عنوان: مبانی نظری و پیشینه تحقیق تئوری ذهن و هوش هیجانی
فرمت فایل: word
تعداد صفحات: 68
مخلوقات اجتماعی برای قدرت تشخیص انگیزهها، اهداف، امیال، اعتقادات و احساسات دیگران به یک مهارت ویژه و اساسی در زندگی نیاز دارند. به بیان دیگر به منظور هماهنگی بیشتر و فهم دیگران، به این مهارت نیاز دارند. این درجه از مهارت، معرفت و آگاهی به نوبه خود به افراد اجازه و امکان میدهد که رفتار دیگران را پیش بینی کنند. دانشمندان نورولوژیست اجتماعی و شناختی به این مهارت ویژه و حیاتی توانایی ذهن میگویند و آن را پایه موفقیت در روابط میدانند(بارتزوهولاندر[1]، 2007).
اصطلاحتئوریذهن نخستین بارتوسطپریماکووودورف[2]درسال1978برایبررسیاینکهشامپانزههامهارتهایذهنخوانیدارندیاخیر بهکاربردهشد (نقل از کاکوجویباری، شقاقی وبرادران، 1391).تئوریذهناصطلاحیاستکهبهتواناییپیش بینیوشرحدادنرفتاربارجوعبهحالاتذهنی اشارهدارد. این اصطلاح بهبدنهمنسجمدانشدرموردذهنانسانکهافرادبه طورعادیآنراکسبمیکنند وبرایپیشبینیو شرحدادنرفتارخودشانودیگرانازآناستفاده میکنند،گفتهمیشود (نسائیان، بهرامی، میرزمانی و صالحی، 1389).
درادبیاتپژوهشی،مترادفهاییمانندذهنیسازی،ذهنخوانی،روانشناسیعامهودرک اجتماعی بهجایاصطلاح تئوریذهنبهکاررفتهاست.
ریشههای این ظرفیت شناختی را میتوان در سالهای اولیه زندگی جستجو کرد. اگرچه کودکان در سالهای اول زندگی از ذهن خود و دیگران روز به روز بیشتر آگاه میشوند، و بین مفردات آنها ارتباط برقرار میکنند، اما تغییرات اساسی در درک نظریه ذهن در چهار سالگی اتفاق میافتد. هنگامی که کودکان قادر میشوند محتواهای ذهن دیگران را، به ویژه حالات باور را تفسیر کنند (هال و تاگر- فلاسبرگ[3]، 2003).
پژوهشگرانینظیربیوبوید[4](2007)، اعتقاد دارندکهتئوری ذهنهمگامباافزایشسندرکودکانپیشرفتمینماید؛بهطوریکهکودکاندرحدودسهسالگی،قادرهستندتابینآنچهدیگرانمیخواهندامیالوآنچه دیگرانانجاممیدهندرفتارهاپیوندبرقرارکنند،اماآنها قادربهدرکماهیتباورهایدیگراننیستند. درحالیکه برخیازمتخصصانمعتقدندکهفرایندهایمربوطبهتئوری ذهنبهطورعمدهبادرونگراییمرتبطاستولیبهطور کلیاعتقادبرایناستکهاینتواناییحاصلهوشاجتماعی است. هوشاجتماعی،تواناییفرددرپیش بینییکدورهاز عمل،تشخیصبیناعمالخودودیگران،یادگیریاز راه تقلید،درکاحساساتوتواناییدروننگریرادربرمیگیرد کهجزءدانشتئوریذهناست.
کاکوجویباری، شقاقی و برادران (1391)، در پژوهشی دریافتند که تئوری ذهن یکی از مهمترین مباحث شناخت اجتماعی است و کودکان با افزایش سن در سیر تحولی خود به سطوح متمایزی از تئوری ذهن دست مییابند.
تواناییهایی که رسماً با نظریه ذهن مرتبط هستند عبارتند از رشد اخلاقی، فهم توالی جهل و عقیده نادرست، تمایز ظاهر و واقعیت و به کاربردن اصطلاحاتی که بیان کنند حالت ذهنی هستند (حسنزاده، 1384).
درک احساسات و توانایی دروننگری برای داشتن تعاملات اجتماعی مؤثر و ضروری است. نظریه ذهن در عمل به کودک ابزار قدرتمندی میدهد تا با آن به اکتشاف، پیشبینیو تغییررفتاردیگراندستبزند (حسن زاده، 1384). به وسیله نظریه ذهن میتوان حالات ذهنی (باورها، تمایلات، تخیلات، عواطف و…..) که علت اصلی اعمال هستند؛ تفسیر کرد. نظریه ذهن پیش نیازی برای درک محیط اجتماعی و لازمه درگیری در رفتارهای اجتماعی رقابت آمیز است (نسائیان، بهرامی، میرزمانی و صالحی، 1389). علاوه بر این نظریۀ ذهن برخودتنظیمی و مهارتهای حل مسئله، فرایندهای مهار اجرایی، خودپنداشت، تشخیص بازنمودن از واقعیت، کفایت اجتماعی و مهارتهای بین فردی، درک هیجانات، تفسیر و درک تصاویر مبهم، و رفتارهای جامعه پسند، همدلی و همدردی مؤثر است (قمرانی، البرزی وخیر، 1385).
[1]. Bartz & Hollander
[2]. Premack & Woodruff
[3]. Hale &Tager-Flusberg
[4]. Bee & Boyd
فهرست مطالب
شناخت اجتماعی
تئوری ذهن
تعریف تئوری ذهن
مبانی نظری تئوری ذهن
رویکرد تحولی پیرامون تبیین تحول و رشد تئوری ذهن
رویکردنظریه نظریه
نظریه پودمانی(مدولار)
رویکرد شبیه سازی
رویکرد پیمانهای
حالتهای ذهنی
بازنمایی و فرابازنمایی
تکالیف تئوری ذهن
عوامل مؤثر در تئوری ذهن کودکان
ارتباط تئوری ذهن با سایر تواناییها
هوش هیجانی
تعریف هوش هیجانی
ابعاد هوش هیجانی
مهارتهای هوش هیجانی
هوش هیجانی و بهرۀ هوشی
نظریههای هوش هیجانی
نظریههای توانایی
نظریههای ترکیبی
مدلهای هوش هیجانی
مدل توانایی مایر و سالووی
مدل ترکیبی گلدمن
مدل ترکیبی بار آن
مدل هوش هیجانی دولویکس و هیگس
تقویت هوش هیجانی
رابطه تئوری ذهن و هوش هیجانی
منابع