نقشه یک تصویر نمادین از روابط بین المان‌ها مانند اشیاء، مناطق و مضامین است.

بسیاری از نقشه‌ها حالت ایستا دارند و بر روی کاغذ یا سایر رویه‌های بادام ترسیم می‌شوند، در حالی که برخی دیگر پویا و تعاملی هستند. اگر چه بیشتر برای به تصویر کشیدن داده‌های جغرافیایی از نقشه استفاده می‌شود ولی از نقشه برای نشان دادن ارتباط موارد دیگری مانند DNA، نقشه برداری از مغز، ارتباط و توپولوژی شبکه‌های رایانه ای با اصول و قواعد متفاوت استفاده می‌شود. نقشه‌ها به تناسب مدل ریاضی مورد استفاده می‌توانند دو بعدی مانند نمایش کلاسیک نقشه زمین، سه بعدی مانند فضا داخلی زمین یا نقشه برداری مدرن یا حتی در سیستم مختصات‌های انتزاعی تر مانند مدلسازی پدیده‌هایی که متغیرهای مستقل زیادی دارند، تولید و نمایش داده شود.

از آنجا که اولین کاربرد نقشه‌ها به شکل نمایش دوبعدی از سطح جهان برای کاربردهای مملکت داری و نظامی بوده‌است رایج‌ترین تعریف از نقشه را عبارت از تصویر قائم تمام یا قسمتی از عوارض مصنوعی و طبیعی زمین به نسبتی کوچکتر بر روی صفحه تصویر می‌دانند.

کارتوگرافی یا تولید نقشه، مطالعه و عمل نقشه برداری از المان‌های روی سطح زمین است و کسی که نقشه‌ها را تولید می‌کند را نقشه برداری می‌نامند. (تاریخچه نقشه نگاری)

نقشه‌های جاده‌ها شاید امروزه پر کاربردترین نوع نقشه باشند و که از زیر مجموعه نقشه‌های ناوبری محسوب می‌شوند؛ که شامل نمودارهای هوایی، دریایی، شبکه ریلی، مسیرهای دوچرخه سواری و حتی پیاده‌روی می‌باشند؛ ولی عمده نقشه‌های تولیدی برای کاربردهای دیگر که مورد نیاز شهرداری‌ها، شرکت‌های توزیع آب و برق، واحدهای مالیاتی (البته این مورد در ایران چندان رایج نیست)، سرویس‌های امداد و نجات و خدمات اضطراری و سایر سازمان‌های محلی تولید و مورد استفاده قرارمی گیرند. یکی از کاربران مهم و تولیدکننده نقشه‌ها جغرافیایی، سازمان‌های نظامی و انتظامی هر کشوری می‌باشد که معمولاً در سطح ملی اقدام به تولید و گردآوری داده می‌نمایند.

در نقشه‌های دوبعدی علاوه بر نمایش اطلاعات مکانی به شکل سطحی یا نقطه ای از خطوط تراز (کانتور) برای نشان دادن مقادیر هم میزان مانند ارتفاع ثابت، دما، بارندگی وغیر استفاده می‌شود.

فهرست مطالب:

ساختار داده ها در سیستمهای اطلاعات جغرافیایی

سیستم مختصات شبکه جهانی مرکاتور (UTM)

نقاط، خطوط و سطوح

تعریف نقشه

راهنمای نقشه یا لژاند

داده های جغرافیایی در کامپیوتر

ساختار پایگاه اطلاعاتی: سازماندهی داده ها در کامپیوتر

سیستمهای مؤثر مدیریت پایگاههای اطلاعاتی

بایگانی و دسترسی به داده ها

فهرست های ساده

فهرستهای پی در پی و مرتب

جداول اندیکس شده فایلهای فهرست شده

فایلهای مستقیم

فایل معکوس

ساختار سلسله مراتبی داده

محدودیتهای ساختار سلسله مراتبی داده

ساختار سیستمهای شبکه ای

معایب ساختار شبکه ای

ساختار رابطه ای پایگاه اطلاعاتی

مزایای ساختار رابطه ای داده

معایب ساختار رابطه ای داده

ساختارهای رکورد

مفهوم ساختارها و نمایش داده های جغرافیایی در کامپیوتر

روش صریح یا رستری یا سلولی

روش ضمنی، برداری یا وکتوری

کاربرد ساختار شبکه داده ها

روشهای فشرده ذخیره داده های شبکه ای

کدهای زنجیری

کدهای رانش طولی

کدهای قطعه ای

کدهای چهارتایی

ساختارهای برداری داده ها برای واحدهای جغرافیایی

واحدهای نقطه ای

واحدهای خطی

واحدهای سطحی

چند ضلعی ها ی ساده

معایب چند ضلعی های ساده

چند ضلعی های دارای فهرست نقاط

سیستم های چند ضلعی و ساختارهای توپولوژیک صریح

سیستم کُد گذاری نقشه به صورت مستقل دو سره

ساختار شبکه ای چند ضلعی توپولوژیک کامل

ارتباط دادن زنجیره به شبکه مرزها

کنترل بسته بودن چند ضلعی ها

متصل کردن خطوط به چند ضلعیها

محاسبه چند ضلعیها

ارتباط دادن توصیفات غیر گرافیکی به چند ضلعیها

مزایای پایگاه اطلاعاتی ایجاد شده برای چند ضلعی

و…