پاورپوینت کامل و جامع با عنوان اصول کارتوگرافی تالیف دکتر جمشید جداری عیوضی در 86 اسلاید
نقشه‌نگاری یا کارتاگرِفی (به انگلیسی: Cartography، /kɑːrˈtɑː.ɡrə.fi/) علم و هنر ترسیم نقشه‌های زمین است. در معنای عام به تمامی عملیات نقشه‌برداری (عملیات صحرائی و دفتری و…) نقشه‌نگاری نیز گفته می‌شود. واژه کارتاگرفی از دو کلمه Cart graphy تشکیل یافته‌است که Car یا Cartogram به معنی نقشه (آماری جغرافیایی) و graphy به معنی ترسیم کردن است؛ بنابراین کارتاگرفی دانش تهیه نقشه است و از آنجا که نمی‌توان قسمتی از سطح کره زمین را به اندازه واقعی خود بر روی صفحه‌ای تصویر کرد باید عوارض و پدیده‌های مختلف زمین را به نسبت معینی کوچک نمود و این عمل براساس مبانی و اصول کارتاگرفی به نحوی انجام می‌گیرد که کاربران با توجه به نسبت کوچک شده و مشخصات فنی آن بتوانند به مقدار اصلی کمیت پی‌ببرند. نقشه‌نگاری هنر، علم و فن تهیه انواع نقشه است که طی مراحل مختلف اندازه‌گیری و محاسبه و ترسیم بخشی یا تمام سطح کره زمین را بر سطحی مستوی با تکیه بر اصول ریاضی و تناسب هندسی به نمایش درمی‌آورد. تا در ساختار اقتصادی، فرهنگی، دفاع ملی، روابط بین‌الملل، تعلیم و تربیت، جهانگردی و موارد متنوع دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
مردمان تمدن حاشیهٔ رودهای دجله و فرات و اروند رود جزو قدیمی‌ترین متخصصین درزمینه نگارش نقشه جغرافیایی هستند. مصری‌ها نیز در این مورد جایگاه خاصی دارند. در گذشته نقشه‌ها با مداد و کاغذ ترسیم می‌شدند ولی گسترش توانایی‌های رایانه‌ها، نقشه‌نگاری را دگرگون کرده‌است. هم‌اکنون بیشتر نقشه‌های فنی و تجاری توسط نرم‌افزارهای نقشه‌کشی و نقشه‌نگاری تهیه می‌گردند. در بسیاری از کشورها هنوز هم نقشه‌های جغرافیایی از طبقه‌بندی محرمانه برخوردارند. اگرچه برنامه گوگل Earth این طبقه‌بندی کلاسیک را بی معنا ساخته اما هنوز هم حساسیتهایی روی نقشه‌ها وجود دارد. در زمان‌های قدیم نقشه فقط برای فرماندهان درجه اول یا پادشاهان و رهبران تهیه می‌شد و محرمانه نیز نگهداری می‌شد. اما امروزه نقشه به راحتی در اختیار همگان قرار دارد، حتی نقشه هائی با مقیاس‌های بسیار حساس و دقیق که در آن‌ها پایگاه‌ها، میله‌های مرزی یا نیروهای نظامی قابل مشاهده است.
Copy (1472) of St. Isidore’s نقشه جهان
در بازدید از موزه نقشه‌های قرون گذشته، انسان ناخود آگاه چنان در برابر شاهکار دقت، هنر و آراستگی کار نقشه نگاران باستان شیفته می‌ماند که از هدف واقعی آنان یعنی تقدیم نقشه به پادشاهان و امرا که قلمرو سرزمینی را اختیار و اداره و دفاع از آن را بر عهده داشته‌اند، فراموش می‌نماید.
فهرست مطالب:
مفاهیم بنیادی کارتوگرافی
معنای لغوی
تهیه و پردازش نقشه
تهیه و پردازش چه نقشه های در قلمرو کارتوگرافی قرار دارد؟
مفهوم اختصاصی کارتوگرافی
روشهای کاری یک کارتو گراف
نقشه چیست؟
مفهوم دقت در کارتو گرافی
ارزیابی صحت در کارتوگرافی
بهبود کیفیت نقشه
توجه به ارزشهای هنری
مهم ترین نقشه های حاصل از نقشه برداری و یا فتوگرامتری کدامند؟
انواع نقشه های برداشت مستقیم
نقشه های مشتقه
گروه های عمده نقشه های تألیفی
بنیادهای تاریخی کارتوگرافی
پیشرفت های کارتوگرافی در سرزمین بین النهرین
اصول شش گانه کارتوگرافی چین باستان
بنیادهای کارتوگرافی در یونان
کارتوگرافی در روم باستان
پیشرفتهای کارتوگرافی در عالم مسیحیت در قرون وسطی
نقشه های پرتولان
اطلس های کاتالون
بنیادهای تهیه نقشه در دنیای اسلام
کارتو گرافی در چین
بنیادهای تحولات کارتوگرافی در اروپا
فعالیت های عمده کارتو گرافی قرون جدید اروپا
تحولات نوین کارتوگرافی
تفاوتهای عمده عکس و نقشه
اصول بنیادین کارتو گرافی
مقیاس چیست؟
نکات عمده تغییر مقیاس
روشهای تغییر مقیاس
روشهای متکی بر عکاسی در تغییر مقیاس
روشهای ترسیمی تغییر مقیاس
مراحل تغییر مقیاس در روش مربعات
عمده ترین نکات در خصوص انتخاب
سیستم تصویر
ترسیم نقشه های مناطق کوچک
نقشه های مناطق بزرگ
تأکید در کارتو گرافی
سمبولیزه کردن
گویا کردن
عمده ترین نکات در طراحی نقشه ها
منابع تهیه نقشه ها
رعایت اصل توازن در شکل ها
اهمیت نقشه پایه BASE MAP در کارتو گرافی
نکات عمده در آماده سازی نقشه های پایه
نقشه موقعیت
نکات و مراحل عمده در تعیین چارچوب نقشه
رعایت اصول کارتوگرافی در ترسیم مرزها
نکات عمده در نوشته عناوین نقشه
راهنمای علائم
جایگاه و کیفیت علامت شمال در نقشه
کنترل نقشه
مهمترین لوازم و ابزار ترسیم نقشه
مدادها
نحوه استفاده از مدادها
ابعاد استاندارد کاغذهای ترسیم
رابطه وزن کاغذ با ضخامت آن
خصوصیات کیفی مؤثر بر کاغذهای ترسیم نقشه
کاغذهای کالک
کالک های پلاستیکی
کاغذهای گرافیک
قلم های راپیدوگراف
قلم های گرافوس
قلم های تیرلین
قلم هاشور
انواع پرگار
و…