اثر فوتوالکتریک (به انگلیسی: Photoelectric effect) پدیده‌ای است الکتروکوانتومی که در آن الکترون، بعد از جذب انرژی یک پرتویالکترومغناطیسی مانند پرتوی ایکس یا انوار مرئی، از ماده گسیل می‌شود.

این پدیده همچنین به اثر هرتز معروف است و این به خاطر کشفش توسط هاینریش هرتز است (هرچند امروزه این لفظ بلااستفاده می‌باشد). اثر فوتوالکتریک با فوتونهایی با انرژی پایین در حدود چند الکترون‌ولت مشاهده می‌شود. اگر فوتون به اندازهٔ کافی انرژی بالا داشته باشد (در حد چند کیلو الکترون‌ولت) پدیدهٔ دیگری به نام Compton scattering و اگر انرژی آن در حد چند مگا الکترون‌ولت باشد پدیدهٔ دیگری به نام Pair production رخ می‌دهد. مطالعهٔ پدیدهٔ فوتوالکتریک منجر به گام‌های مهمی در درک حقیقت کوانتومی نور شد.

این اثر یکی از بخش‌های مهم فیزیک است که در سال ۱۹۲۱ آلبرت اینشتین به خاطر آن جایزه نوبل فیزیک گرفت.

فهرست مطالب:

تعریف

اثر هرتز

پدیده های ناشی از انرژی فوتون

تاریخچه

مشاهدات اولیه

دهانه جرقه هرتز

جی. جی. تامسون: الکترون

نیروی موجی

مشاهدات ون لنارد

اینشتین: نور کوانتومی

الکترون ذره ‌ای یا موجی؟

موارد استفاده فوتودیودها و فوتوترانزیستورها

سنسورهای تصویر

الکتروسکوپ برگه طلا

فضاپیماها

غبار ماه

ادوات دید در شب

نظریه و فرمول بندی

ولتاژ قطع

نتایج آزمایش بر روی پدیده فوتوالکتریک

و…