پانسمان نوعی بالشتک، گاز یا پارچه سترون و فشرده است.

ریشه‌شناسی

پانسمان واژه‌ای فرانسوی (pansement) به معنی شستشو، مرهم‌گذاری و بستن جراحات با باندهای پزشکی است.

هدف

هدف از پانسمان زخم تسهیل در بهبودی زخم، پیشگیری از عفونت، جلوگیری از خونریزی، کمک به فرایند التیام زخم، عایق دما، حفظ رطوبت زخم و حفاظت زخم از صدمات مکانیکی است.

اصول کار

نحوه پانسمان بستگی به نوع و محل زخم داشته و به‌طور کلی باید اصول سترون سازی، قطع خون‌ریزی و کاهش درد و جوشگاه زخم رعایت شود. برای اینکار معمولاً پزشک یا پرستار از محلولهای شست‌وشو مانند سرم نمکی و مواد ضد عفونی‌کننده مانند بتادین، آب اکسیژنه، گاز پانسمان، چسب زخم، پنبه و باندهای پزشکی استفاده می‌کند.

• پانسمان برخی زخمها مانند سوختگی یا گازگرفتگی (توسط سگ هار)، کمی متفاوت است.

ابتدا زخم شست و شو داده شده سپس پانسمان می‌شود. یک پانسمان مطلوب باید متناسب با شکل و اندازه زخم باشد، ترشحات اضافی زخم را جذب کند بدون اینکه به باکتری‌ها اجازه نفوذ و رشد بدهد یا منجر به خشکی بیش از اندازه زخم شود. فشار مناسب برای هموستاز را ایجاد کند. درد را کاهش دهد و تعویض آن همراه درد نباشد، رطوبت و دمای مناسب را در بستر زخم حفظ نماید، دبریدمان اتولیتیک را تسهیل و اپیتلیالیزه شدن را تسریع کند. اجازه تبادل گازهایی مانند اکسیژن، دی‌اکسید کربن و بخار آب را بدهد. در زخم ذرات ریز و باقی‌مانده به جای نگذارد. نیاز به تعویض مکرر نداشته باشد.

انواع پانسمان

همه پانسمان‌ها سترون بوده ولی بر اساس نوع زخم و عامل ایجادکننده آن (مانند سوختگی) و محل زخم متفاوتند. پانسمان‌های سنتی شامل یک لایهٔ غیر چسبناک در تماس با سطح زخم، یک لایه جاذب و یک لایه نگهدارنده می‌باشند.

پانسمان‌های جدید شامل: آلژینات، هیدروکلوئید، فوم، هیدروژل و فیلم ترانسپارنت می‌باشد؛ که هر یک بعلت دارا بودن بعضی از ویژگی‌های یک پانسمان مطلوب مورد توجه می‌باشند.

فهرست مطالب:

تعریف پانسمان‌

مشخصات پانسمان‌

انواع وسیله پانسمان و موارد کاربرد آن‌

نوار چسب زخم‌

گاز

پد

ورقه ‌های پلی ‌اتیلن‌

روشهای ضد عفونی کردن (استرلیزاسیون‌)

تمیز کردن زخم و پانسمان‌

انواع پانسمان‌

بانداژ و انواع آن‌

باندهای لوله شده‌

باند یک گوش T

باند کراواتی‌

باند چهار سر

ثابت کردن و گره ‌زدن باند

موارد و روشهای استفاده از باندهای لوله ‌شده‌

بانداژ حلقوی‌

بانداژ مارپیچ‌

بانداژ مارپیچ باز

بانداژ مارپیچ بسته

بانداژ مارپیچ معکوس‌

بانداژ به شکل 8

بانداژ شست‌

موارد و روشهای استفاده از باند سه ‌گوش‌

بانداژ ران به ‌وسیله باند سه ‌گوش‌

بانداژ آرنج به وسیله باند سه‌ گوش‌

بانداژ دست یا پا و انتهای عضو قطع شده به‌ وسیله باند سه گوش‌

بانداژ سر به وسیله باند سه گوش‌

موارد و روشهای استفاده از باند چهار سر

و…