عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق توسعه پایدار مسکن روستایی
فرمت فایل: word
تعداد صفحات: 30
اکثر کشورهای درحال توسعه همگی بر این نظر هستند که تعریف مسکن به یک واحد مسکونی محدود نمی شودبلکه محیط مسکونی را در بر می گیرد . براساس مطالعاتی که در هندوستان صورت گرفته ،مفهوم مسکن علاوه بر ساخت فیزیکی که یکخانواده به عنوان سرپناه مورد استفاده قرارمیدهد،کل محیط مسکونی را شامل میشود که شامل کلیه خدمات وتسهیلات ضروری مورد نیاز برای بهزیستی خانواده و طرحهای اشتغال،آموزش و تندرستی افراد است، همچنین مسکن به مجموعه ای از تسهیلات گفته میشود که به منظور ارائه خدمات فشرده و در یک مکان فیزیکی قرار دارد. این واژه بدان معناست که مفهوم مسکن با توجه به شرایط اجتماعی ،اقتصادی و خانوادگی تغییر می کند(مخبر،18:1363). به عبارت دیگرمسکن چیزی بیش از سرپناه صرفا فیزیکی است و کلیه خدمات و تسهیلات عمومی لازم برای بهتر زیستن انسان را شامل می شودو باید حق تصرف نسبتا طولانی و مطمئن برای استفاده کننده فراهم باشد(k.napp.1982.35).
در دومین اجلاس اسکان بشر(1996) که در استانبول برگزار شد. مسکن متناسب چنین تعریف شده است((سرپناه مناسب تنها به معنای وجود یک سقف بالای سر هر شخص نیست ،سرپناه مناسب یعنی آسایش مناسب ،فضای مناسب ،دسترسی فیزیکی ،امنیت مناسب ،امنیت مالکیت ،پایداری ،دوام سازی روشنایی،تهویه و سیستم گرمایی مناسب ،زیرساخت های اولیه مناسب از قبیل آبرسانی،بهداشت وآموزش و دفع زباله ،کیفیت مناسب زیست محیطی ،عوامل بهداشتی مناسب ،مکان مناسب ،قابل دسترسی از نظر کار و تسهیلات اولیه است که همه این موارد با توجه به استطاعت مردم تامین شود(دلال پورمحمدی،4:1379).
مسکن روستایی اینگونه تعریف شده است مسکن بیش از آنکه ساختار کالبدی باشد ، نهادی است با عملکرد چند بعدی (زیاری،2:1389). که دارای ابعاد مختلف مکانی ، معماری، کالبدی ، فیزیکی ، اقتصادی ، مالی ،روانشناختی و پزشکی است (culllingworth, 1997, 166).
2-1-2.مسکن روستایی
مسکن واژه ای عربی و ریشه آن سکن است . مفهوم این واژه آرام گرفتن بعد از حرکت است و شاید این مناسب ترین تعریف لفظی این واژه باشد زیرا همه انسانها پس از تلاش و کوشش و حرکت روزانه خانه یا همان مسکن را محل آرام و استراحت خود قرار میدهند . همچنین مارسل بازن مسکن را این چنین تعریف کرده است " مسکن عبارتست از تعداد متغیرهای ساختمان که در محوطه نسبتا وسیعی پراکنده شده اند و این محوطه با خاک کوبیده شده و یا علفزاری با درختان میوه و یا کرتهای صیفی کاری پوشیده شده است " (محمدی ملاسرایی ،1375: 9-8) . مقوله مسکن گسترده و پیچیده است ، ابعاد متنوعی دارد ونمی توان تعریف واحدی از آن ارائه کرد مسکن یک مکان فیزیکی است و به عنوان سرپناه ، نیاز اولیه و اساسی خانوار به حساب می آید . در این سرپناه برخی از نیازهای اولیه خانواده یا فرد مانند خوراک ، استراحت و حفاظت در برابر شرایط جوی تامین می شود (اهری،7:1367) . مفهوم مسکن علاوه بر مکان فیزیکی ، کل محیط مسکونی را در بر می گیرد که شامل کلیه خدمات و تسهیلات ضروری مورد نیاز برای بهتر زیستن خانواده و طرحهای اشتغال ، آموزش و بهداشت افراد است در واقع تعریف و مفهوم عام مسکن یک واحد مسکونی نیست بلکه کل محیط را شامل می گردد(مخبر،17:1363) . به عبارت دیگر مسکن چیزی بیش از یک سرپناه صرفا فیزیکی است و کلیه خدمات و تسهیلات عمومی لازم برای بهزیستی انسان را شامل می شود و باید حق تصرف نسبتا طولانی و مطمئن برای استفاده کننده آن فراهم باشد (Knapp,1982:35) . مسکن به مثابه واحد تسهیلات فیزیکی یا به عنوان کالایی اقتصادی و پر دوام که نقش اجتماعی یا جمعی نیز دارد ، چونان مجموعه ای از خدمات و بخشی اقتصادی است (Bourne,1981:14) . و افزون بر اینها مشتمل بر رفع نیازهای مالی ، به عنوان نمایش مقام و وضعیت اقتصادی- اجتماعی افراد نیز هست (Caterand Trevor,1980:38) . مسکن خردترین و کوچک ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط و خصوصی ترین فضای زندگی انسان است (زیاری ،2:1389) . مسکن در عین حال عامل اصلی جامعه پذیری افراد نسبت به جهان وکالایی عمده و تعیین کننده در سازمان اجتماعی فضا است که در شکل گیری هویت فردی ، روابط اجتماعی و اهداف جمعی نقش بسیار تعیین کننده ای دارد (Short,2006:199) . مسکن بیش از انکه ساختار کالبدی داشته باشد ، نهادی است با عملکرد چند بعدی (زیاری،2:1389).که دارای ابعاد مختلف مکانی ، معماری ، کالبدی و فیزیکی ، اقتصادی ،مالی ، روان شناختی و پزشکی است (Cullinigworth,1997,166) . عامل فرهنگ و درک انسانها از جهان و حیات نقش موثری در مسکن و سازمان تقسیمات فضایی آن داشته است (Rapoport,1969:47) . مسکن در واقع مکانی فیزیکی است و سرپناه ، نیاز اولیه و اساسی خانوار محسوب می گردد(اهری،107:1367) . در بسایری از موارد مهمترین عامل تاثیرگذار بر میزان رضایت فرد از سکونت در محله ، مسکن و شرایط محیطی آن است (Westaway,2006,187) . بنا به دیدگاه لوکوربوزیه ، هر دو وجه نیازهای جسمی و روحی انسان باید با سازمان دهی فضایی مسکن پاسخ داده شود (Yagi,1987:18) . در دومین اجلاس اسکان بشر (1996) که در استانبول برگزار شد از مسکن مناسب چنین تعریف شده است " سرپناه مناسب تنها به معنی وجود یک سقف بالای سر هر شخص نیست ؛ سرپناه مناسب یعنی آسایش مناسب ، فضای مناسب ، دسترسی فیزیکی و امنیت مناسب ،مالکیت ، پایداری و دوام سازه ای ، روشنایی ، تهویه و سیستم گرمایی مناسب ، زیرساختهای اولیه مناسب از قبیل آبرسانی ، بهداشت و آموزش ، دفع زباله ، کیفیت مناسب زیست محیطی ، عوامل بهداشتی مناسب ، مکان مناسب و قابل دسترسی از نظر کار و تسهیلات اولیه که همه موارد باید با توجه به استطاعت مردم تامین شود (دفتراقتصاد مسکن ،7:1375) . مسکن خوب و مناسب نشانگر رفاه عمومی جامعه است و مسکن بد و نامطلوب منجر به پیامدهای زیانباری از قبیل بیماریها ،بی بندباریها ، تباهی وفساد جوانان جوامع میگردد(Rangwala,1998:62) . عوامل اقتصادی ، سبک معماری ،زبان بومی منطقه ،گرایش های سبک شناختی ، آب و هوا،جغرافیا و آداب و سنن محلی د رتوسعه و طراحی مسکن در مکانهای مختلف تاثیرگذارند(Sendich,2006:185) . مسکن در زندگی از اهمیت خاصی برخوردار است . بین نیاز به مسکن و دیگر نیازهای ضروری افراد تفاوتهایی وجود دارد که عباتند از :
فهرست مطالب
مفهوم مسکن
مسکن روستایی
پایداری و توسعه پایدار
توسعه پایدار روستایی
مسکن پایدار روستایی
مسکن و نظریات مربوط به آن
اهمیت مسکن در زندگی انسان
نقش مسکن درفرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی و اهمیت آن
روشهای اساسی تامین مسکن
ارتقای کیفیت سکونت
تامین زمین و خدمات
اهداف روش تامین زمین و خدمات
.روش توانمند سازی
عوامل موثر در تدوین استاندارد های مسکن
زیانهای ناشی از بی دقتی در تدوین استانداردهای مسکن
استانداردهای مسکن
شکل مطلوب مسکن
استحکام مسکن
جایگاه مسکن روستایی در توسعه پایدار روستایی
شاخص ها ی تبیین کننده توسعه پایدار و توسعه پایدار روستایی
اصول طراحی مسکن پایدار روستایی
موارد اکولوژیکی
مسکن پایدار و طراحی منظر
مسکن پایدار و اقلیم
مسکن پایدار و حفاظت از منابع آبی
مسکن پایدار و پیوند با طبیعت
موارد اجتماعی
مسکن پایدار و فرهنگ ساکنین
مسکن پایدار و کاربریهای مختلط
مسکن پایدار و تراکم
مسکن پایدار و رابطه انرژی و سلامت
موارد اقتصادی
مسکن پایدار و عوامل تکنیکی
شاخصهای مسکن پایدار در تجارب جهانی
شاخص های توسعه پایدارمسکن در ایران
سیاست های مسکن در برنامه های عمرانی قبل و بعد از انقلاب
سیاست های مسکن در برنامه های قبل از انقلاب
سیاستهای مسکن در برنامه های عمرانی بعد از انقلاب
منابع و مآخذ