روان‌شناسی تودها دربرگیرندۀ سه «دفتر» و سیزده فرگرد است. لوبون در این اثر به‌شیوۀ خاص خود هم ویژگی‌ها و کارکردهای روان‌شناختی توده را برمی‌شمرد، و هم تصویری از راهبر توده (Meneur) و چگونگی تأثیرگذاری او را در افراد توده و کنش و کردارشان به‌دست می‌دهد. در زیر خواهیم دید که او از توده تصویری اغلب منفی و نازیبا پیش چشم ما می‌نهد، زیرا در شناخت و بازشناسایی آن همواره به شکل‌گیری وضعیت سراپا «ناخودآگاه» و «اراده‌گریز» و به‌ویژه کارکردهای مهارگسسته و ویران‌گر آن نظر می‌دوزد.

نظریۀ پایه‌ای لوبون درباره «توده‌ها» (گروه‌ها، جمعیت‌ها) که در پیش‌گفتار او آمده است چنین است: توده یک گردهم‌آیی موقتِ سراپا «ناخودآگاه» است. شکل‌گیری آن زیر تأثیر «غریزه گردهم‌آیی» (Instinct gregaire) صورت می‌گیرد که در وجود هر جانداری (از جانور گرفته تا انسان) نهفته است. عامل «وحشت» (Terreur) نیز (مانند وحشتِ همراه با احساس ناامنی که درمثال راهبران دینی در روزگار سیاه تفتیش عقاید و یا برخی سرکردگان انقلاب فرانسه در «دورۀ وحشت» در بین مردم پراکنده‌اند) در تلقین‌پذیری و گردهم‌آیی افرد سهمی مؤثر دارد. همچنین توده بنا بر خصوصیات و کارکردهای ذهنی و عاطفی ویژه‌ای که داراست دراصل یک «تودۀ روان‌شناختی» (Foule psychologique) منحصر به خود است، و بنابراین روان‌شناسی آن با روان‌شناسی هریک از افراد تشکیل دهندۀ آن تفاوت دارد.

تعداد صفحات: 34