48 اسلاید

مقدمه

سنگ یکی از قدیمی ترین مصالحی است که بشر از بدو زندگی بر روی زمین شناخته است و از آن برای تهیه وسائل مختلف زندگی و همین طور بنای آثار خود سود جسته است . در آثار به دست آمده از جوامعی که در دروه پارینه سنگی می زیسته اند ، ابزار کار و اسلحه سنگی دیده شده است . بعد از آن ، این مصالح فراوان و در دسترس در ساخت بنای ساختمان پرستشگاه ها به کار رفت که بنای مونولیت ها و تری لیت ها از آن جمله اند .

این بناها بعد از هزارها سال در تمام جهان به جای مانده اند تا پیام انسان های نخستین را به ما برسانند . در دوره نوسنگی به کارگیری سنگ در ساختمان افزایش می یابد و بعدها با شناخت بیشتری که بشر از خواص به کارگیری سنگ های گوناگون و ابزار فلزی به دست می آورد ، آثار متنوع و به جای ماندنی از جمله تندیس ها ، پرستشگاه ها ، مقابر و کاخ های عظیمی از خود به یادگار می گذارد که هر یک به عنوان عجایب دنیای قدیم شناخته شده اند .

این ابنیه در آغاز با قطعات تخته سنگ و بدون ملات ساخته شده اند و در بعضی از آنها از بست و قلاب و اتصالات فلزی استفاده شده است . بعدها بشر ملاته های گوناگونی را شناخت و به کار گرفت و به این وسیله از سنگ هایی با ابعاد کوچک تر استفاده کرد .

برخی از سنگ های تزئینی را به طرق مختلف به صورت صفحاتی می برند و در کف و در نما ، پله ها ، کف  پنجره و غیره مورد استفاده قرار می دهند . نباید از یاد برد که مخلوط خرده سنگ با بعضی از مواد چسبنده ، مهم ترین مصالح را در ساختمان تشکیل می دهد . بتن ، ملات ها ، موزاییک و بعضی از قطعات پیش ساخته از آن جمله اند .

امروزه تنها در ساختمان های یادبود و مانند آنها تماماً سنگ به کار گرفته می شود . اما فراوانی و مقاومت آن در مقابل عوامل محیطی باعث شده است که در قسمت هایی که ساختمان به زمین مربوط می گردد یا نقاطی که تحت فشار بیشتری می باشند و به استحکام بیشتری نیاز دارد ، از

آن استفاده شود.

منشاء‌ شکل گیری

سنگ ها و خرده سنگها

دو فرآیند کوه زایی و کوه سایی در زمین موجب پدید آمدن محصولات سنگی می شود . شناخت این دو پدیده ما را در شناسایی بهتر انواع سنگ ها کمک می نماید .

عوامل هوازدگی یا کوهسایی :

در زمین شناسی ، هر یک از چند روندی را که باعث خرد شدن و تغییر شکل مواد سخت سطح زمین و موادی که با جو در تماس هستند ، خوازدگی می نامند . به دلیل پدیده هوازدگی است که  کوهستان ها خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خود را از دست می دهند . عوامل فرسایش و هوازدگی به دو گروه شیمیایی و فیزیکی تقسیم می شوند .

هوازدگی شیمیایی :

محصول هیدراتاسیون ، انحلال ، هیدرولیز ، اکسیداسیون و یا عکس العمل آب های اسیدی با املاح تشکیل دهنده سنگ هاست .

هوازدگی فیزیکی ، که بدون هیچگونه تغییرات شیمیایی است ، باعث خرد شدن سنگ ها و تغییر شکل آنها به دانه های ریز تر می شود . این پدیده توسط عواملی چون یخبندان ، تغییرات حرارت در جو و در نتیجه انقباض و انبساز ، قوه جاذبه زمین ، رشد گیاهان ، باد ، جریان آب و عمل جانوران و مانند اینها شکل می گیرد .

نتایج مهم ناشی از هوازدگی ، تشکیل خاک و رسوباتی همچون بوکسیت ( منبع اصلی تهیه آلومینیوم) و خاک های حاصلخیز و تغییر ماهیت دی اکسید کربن موجود در جو می باشد ( تصویر شماره 2)

عوامل کوه زایی :

اگر در واقع تاثیرات هوازدگی را بر پوسته زمین یک فعالیت تحلیل برنده برجستگی ها بدانیم و به عنوان یک پدیده خارجی بشناسیم ، فشارهای درون کره مذاب را که بر پوسته جامد زمین وارد می شوند ، می توان فرآیند کوه زایی و خشکی زایی نامید .

این فشارها تاثیرات گوناگونی بر روی پوسته زمین می گذارند و تغییر شکل پوسته زمین را که گاه در طی سالیان دراز و گاه در مدت زمان کوتاهی انجام می شوند از این نیرو سرچشمه می گیرند . عمده تغییرات عبارتند از :

چین ها : در اثر فشار ، لایه های زمین به صورت پیچ و موج هایی درمی آیند که البته در همه انواع سنگ ها ممکن است این موج ها پدید آید ولی در سنگ های رسوبی بهتر مشاهده می گردند و اندازه آن از چندسانتی متر تا چندین کیلومتر متغییر است .

شکستگی ها :

تجارب آزمایشگاهی علاوه بر مشاهدات عینی نشان داده اند که اغلب سنگ ها در برابر نیروی کشش، مقاومت بسیارکمتری نسبت به نیروی فشار نشان می دهند . شکستگی ها بیشتر حاصل کشیده شدن سنگ ها هستند و در سنگ ها سطح زمین رخ می دهند ، شکستگی های طبقات سنگی زمین می تواند در جهت و اندازه های مختلف از چند میلیمتر تا چند کیلومتر باشند .

از انواع شکستگی ها ، ترک یا درز می باشد که بدون تغییر مکان جداره ها اتفاق می افتد . ترک ها معمولاً پس از مدتی توسط مواد رسوبی پر می شوند . درزها بر اسا زاویه صفحه آنها ، وضعیت درز نسبت به طبقات سنگی اطراف و نحوه تشکیل تقسیم بندی می شوند .

گسل ها : در صورتی که پدیده شکستگی با جابه جایی بخش های طرفین آن همراه باشد گسل به وجود می آید . اگر گسل ها در سنگ های لایه لایه واقع شود به آسانی قابل تشخیص است ، معمولاً عوامل فرسایش مانع از دیدن اختلاف سطح بین دو قطعه زمین می شوند .

آن استفاده شود . (تصویر شماره 1 )