حضرت فاطمه (سلام الله علیها) معروف به ام ابیها یکی از دوست داشتنی ترین افراد در بین افراد در دین اسلام می باشد (چه در بین فرقه شیعه و چه در فرقه سنّی). پدر ایشان حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) و مادر او حضرت خدیجه(س) می باشند و نام همسر و یا شوهر حضرت فاطمه، امام علی (علیه السلام( بوده اند (لازم به ذکر است که حضرت فاطمه تنها همسر حضر علی (ع) تا زمان فوت فاطمه (س) بوده است). تعداد فرزندان حضرت فاطمه و علی (ع) 5 فرزند بوده که نام های ایشان امام حسن مجتبی(امام دوم شیعیان) و امام حسین (امام سوم شیعیان) و حضرت زینب و ام کلثوم و محسن بوده اند. در مورد زندگی ایشان گفته های زیادی در میان نیامده و اختلاف نظرهایی بین سنّیان و شیعیان است. آرامگاه ایشان در قبرستان بقیع که مکان دقیق آن هنوز نامعلوم است می باشد که این خود به خواسته خود ایشان از همسر خود بوده است.

در اینجا قصد داریم تا زندگی نامه کامل حضرت فاطمه (س) را در احتیار شما قرار دهیم تا شما نیز با زندگانی ایشان بیشتر آشنا شوید. مطالبی که در این مقاله آمده است شامل : زندگانی ایشان، القاب و کنیه ها، اخلاق او، ازدواج ایشان، مقام و جایگاه صدیقه کبری، حضرت زهرا (س) از دیدگاه پدر و همسرشان، نحوه به شهادت رسیدن فاطمه بنت محمد و … می باشد.

داستان حضرت فاطمه (س)، دختر رسول خدا

پیامبر اسلام تنها یک دختر به نام فاطمه (س) داشت. مادر او حضرت خدیجه دو دختر دیگر از ازدواج قبلش داشت که بعد از ازدواج با حضرت محمد (ص) هر دو دختر با مادر خود به خانه پیامبر (ص) آمدند و با آنها زندگی می کردند.

حضرت فاطمه (س) پنج سال قبل از بعثت پدرش متولد شد زمانی که  حضرت محمد (ص) حدود 35 ساله بود و مادرش خدیجه حدود 50 ساله بود. او به بسیاری از عناوین دیگر مانند زهرا (بانوی نور) و سیده نساء عالمین (رهبر زنان جهان) ملقب بود.

پس از مرگ مادرش خدیجه، پدر او نگاهی خاص و ویژه به او داشت به طوری که او را “ام ابیها”، یعنی مادر پدرش می نامیدند. این سخت ترین زمان برای خانواده آنها بود چرا که در همان سال ابوطالب که محافظ محمد (ص) در برابر دشمنی قریش بود نیز کشته شد.

محمد (ص) پس از مرگ خدیجه با کسی به نام امه سلامه، ازدواج کرد که به کارهای خانه برسد.

هنگامی که امه سلامه به عنوان معلم فاطمه (س) خواسته شد، زن عاقل جواب داد: “چگونه می توانم معلم کسی که تجسم فضائل بالا و خلوص است باشم. این من هستم که باید از او یاد بگیرم. “بنابراین  فاطمه (س) دوران کودکی خود را در یک محیط بسیار پاک و سالم گذراند”.

در آن زمان بود که احترام او و موعظه اسلام در فضای خصمانه تری قرار گرفت. خصومت قریش پس از مرگ ابوطالب و خدیجه قوی تر شده بود. فاطمه زخم های پایدار پدرش را که به دلیل پرتاب کردن سنگ توسط کفار ایجاد شده بود می دید.

او می شنید و می دید که زنان کفار زباله های خود را روی پدر بزرگوارش پرتاب می کردند.. اما فاطمه (س) از همه این چیزها  نه وحشت زده بود و نه احساس حقارت می کرد.

کوچ

هنگامی که مهاجرت صورت گرفت، فاطمه در مکه با بقیه خانواده که شامل مادرش ام سلامه، مادر علی (ع) فاطمه بنت اسد و بسیاری دیگر باقی مانده بود و علی (ع) مسئول خانواده بود.

ازدواج فاطمه با علی

پس از اقامت یک ساله در مدینه هنگامی که فاطمه (س) در حدود 8 ساله بود پیشنهادات ازدواج با فاطمه به پیامبر شروع شد که مودبانه رد می کرد و می فرمود که آن در دست خدا است، و او در انتظار فرمان خدا به دریافت شرایط در مورد این موضوع بود.

فاطمه (س) بهترین مدل آموزش پیامبر در میان زنان و علی (ع) به عنوان بهترین تجسم دستورالعمل خود و کیفیت مردانه در میان مردان بود. آنها مناسب ترین زن و شوهر برای ازدواج بودند. اما حجب و حیای بیش از حد علی (ع) مانع می شد تا در مورد آن صحبت کند.

پس از اقناع از دوستان او در نهایت برای دیدن پیامبر و برای پیشنهاد ازدواج به مسجد رفت. پیامبر در مورد آن با حضرت فاطمه (س) صحبت کرد و نظر ایشان را خواست. پس از دریافت رضایت، ازدواج فاطمه (س) و علی (ع) در ساده ترین شیوه ممکن انجام گرفت.

علی (ع) سپر و زره پوش خود را به قیمت 200 درهم فروخت،و پول را به پیامبر اکرم برای خرید و تهیه ی کالاهای خانگی و راه اندازی خانه ای برای خانواده ای مقدس داد.

فرزندان حضرت فاطمه (سلام الله علیها)

حسن (ع) در سال 3 بعد از هجرت و حسین در سال 4 بعد از هجرت متولد شد ، زینب در سال 6 بعد از هجرت به دنیا آمد، ام کلثوم در سال 7 بعد از هجرت متولد شد.

در همان خانه بود که آیه معروف اخلاص (سوره 33) بر پیامبر اکرم نازل شد و روایت آن به فاطمه (س) تفسیر شده است به طوری که معروف آن است که در هر خانه مسلمانی که حدیث کساء خوانده شود نعمت را برای خانواده به ارمغان می آورد.

در همان خانه بود که خانواده برای سه روز به طور مداوم  روزه بودن و بدون خوردن هر گونه مواد غذایی افطار خود را به یک گدا، یک یتیم و یک زندانی که در درب منزل آنها آمدند و غذا خواستند بخشیدند. خداوند در سوره دهر از عمل بسیار خیر آنها که در راه خدا انجام دادند ستایش کرده است.

هر روز صبح پیامبر در خارج از خانه می ایستاد و با صدای بلند می گفت “السلام علیکم یا اهل بیت رسالت”.

در قلب پیامبر برای فاطمه (س) احترام زیادی قائل بود، هر زمان که فاطمه (س) در مسجد به پیامبر (ص) وارد می شد، پیامبر به احترام او می ایستاد. این ژست به طور کلی برای نشان دادن احترام به زنان نیز بود که در جامعه عربستان فاقد احترام بودند.

بروز این اعمال از پیامبر (ص) برای نشان دادن این بود که اصحاب این خانه و ساکنان آن جایگاه ویژه ای نزد خدا دارند و این وضعیت باید پس از مرگ پیامبر (ص) ادامه داشته باشد. متاسفانه این امر بعد از رحلت پیامبر در نظر گرفته نشد و تاریخ از برخی لحظات بسیار غم انگیز در ارتباط با این خانه می گوید.

پس از مرگ پیامبر (ص) هنگامی که علی (ع) برای سوگند وفاداری با ابوبکر نرفت، درب خانه او را به آتش کشیدند و او را به خارج از خانه بردند، در روند این مجرا، حضرت فاطمه (س) مجروح شد و جنین 5 ماهه او به دلیل این اقدام خشن درگذشت و فاطمه (س) در عرض 3 ماه بعد از مرگ پدرش درگذشت.

خطوط زیر قسمت هایی از شعر است که مصیبت او پس از مرگ پدرش را به وضوح نشان می دهد.

“پس از مرگ پدر رنج من آنقدر بزرگ است که اگر این مشکلات بر روز فرود می آمد، روز را به شب تبدیل می کرد.”

اخلاق فاطمه

فاطمه (س) نماد زنانگی در اسلام بود. چگونه یک دختر، یک همسر و یک مادر باید در زندگی عادی خود رفتار کند؟ او به پدرش اختصاص داده شده بود، زمانی که پدرش از دست کفار مکه در پریشانی بود فاطمه (س) تنها حامیش بود، او همسری نمونه و ملکه خانه خود بود. او کارهای خانه را به صورت عادلانه میان خود و خدمتکارش فضه تقسیم می کرد ، او یک زن مؤمن و مادری دوست داشتنی برای کودکان خود بود.

مواردی بودند که هیچ غذایی برای خانواده وجود نداشت، اما او هرگز شکایت نکرد. روزی علی (ع) برای کار و به دست آوردن مواد غذایی برای خانواده بیرون رفت اما دست خالی بازگشت. فاطمه پرسید : علی (ع) مواد غذایی چه شد؟ علی (ع) گفت که او درآمد و پول کسب کرده و مواد غذایی خریداری کرده، اما  در راه خانه تمام مواد غذایی خود را به برخی از افراد گرسنه و ضعیف بخشیده است. هنگامی که پیامبر (ص) از این وضعیت خبردار شد مواد غذایی برای خانواده آورد و به آنها گفت که “قانون خیریه علی بزرگترین ارزش در چشم خدا بود”.

مرگ حضرت فاطمه (س)

در سوم ماه جمادی الثانی حضرت فاطمه (س) درگذشت. این اتفاق در حدود 90 روز پس از مرگ پدرش بود. اسما که برای کمک به کار خانگی در خانه بود داستان مرگ حضرت فاطمه (س) را به شیوه ای بسیار تکان دهنده شرح می دهد. هنگام روز برای کودکان خود غذا آماده کرد و پس از آن به اسما گفت برای خواندن نماز به اتاق می رود.

او به اسما گفت که در فواصل مختلف با صدای بلند تکبیر می گوید. هنگامی که اسما صدای تکبیر را نشنید او باید به مسجد برود و علی (ع) را از مرگ همسرش مطلع سازد. و قبل از گفتن خبر مرگ مادر به کودکانش غذا دهد. حسن و حسین وارد شدند و اسما برای آنها غذا آورد. آنها گفتند غذا را بدون مادر خود نمی خورند و اسما خبر مرگ مادر را به آنها داد. علی (ع) هنگام غسل دادن بدن همسرش با صدای بلند گریه می کرد. اسما دلیلش را پرسید و او گفت که تحمل دیدن زخم های او را ندارد.

پس از انجام آخرین مراسم در تاریکی شب بدن فاطمه (س) را به خاک سپردند. تعداد بسیار کمی از اعضای خانواده در دفن دختر پیامبر حاضر بودند. برخی از مورخان می گویند که او در خانه خود که بخشی از مسجد نبوی در زمان سلطنت امویان (خلیفه عمر بن عبدالعزیز) بود، به خاک سپرده شد.

جنت البقیع (قبرستان بقیع)

این مکان، یک قطعه زمین است در جایی نه چندان دور از مسجد و خانه پیامبر، این زمین به عنوان یکی از گورستان های مسلمانان مورد استفاده قرار می گرفت.

نویسنده معروف مصطفوی می نویسد ، “قبرستان مدینه به نام بقیع در غرب شهر قرار دارد و در آنجا قبر ابراهیم، تنها پسر پیامبر و همچنین قبر دخترش فاطمه (س) و قبرهای پیامبران و امام حسن، امام زین العابدین(ع)امام محمد باقر (ع(و امام جعفر صادق (ع) وجود دارد.

قبرستان بقیع در سال 1932توسط وهابیون نابود شد.   فرمت پی دی اف تعدادصفحات 49