پاورپوینت تاریخ ادبیات (2)
تاریخ ادبیات (2)
شناسنامه درس
نام درس: تاریخ ادبیات (2)
رشته ادبیات فارسی
نام منبع: تاریخ ادبیات (2) چاپ دانشگاه پیام نور
نام مولف: دکتر توفیق هـ. سبحانی
تاریخ ادبیات (2)
هدف کلی درس
آشنا شدن دانشجو با تغییر و تحول ادب فارسی در دوره‌های زیر
1- دوره غزنوی- سده پنجم
2- دوره سلجوقی- سده ششم
3- دوره مغول- سده هفتم و هشتم
4- دوره تیموری- سده نهم
و معرفی شاعران و نویسندگان سرشناس این دوره‌ها.
اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در دوره غزنوی
1- مورد تعقیب قرار گرفتن اسماعیلیان و به قتل رسیدن آنان
2- لشکر کشی‌های متعدد به هند برای به دست آوردن غنایم
3- وجود وزرای لایق و کاردان در دستگاه استبدادی غزنویان
4- سوء تدبیری مسعود غزنوی و کشیدن کشور به ضعف
5- بروز خرافات، حرام تلقی شدن فراگیری حکمت و فلسفه، مصادره اموال مردم و …
اوضاع ادبی ایران در دوره غزنوی
1- گسترش قلمرو زمان فارسی
2- تاثیرپذیری ادب فارسی از ادبیات عرب
3- گرد آمدن شاعران، نویسندگان و دانشمندان متعدد در دربارهای غزنویان
علت رواج شعر و شاعری در زمان محمود و جانشینانش
پرورش شاعران و نویسندگان در شیوه عصر سامانی مورد توجه غزنویان نیز واقع شد. بسیاری از شاعران از مدح محمود به مال و منال رسیدند. تملق در این دوره مایه گسترش شعر گردید.
ویژگیهای شعر دوره غزنوی
1- شعر فارسی به مرحله والایی از کمال و استواری می‌رسد.
2- انواع شعر فارسی جز غزل به ویژه قصیده به اوج خود نزدیک می‌شود.
3- قدرت بیان و زبان شعری گویندگان گسترش بیشتری می‌یابد.
4- منطقه نفوذ شعر فارسی در این دوره خراسان و ماورالنهر است.
ویژگیهای نثر در دوره غزنوی
1- نثر فارسی در این دوره ساده و به نثر مرسل معروف است
2- لغات و ترکیبات نثر از زبان گفتار سرچشمه گرفته است
3- لغات عربی در نثر این دوره جز در مواردی خاص به کار نرفته است
4- در متون نثر این عهد، از سجع و صنایع بدیعی کمتر می‌توان نشانی یافت
اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران در دوره آل بویه
در ابتدای تاسیس دولت آل بویه، عماد الدوله بر دو برادر دیگر سمت ریاست داشت. اتحاد بین آن سه برادر موجب تاسیس دولتی عظیم شد. دیالمه آل بویه در نهایت به سه شاخه تقسیم شدند:
1- دیالمه فارس
2- دیالمه عراق و خوزستان و کرمان
3- دیالمه ری و اصفهان و همدان
اوضاع ادبی ایران در دوره آل بویه
وضع ادبی ایران در حوزه حکومت این دودمان نیز شبیه دوره پیش است جز آنکه دانشمندان بزرگی چون ابن سینا، بیرونی، صاحب بن عباد، بدیع الزمان همدانی در دربار این امیران بوده‌اند که هم به زبان
عربی به تالیف آثار می‌پرداختند و هم به زبان فارسی شعر می‌سرود