شیمی آلی زیر مجموعه‌ای از دانش شیمی است که دربارهٔ ترکیبات کربن یا مواد آلی سخن می‌گوید، عنصر اصلی که با کربن ترکیبات آلی را تشکیل می‌دهند، هیدروژن می‌باشد.

در گذشته به موادی که ریشه گیاهی یا حیوانی داشتند، مواد آلی (ارگانیک) می‌گفتند اما امروزه مواد آلی را می‌توان از طریق روش‌های صنعتی و آزمایشگاهی و به کمک مواد معدنی نیز سنتز کرد. در فرهنگ‌های فارسی معنای کلمه «آلی» منسوب به آلت و هر موجودی که دارای آلات (اعضا) مختلف باشد آمده است. همچنین ترکیبات آلیفاتیک نام شاخه‌ای از ترکیبات شیمی آلی است.

موادی که از منابع آلی بدست می‌آیند، در یک ویژگی مشترک هستند و آن اشتراک در دارا بودن عنصر کربن است. دو منبع بزرگ مواد آلی که از آن‌ها مواد آلی با ترکیبات ساده، تأمین می‌شوند، نفت و زغال سنگ هستند، این دو ماده فسیلی در مفهوم قدیمی آلی بوده و حاصل تجزیه جانوران و گیاهان هستند. این ترکیبات ساده به عنوان مصالح ساختمانی، در ساختن ترکیبات بزرگتر و پیچیده‌تر مصرف می‌گردند. شیمی آلی، شیمی ترکیبات کربن با سایر عناصر به ویژه هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، هالوژن‌ها و غیر فلزات دیگر نظیر گوگرد و فسفر است. هم‌چنین فلزاتی مثل منیزیم، مس و پالادیم هم در برخی ترکیب‌های آلی حضور دارند. الکل‌ها، اترها، هیدروکربن‌ها، آلدئیدها، کتون‌ها، کربوکسیلیک اسیدها، ترکیبات آلیفاتیک حلقوی، ترکیبات آروماتیک (مانند بنزن)، آمین‌ها، فنل‌ها، درشت مولکول‌ها و بسپارها (پلیمر) و نظیر آن‌ها جزء مواد آلی بوده و مباحث شیمی آلی را به خود اختصاص داده‌اند. امروزه از مواد آلی و دانش شیمی آلی در رنگ سازی، کاغذ و جوهرسازی، مواد غذایی، پوشاک، پتروشیمی، مواد پلاستیکی و لاستیکی، داروسازی، پزشکی و ده‌ها صنعت دیگر بهره می‌برند. افزون بر بیست میلیون ترکیب شناخته شدهٔ کربن وجود دارد و هر ساله نیم میلیون ملکول جدید به خانواده مواد آلی اضافه می‌شوند. شیمی آلی شالوده زیست‌شناسی و پزشکی است. ساختمان موجودات زنده به غیر از آب، عمدتاً از مواد آلی ساخته شده‌اند، مولکول‌های مورد بحث در زیست‌شناسی مولکولی همان مولکول‌های آلی هستند. امروزه ما در عصر کربن زندگی می‌کنیم، هر روزه روزنامه‌ها و مجلات، ذهن ما را متوجه ترکیبات کربن نظیر کلسترول، چربی‌های اشباع نشده، هورمون‌ها، استروئیدها، حشره کش‌ها و فرومون‌ها می‌نماید. در دهه‌های گذشته به خاطر نفت، جنگ‌های متعددی راه افتاده‌است، همچنین دو فاجعه نازک شدن لایه اوزون که عمدتاً به خاطر وجود کلروفلوئوروکربن‌ها می‌باشد و پدیده گازهای گلخانه‌ای که ناشی از حضور متان، کلروفلوئوروکربن‌ها و دی‌اکسید کربن است، زندگی انسان‌ها را به خطر انداخته‌است.

 

فهرست مطالب:

شیمی آلی

هیدروکربن ها

فرمول آلکانها

نامگذاری آیوپاک

بلندترین زنجیر

شماره گذاری کربن ها

آلکانها با فرمول عمومی CnH2n+2

مولکول متان

مولکول اتان

مولکول پروپان

نامگذاری گروههای آلکیل

گروه پروپیل

گروه بوتیل

گروه ایزوبوتیل

ایزومر ساختاری و آلکانهای شاخه دار

ایزومرهای ساختاری پنتان

خواص عمومی آلکانها

خواص فیزیکی

نقطه جوش آلکانها

نقطه ذوب آلکانها

موارد استفاده از آلکانها

واکنشهای آلکانها

هیدروکربنهای اشباع نشده

آلکنها با فرمول عمومی CnH2n

توضیح درباره اربیتالها

طول و زاویه پیوند

مولکول اتیلن

مولکول پروپن

مولکول 2- متیل -2 بوتن

گروههای استخلافی آلکن

نامهای متداول

خواص فیزیکی آلکن ها

روشهای صنعتی تهیه آلکنها

آلکینها با فرمول عمومی CnH2n-2

نام آلکین ها

مولکول استیلن

هیدروکربنهای آروماتیک

کشف بنزن

ساختار حلقه ای ککوله

ساختمان رزونانسی

چند هیدروکربن آروماتیک

هیدروکربنهای آروماتیک مشتق شده از بنزن

نامهای متداول مشتقات بنزن

مشتقات دی متیل در موقعیتهای ارتو، متا و پارای بنزن

مولکولهای آلی دارای اتمهای کلر، اکسیژن و نیتروژن

ترکیبات آلی کلردار

DDT

دیوکسین

ترکیبات آلی دارای هالوژنهای دیگر

الکل ها

متیل الکل (متانول)

اتیل الکل (اتانول)

تهیه و مصرف الکلهای دیگر

اسیدهای کربوکسیلیک

نامگذاری IUPAC اسیدهای کربوکسیلیک

ساختمان کربوکسیل

نمک های کربوکسیلیک اسید

استرها

نامگذاری استرها

سنتز استرها

واکنش استرها

کاربرد استرها

آمین ها

آمین های نوع اول

آمینهای نوع دوم

آمین های نوع سوم

آلکالوئیدها

نیکوتین

کافئین

آلکالوییدهای مسکن

ایزومری در ترکیبات آلی

ایزومری ساختاری اسکلتی

ایزومرهای نوری

کربنهای کایرال

خواص انانتیومرها

بسپارهای سنتزی

و…