی با قطرهای مساوی و منظم یا کشیده هستند و علاوه بر آن سلول‌های گیاهی، محصور در غشای شکل دهنده نسبتاً سخت و محکم و مقاوم هستند که گاه نازک و گاهی ضخیم است.

در یک توده سلولی همگن سازنده یک بافت، همه سلول‌ها دارای یک اندازه و یک شکل و معمولاً چند وجهی‌اند. در گیاهان آلی اندازه سلول‌ها متناسب با کار آن‌هاست و بر حسب ماهیت بافت و نقشی که در گیاه دارند اندازه آن‌ها متفاوت است. اندازه و طول سلول‌های سازنده پیکر گیاهان به ماهیت و ویژگی آن سلول بستگی دارد و به طول ملکول‌های پروتئینی موجود در آن‌ها و همچنین به میزان فعالیت هسته سلول و دوره استراحت آن ارتباط دارد.

سیتوپلاسم هر دو یاخته مجاور به وسیله منافذ موجود (پلاسمودسم‌ها) با هم ارتباط دارند. غشای سیتوپلاسمی از یک لایه دو مولکولی فسفولیپید تشکیل یافته است که پروتئین‌ها به دو صورت سطحی و عمقی در آن غوطه‌ورند. نقش غشای سیتوپلاسمی حفظ تراوایی انتخابی است. زمینه سیتوپلاسم اساسی‌ترین قسمت درونی یاخته را تشکیل می‌دهد، زیرا اکثراً اعمال بیوسنتزی یاخته در آن صورت می‌گیرد. اندامک‌ها در این زمینه قرار دارند. یکی از ویژگی‌های سیتوپلاسم جنبش دائمی آن است که در اثر انقباض ریزرشته‌ها بوجود می‌آید، ولی ریزلوله‌ها به این جریان جهت می‌دهند.

فهرست مطالب:

مقدمه

پروتوپلاسم و دیواره

دیواره سلولی (دیواره اسکلتی)

تغییرات دیواره سلولی

پلاسمودسماتا

لانها

واکوئلها

تورژسانس و پلاسمولیز

پلاستها (پلاستید‌ها)

کروموپلاستها

کلروپلاستها

هسته

تعریف بافت و انواع آن

بافتهای مریستمی

بافتهای غیر مریستمی

سلولهای پارانشیم

بافت کلانشیم

بافت اسکلرانشیم

بافت اپیدرم

بافتهای ترشحی

بافت پریدرم

و…