پاورپوینت کامل و جامع با عنوان شیمی اسیدها و بازها در 69 اسلاید

تیز آب یا اسید (به زبان لاتین acidus به معنای ترش) ماده‌ای شیمیایی است که مشخصه‌های محلول‌های آبی آن مزهٔ ترش، توانایی تغییر رنگ تورنسل آبی به قرمز، و نیز توانایی واکنش با بازها و بعضی فلزات ویژه (همچون کلسیم) و تشکیل نمک هستند. محلول‌های آبی اسیدی دارای پی‌اچ کمتر از ۷ هستند. پی‌اچ پایین به معنای اسیدی بودن بیشتر و غلظت بالاتر یون‌های مثبت هیدروژناست. محلول‌ها یا مواد شیمیایی را که ویژگی‌های اسیدمانند داشته باشند اسیدی می‌خوانند.

اسیدها موادی ترش مزه‌اند، خاصیت خورندگی دارند، شناساگرها را تغییر رنگ می‌دهند و بازها را خنثی می‌کنند.

لی بیگ: اسید موادی هست که در ساختار خود هیدروژن یا هیدروژن‌هایی دارند که در واکنش با فلزها توسط یون‌های فلز جایگزین می‌شوند.

آرنیوس: اسیدها موادی هستند که ضمن حل شدن در آب یون +H (یون هیدروژن) آزاد می‌کنند. البته یون +H به صورت آزاد در آب وجود ندارد و به سرعت آبپوشی شده و تبدیل به یون هیدرونیوم (+H₃O) می‌شود. بازها موادی هستند که ضمن حل شدن در آب یون -OH (یون هیدروکسید) آزاد می‌کنند. این تعریف فقط به موادی محدود می‌شود که در آب قابل حل باشند (یکی از اشکالات مدل اسیدی آرنیوس در همین است). نظریه آرنیوس در تصحیح و تکمیل نظریات آنتوان لاووازیه و سر همفری دیوی مطرح شد. قبل از سوانت آرنیوس و در حدود سال ۱۸۰۰ میلادی، اغلب شیمی‌دانانفرانسوی از جمله آنتوان لاووازیه، تصور می‌کردند که تمام اسیدها دارای اکسیژن هستند. این در حالی بود که اغلب شیمی دانان انگلیسی از جمله سر همفری دیوی اعتقاد داشتند که تمام اسیدها دارای هیدروژن هستند.

لوری-برونستد: اسید گونه‌ای است که در واکنش شیمیایی پروتون (یون+H) می‌دهد و باز گونه‌ای است که در واکنش شیمیایی پروتون (یون+H) می‌پذیرد. لوری و برونستد این تعریف را بیان کردند، که از آن بر خلاف تعریف آرنیوس می‌توان در محیط غیر آبی هم استفاده کرد.

لوییس: اسیدها موادی هستند که در واکنش‌های شیمیایی پیوند داتیو می‌پذیرند. بازها موادی هستند که در واکنش‌های شیمیایی پیوند داتیو می‌دهند. تعریف لوییس را با نظریه اوربیتال مولکولیهم می‌توان بیان کرد. به‌طور کلی، اسید می‌تواند یک جفت الکترون از بالاترین اوربیتال خالی در پایین اوربیتال خالی خود دریافت کند. این نظر را گیلبرت لوییس مطرح کرد. با اینکه این تعریف گسترده‌ترین تعریف است. تعریف لوری-برونستد کاربرد بیشتری دارد. با استفاده از این تعریف می‌توان میزان قدرت یک اسید را هم مشخص نمود. از این مفهوم در شیمی آلی هم استفاده می‌شود (مثلاً در کربوکسیلیک اسید).

در مقابل، بازها موادی با مزهٔ گس-تلخ هستند. حالتی مانند صابون در تماس با دست دارند، شناساگرها را تغییر رنگ می‌دهند و اسیدها را خنثی می‌کنند. اگر یک اسید و یک باز با هم واکنش بدهند آب و نمک تولید می‌شود (نمک‌ها خود از یک فلز و یک نافلز تشکیل شده‌اند).

باز در شیمی، رایج‌ترین برداشت از ماده‌ای محلول است که می‌تواند پروتون‌ها را بپذیرد. از باز بیشتر به‌عنوان یک قلیا نام می‌برند (تنها اگر یون‌هایOH⁻ در آن باشد). این موضوع به نظریه برونستد-لوری در مورد اسیدها و بازها اشاره دارد. در تعریف دیگر، باز به هر ترکیب شیمیایی گفته می‌شود که وقتی در آب حل شد، به آن pH بیشتر از ۷٫۰ بدهد. سدیم هیدروکسید معروف به سودسوز آور و آمونیاک نمونه‌هایی از بازهای ساده هستند.

باز نقطهٔ مقابل اسید است؛ چون اسیدها غلظت یون هیدرونیوم (H₃O⁺) را در آب می‌افزایند و بازها از غلظت این ماده می‌کاهند. واکنش بین یک باز و یک اسید را خنثی‌سازی می‌گویند. بازها با اسیدها واکنش می‌دهند تا آب و نمک (یا محلول‌های آن‌ها) را تولید کنند.

آمفوتر ماده‌ای است که می‌تواند در واکنش با باز به عنوان اسید و با اسید به عنوان باز شرکت کند. همچنین می‌تواند در مقابل تغییرات جزئی اسید و باز مقاومت کند. آمفوتر مولکول یا یون است.

بطور مثال : آب در مقابل هیدرو کلریک اسید به عنوان باز رفتار میکند و می‌تواند پروتون آن را بپذیرد ، و در مقابل یک باز ( مانند آمونیاک ) می‌تواند نقش اسیدی را بازی کند و پروتون خود را به آمونیاک بدهد و می‌تواند یک آمفوتر باشد.

فهرست مطالب:

تعاریف اسید- باز

اسیدهای معروف

بازهای معروف

اسید آرنیوس

تعریف آرنیوس در محیطهای اسیدی و بازی

اسید ضعیف و قوی

خنثی کردن اسید و باز

اسید و باز لوری-برونستد

اسید و بازهای معروف

اسیدهای مشابه با تعداد اکسیژن های متفاوت (اکسی اسیدها)

مقیاس pH

غلظت یون هیدروژن و pH

pH برخی مواد

غلظتهای اسید و باز

محاسبه pH

اسید – باز مزدوج

مواد آمفوتری یا آمفوپروتیک

اسید – باز مزدوج ( اسید ضعیف و باز مزدوج آن)

شناساگرهای اسید و باز

رنگ شناساگرها

شناساگرهای اسید – باز خوراکی

واکنش خود یونش آب

pH و pOH

گستره pH شناساگرها

اسیدهای قوی

اسیدهای ضعیف

درصد یونیزاسیون اسید

اسیدهای ضعیف چند ظرفیتی

بازهای ضعیف

و…