ادبیّات فارسی یا ادبیات پارسی به ادبیاتی گفته می‌شود که به زبان فارسی نوشته شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتاب‌های کُهن در موضوعات غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در دسته آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته‌اند.

ادبیات فارسی ریشه در ادبیات باستانی ایران دارد که تحت تأثیر متون اوستایی در دوران ساسانی به زبان‌های پارسی میانه و پهلوی اشکانی پدید آمد. ادبیات فارسی نو نیز پس از اسلام و با الگوبرداری از ادبیات عربی در نظم و ریشه‌های دبیری و نویسندگی دوران ساسانی که ادبیات منثور عربی را ایجاد کرده بود در زمینه نثر متولد شد. ادبیات شفاهی فارسی نیز به همان سبک باستانی خود ادامه یافت.

ادبیات فارسی موضوعاتی مانند حماسه و روایات و اساطیر ایرانی و غیر ایرانی، مذهب و عرفان، روایت‌های عاشقانه، فلسفه و اخلاق و نظایر آن را در برمی‌گیرد. برپایه موضوع مورد کاربرد در یک آفریده ادبی فارسی آن را در گستره ادبیات حماسی، غنایی، تعلیمی یا نمایشی قرار می‌گیرد.

ادبیات فارسی چهره‌های بین‌المللی شناخته شده‌ای دارد که بیشتر آن‌ها شاعران سده‌های میانه هستند. از این میان می‌توان به رودکی، فردوسی، نظامی گنجه‌ای، خیام، سعدی، مولانا و حافظ اشاره کرد. گوته بر این باور است ادبیات فارسی، یکی از چهار ارکان ادبیات بشر است.

در دورهٔ مشروطیت تحولی در روش فکر شاعران و نویسندگان پیدا شد. ادیب‌الممالک فراهانی، ادیب پیشاوری، پروین اعتصامی، محمد تقی بهار، افسر، ایرج، شوریده، عارف، عشقی، وحید دستگردی، یاسمی، یغما و گروهی از معاصران نمایندگان شعر این دوره هستند و بی‌بی خانم استرآبادی، علی اکبر دهخدا، جمال زاده، صادق هدایت، محمد قزوینی، عباس اقبال، زین العابدین مراغه‌ای، محمد مسعود، رشید یاسمی، عبدالحسین زرین کوب، محمدرضا شفیعی کدکنی، صادق چوبک و گروهی از معاصران نماینده شعب گوناگون نثر این دوره به‌شمار می‌روند.

موضوع مورد بحث در اثر ادبی و نیز حالت روحی و فکری پدیدآورنده اثر آن را به یک نوع خاصی در ادبیات سوق می‌دهد که به چهار دسته حماسی، تعلیمی، غنایی و نمایشی تقسیم می‌شود. هر کدام از این انواع ویژگی‌های خاص خود را دارند که در آثاری که در آن نوع ویژه به کار رفته نمایان است.

فهرست مطالب:

ویژگی های ادبیات این دوره

نگاهی به گرایش های ادبی سال های 1320-1300ش

باستان گرایی

آلمان گرایی

انواع ادبی در نثر مشروطیت تا 1320ش

روزنامه نگاری و طنز پردازی

دهخدا

آثار دهخدا

سبک دهخدا در نثر

علت اصلی کاربردهای صرفی قدیمی در آثار دهخدا و هم عصران او

سید اشرف الدین گیلانی

داستان کوتاه

محمد علی جمالزاده

آثار جمال زاده

ویژگی های نثر جمال زاده

صادق هدایت

آثار هدایت

بوف کور

ویژگی های نثر هدایت

ویژگی های طنز هدایت

بزرگ علوی

ویژگی های نثر علوی

آثار بزرگ علوی و برخی ویژگی های آن

رمان

داستان های بلند منثور ادبیات فارسی

انواع رمان

رمان تاریخی

رمان اجتماعی

موضوع و درون مایه رمان های اجتماعی

نمایشنامه

موانع کار

هیئت ها و مجامع نمایشی

آثار رضا کمال شهرزاد

موضوع پژوهش های ادبی و تحقیقات تاریخی

پارسی سره نویسی

ترجمه و تفسیر متون فارسی میانه و اوستایی

محمد علی فروغی

آثار محمد علی فروغی

ویژگی های نثر فروغی

و…