نام فایل : آرایه ادبی سوم انسانی اشتقاق

فرمت : .pptx

تعداد صفحه/اسلاید : 7

حجم : 671 کیلوبایت

بنام خدا
آرایه ادبی سال سوم انسانی
اشتقاق
 
اشتقاق: هم ریشگی دو یا چند کلمه است که سبب می­شود واج های آن یکسان باشند و تکرار این واج های همانند بر موسیقی درونی سخن می افزاید.
مثال1): ز مشرق سرکوی، آفتاب طلعت تو / اگر طلوع کند طالعم همایون است
توضیح: واژگان «طلعت» طالع و طلوع» از یک ریشه هستند و این هم آهنگی باعث آن شد که صامت های آنها مشترک باشند و این اشتراک در صامت ها موسیقی دل نشینی را در سراسر بیت به وجود آورده است.
گاه کلمات هم ریشه، (اشتقاق) آرایه های جناس نیز خواهند داشت یعنی گاه دو واژه که هم ریشه اند تنها در یک حرف با هم اختلاف دارند مانند «حرم، حریم» ، «شعر، شاعر» «رنج و مرنج» و … که در این حالت هم جناس دارند و هم اشتقاق اما اگر اختلاف آنها در بیش از یک حرف باشد و تنها با هم هم ریشه باشند فقط «اشتقاق» خواهند داشت. مانند: «شاعر» ، «شعور» و «طلعت، طلوع» .
*تکرار و تصدیر:
– تکرار: آوردن چند باره یک کلمه در شعر به گونه ای که بر موسیقی درونی بیفزاید و تاثیر سخن را بیش تر سازد.
مثال1:
گفتنی ز خاک بیش ترند اهل عشق من از خاک بیش تر نه از خاک کم تریم
توضیح: واژه «خاک» 3 بار و واژه «پیش تر» 2 بار به شکل هنرمندانه ای آمده اند که با خواندن آن، موسیقی درونی به ذهن می رسد.
تصدیر: اگر واژه ای در آغاز و پایان بیتی تکرار شود آن را تصدیر می­نامند.
تکرار زمانی پدید می­آید که کلمه ای دو بار یا بیش تر تکرار شود.
پایان