نظریه مِه‌بانگ یا بیگ بنگ (به انگلیسی: Big Bang Theory) مدل کیهان‌شناسی پذیرفته‌شده جهان، از کهن‌ترین دوران شناخته‌شده و تکامل آن در مقیاس بزرگ است.این نظریه بیان می‌کند که گیتی از یک وضعیت بسیار چگال (متراکم) نخستین آغاز شده و در گذر زمان انبساط یافته‌است این نظریه طیف گسترده‌ای از پدیده‌های مشاهده‌شده را به خوبی توضیح می‌دهد. از جمله این پدیده‌ها می‌توان به فراوانی عناصر سبک اولیه، تابش زمینه کیهانی، ساختار بزرگ مقیاس و قانون هابل اشاره نمود. اگر در زمان به عقب برگردیم، به نقطه‌ای در گذشته می‌رسیم که در آن قوانین فیزیکی شناخته‌شده کارایی خود را از دست می‌دهند و نقطه تکینگی نام دارد. این نقطه، نقطه پیدایش گیتی است و بر اساس اندازه‌گیری‌های جدید، این لحظه تقریباً ۱۳٫۸ میلیارد سال پیش رخ داده‌است و از این رو سن گیتی ۱۳٫۸ میلیارد سال تخمین زده می‌شود. پس از انبساط اولیه گیتی به اندازه کافی سرد شد که امکان پیدایش ذرات زیراتمی و بعدها اتمهای ساده، پدید آید. به هم پیوستن ابرهای غول‌پیکر از عناصر اولیه بر اثر نیروی گرانش، باعث پیدایش ستارگان و کهکشانها شد.

فهرست مطالب:

تعریف نظریه انفجار بزرگ

دنبال کردن انبساط جهان در زمان رو به عقب

تابش زمینه کیهانی

بررسی کلی

مشاهدات ادوین هابل

مدل لامبدا – سی ‌دی‌ ام

تاریخ گیتی

گاه ‌شمار مه ‌بانگ

نقطه تکینگی

هسته زایی مهبانگ

تورم کیهانی و باریون ‌زایی

سرد شدن

نمای پانورامیک از کل آسمان توزیع کهکشانها در خارج از کهکشان راه شیری

تشکیل ساختار

چهار نوع ممکن از ماده

انبساط شتاب‌ دار کیهانی

پیش ‌فرض ‌های نظریه مه ‌بانگ

انبساط فضا

شتاب گسترش فضازمان از لحظه مهبانگ

افق ها

تاریخچه

واژه شناسی مهبانگ

الکساندر فریدمان

نظریه لومتر

هویل

شواهد تجربی نظریه مه ‌بانگ

چهار ستون نظریه مه ‌بانگ

قانون هابل و انبساط فضا

دو توجیه قانون هابل

آرنو آلان پنزیاس و رابرت وودرو ویلسون

فراوانی عناصر نخستین

توزیع و تکامل کهکشانها

ابرهای گازی نخستین

سایر شواهد

مسائل و مشکلات مرتبط در فیزیک

عدم تقارن باریون

انرژی تاریک

ماده تاریک

مسئله افق

مسئله تک قطبی مغناطیسی

مسئله تخت بودن جهان

آینده جهان بنا بر نظریه مه ‌بانگ

گمانه ‌زنی ‌های فراتر از مه ‌بانگ

و…