ترازیابی بخشی از نقشه‌برداری است و شامل موارد زیر است:

1. یافتن تراز یک نقطهٔ معلوم برحسب تراز پایهٔ معلوم یا فرضی
2. قرار دادن نقطه‌ای در تراز معلوم برحسب تراز پایهٔ معلوم یا فرضی

ترازیابی به معنی اندازه‌گیری ارتفاع با استفاده از تجهیزات ترازیابی نوری و میله‌ای مدرج است.

یک فرایند رایج، تنظیم دستگاه در فاصلهٔ ۱۰۰ متری یک نقطه با تراز معلوم یا فرضی است. میله‌ای به صورت عمودی در آن نقطه نگه داشته و خوانده می‌شود. مقدار خوانده شده، معادل با ارتفاع ترازیاب نسبت به نقطهٔ آغاز است. به این ترتیب، ارتفاع دستگاه نسبت به تراز پایه مشخص می‌شود.

سپس میله در نقطه‌ای با تراز نامعلوم قرار داده می‌شود و با خواندن مقدار روی میله، تراز آن نقطه محاسبه می‌شود. این فرایند تا زمان رسیدن به نقطهٔ هدف ادامه می‌یابد. در عمل، می‌توان اندازه‌گیری را در یک حلقهٔ بسته که پایانش همان نقطهٔ آغاز است یا به سوی نقطه‌ای با تراز معلوم انجام داد. به این ترتیب، از اشتباه عملیاتی جلوگیری می‌شود و خطای باقیمانده در ایستگاه‌ها توزیع می‌شود.

برخی از دستگاه‌ها دارای سه خط هستند که می‌توان به وسیلهٔ آن‌ها فاصلهٔ نقاط را نیز اندازه‌گیری کرد. هم‌چنین می‌توان با خواندن تراز روی سه خط و میانگین‌گیری از آن‌ها، اشتباه در خواندن تراز را کاهش داد.

فهرست مطالب:

تعریف ترازیابی

برخی تعاریف مهم

اصول ترازیابی

اختلاف ارتفاع بین دو نقطه

شیوه های ترازیابی

شیوه پیمایشی یا خطی

روش شعاعی

شیوه ترکیبی

به همراه چند مثال حل شده.