انتقال گرما (به انگلیسی: Heat transfer) به تبادل انرژی گرمایی میان دو یا چند جسم یا سامانه (سیستم) فیزیکی گفته‌می‌شود.

انتقال گرما به سه روش روی می‌دهد؛ رسانش، هم‌رفت، و تابش.

انتقال گرما با تغییر انرژی درونی ماده همراه است و بر پایه قانون دوم ترمودینامیک همیشه از جسم گرم‌تر به جسم سردتر روی می‌دهد.

تعادل گرمایی زمانی به‌دست می‌آید که جسم‌های درگیر و پیرامونشان به دمایی یکسان برسند.

شیوه‌های انتقال گرما عبارتند از:

• رسانش یا هازش: انتقال انرژی بین جسم‌هایی که در تماس هستند
• هم‌رفت: انتقال انرژی به دلیل حرکت شاره
• تابش: انتقال انرژی با تابش پرتوهای الکترومغناطیسی
• انتقال جرم: انتقال انرژی از یک مکان به مکان دیگر با جابه‌جایی جسم دارای انرژی.

انتقال جِرم (به انگلیسی: Mass transfer) مبحثی در مهندسی شیمی و یکی از شاخه‌های پدیده‌های انتقال است که به بررسی انتقال ماده در اثر اختلاف پتانسیل شیمیایی می‌پردازد.

در بسیاری از فرایندهای صنعتی مهندسی شیمی تغییر غلظت ماده‌های درگیر در یک واکنش و ساخت فراورده‌ای دیگر مورد نیاز است. در برخی از این جداسازی‌ها دگرگونی (تغییر) شیمیایی نداریم در برخی هم واکنش شیمیایی رخ می‌دهد. زمانی که دگرگونی تنها فیزیکی بوده و به عبارت دیگر جداسازی انجام می‌دهیم. برای این جداسازی روش‌های گوناگونی است. برای نمونه، برای محلول‌ها گاهی از روش تقطیر بهره می‌گیرند.

هر گونه حرکت ذرات مواد انتقال جرم نامیده نمی‌شود مانند بوییدن گل یا انتقال نفت از راه خط لوله ولی حل شدن قند در آب یا عصاره‌کشی با استفاده از حلال انتقال جرم است.

فهرست مطالب:

فصل ۱- مقدمه

فصل ۲- مقدمه ای بر هدایت حرارتی

فصل ۳- هدایت حرارتی پایا، تک بعدی

فصل ۴- هدایت حرارتی پایا، دو بعدی

فصل ۵- انتقال حرارت گذرا (ناپایدار)

فصل ۶- مقدمه ای بر انتقال حرارت جابجایی

فصل ۷- جریان خارجی

فصل ۸- جریان داخلی

فصل ۹- جابجایی آزاد

فصل ۱۰- جوشش و چگالش

فصل ۱۱- مبدل های حرارتی

فصل ۱۲- تشعشع: فرآیندها و خواص

فصل ۱۳- تبادل تشعشعی بین سطوح

فصل ۱۴- نفوذ انتقال جرم