روانپریشی یا پسیکوز (به فرانسوی: Psychose) یا سایکوزیس (به انگلیسی: Psychosis) به معنای وضعیت روانی غیرطبیعی‌ای است که در روانپزشکی برای بیان حالت «از دست رفتن توانایی تشخیص واقعیت از خیال» بکار می‌رود. پسیکوز دربرگیرنده دسته‌ای از اختلالات روانی است که در طول آن‌ها بیمار دچار علایمی مانند توهم یا هذیان شود. هر گاه این علایم در افراد منجر به بروز اختلال در کارکرد یا بروز دیسترس شود، می‌توان نام اختلال را بر آن گذاشت. دو مشخصه بارز آن شامل هذیان (بیان غیرعمد درک نادرست از واقعیات) و توهم (دیدن یا شنیدن غیرعمد چیزی که اساساً نبوده و نیست) است.

تعریف

واژه سایکوزیس از ترکیب دو کلمه یونانی پسوخه، ψυχή، به معنای روان، و اُسیس، οσις، به معنای موقعیت غیرطبیعی تشکیل شده‌است؛ و به معنی وضعیتی روانی و غیرطبیعی است که حالتهای مختلفی را دربر می‌گیرد ولی اصلی‌ترین ویژگی آن قطع ارتباط مغز با دنیای واقعیات است.

تاریخچه

علایم این بیماری در گذشته‌های دور نیز شناخته شده بود؛ و پیشینیان تعبیرهایی افسانه وار درباره‌اش داشتند. در گذشته به شیزوفرنی ‘جنون جوانی’ نیز می‌گفتند که امروزه چندان مورد کاربرد روان‌پزشکان و روان‌شناسان نیست. پیشینیان معتقد بودند دیوانه و مجنون کسی است که دیو یا جن او را تسخیر کرده‌است.

علل

عوامل ارثی – ژنتیکی، ضربات و تنش‌های شدید روانی، جسمی و محیطی باعث جهش عوامل ژنتیکی پیشا-موجود در فرد، شده و ظهور بیماری را سرعت بخشند. الکل و داروهای خاص می‌توانند سبب جنون شوند، اسکیزوافکتیو، تومورهای مغزی، اسکیزوفرنی، ابتلا به حملات تشنجی، افسردگی‌های نادیده گرفته شده، اختلالات خلقی دوقطبی، زوال عقل (دمانس و آلزایمر) و سکته‌های مغزی.

فهرست مطالب:

نام جدید پسیکوزهای کودکی

معیارهای اختلال های پسیکوتیکی کودکان

اختلال های نافذ رشد

زمان بروز اختلال های نافذ رشد

اوتیسم خردسالی

مشخصه های ظاهری

معیارهای تشخیص اوتیسم از دیدگاه DSM-III

تاریخچه تشخیص

خصیصه های کودکان اتیستیک

نشانه های ضروری برای تشخیص اوتیسم

سه نشانه شایع در بین کودکان اتیستیک

پاسخ های نابهنجار به محرک های حسی

رفتارهای خود تحریکی

آسیب رفتارهای خود تحریکی

انواع آسیب های رفتارهای خود آسیب گرانه

درمان موفقیت آمیز رفتارهای خود آسیب گرانه

مهارت های ویژه

کنش های هوشی

عاطفه نامناسب

ارزیابی اتیسم

درمان اوتیسم

شیوع اوتیسم

و…