مالاریا (به انگلیسی: Malaria) مهم‌ترین بیماری انگلی و یکی از مسایل مهم بهداشتی تعدادی از کشورها بخصوص کشورهای منطقه گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا است. بیماری مالاریا با نام‌های دیگری چون پالودیسم، تب و لرز، تب نوبه و تب متناوب نامیده می‌شود. فرد مبتلا به مالاریا را مالاریال (Malarial) می گویند.

این بیماری به صورت عفونت حاد در بیشتر موارد وخیم و گاهی طولانی و با ویژگی‌های تب متناوب و لرز، کم‌خونی و بزرگی طحال و گاه با ویژگی‌های ساده یا کشنده دیگر خودنمایی می‌کند. اهمیت این بیماری به خاطر شیوع زیاد و مرگ‌ومیر قابل توجه‌است. انگل مالاریا توسط یک تیره از پشه به نام آنوفل به انسان منتقل می‌شود که این تیره شامل چندین گونه است.

کلمه مالاریا یک کلمه ایتالیایی و به معنای هوای بد (Mal-Aria) است و منظور از آن تعریف بیماری با ویژگی‌های تب متناوب است که ایتالیایی‌ها در گذشته وجود آن را ناشی از هوای بد و مناطق باتلاقی می‌دانستند. همواره با گرم شدن زمین، شیوع این بیماری افزایش می‌یابد.

 

فهرست مطالب:

تعریف بیماری مالاریا

کلمه مالاریا

تاریخچه باستان

نخستین درمان

کینین (پوست درخت گنه گنه)

کشف انگل مالاریا (۱۸۸۰)

فرق‌ گذاری بین گونه ‌های مالاریا (۱۸۸۶)

نامگذاری انگلهای مالاریا (۱۸۹۷–۱۸۹۰)

نام‌ های بیماری مالاریا

کشف انتقال انگل مالاریا توسط پشه (۱۸۹۸–۱۸۹۷)

کشف انتقال انگل مالاریای انسانی (پلاسمودیوم ۱۸۹۹–۱۸۹۸)

کانال پاناما (۱۹۱۰–۱۹۰۵)

خدمات بهداشت عمومی آمریکا و مالاریا (۱۹۴۲–۱۹۱۴)

موافقت ‌نامه دره تنسی آمریکا – یکپارچگی کنترل مالاریا با فعالیت‌ های اقتصادی (۱۹۳۳)

کلروکین (۱۹۴۶–۱۹۳۴)

کنترل مالاریا در مناطق جنگی (۱۹۴۵–۱۹۴۲)

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ‌های واگیر (CDC) و مالاریا (از سال ۱۹۴۶ تا کنون)

حذف مالاریا در آمریکا (۱۹۵۱–۱۹۴۷)

تلاشهایی برای حذف مالاریا در دنیا – موفقیت و شکست (۱۹۷۸–۱۹۵۵)

عامل اتیولوژی

۴ گونه پلاسمودیوم در انسان ایجاد بیماری می‌ کنند

چرخه زندگی انگل

دوره کمون

منبع عفونت

ناقل

انواع آنوفل

آنوفل سوپرپیکتوس

آنوفل ماکولی‌ پنیس

آنوفل ساکاروی

آنوفل کولیسیفازیس

آنوفل استفنسی

آنوفل فلوویاتیلیس

آنوفل دتالی

حساسیت آنوفل نسبت به انگل مالاریا و تطابق آن

عادت ‌های مربوط به استراحت و خونخواری پشه ‌ها

طول عمر

فراوانی آنوفل

عادت‌ های تخم‌ ریزی

توان ناقل بودن

مقاومت در برابر حشره‌ کش ‌ها

شرایط مربوط به انسان

نژاد

سن

جنس و شغل

عوامل محیطی

محیط فیزیکی

محیط زیست‌ شناسی

محیط اجتماعی – اقتصادی

انتشار

زنجیره انتقال بیماری

ویژگی ‌های همه ‌گیری شناختی مالاریای پایدار

ویژگی‌ های همه‌ گیری شناختی مالاریای ناپایدار

مالاریای همه‌ گیر

راه انتقال بیماری

پیشگیری دارویی

واکسن مالاریا

جلوگیری از تماس پشه با انسان

پشه بند

دفع‌ کننده ‌ها

مبارزه با لارو پشه‌ ها و کاهش منابع لاروی

روش ‌های مکانیکی

کنترل شیمیایی

روش‌ های زیست‌ شناسی

مبارزه با آنوفل بالغ

سمپاشی فضایی

روش ‌های وراثتی

پراکندگی انگل مالاریا در دنیا

پلاسمودیوم فالسیپاروم

پلاسمودیوم ویواکس

پلاسمودیوم اوال

دسته ‌بندی میزان شیوع مالاریا

مقاومت ذاتی

علائم

و…