نیم‌رسانا یا نیمه‌هادی (به انگلیسی: Semiconductor) عنصر یا ماده‌ای است که در حالت عادی عایق باشد، ولی با افزودن مقداری ناخالصی قابلیّت هدایت الکتریکی پیدا کند. (منظور از ناخالصی عنصر یا عناصر دیگری‌ست غیر از عنصر اصلی یا پایه. مثلاً اگر عنصر پایه سلیسیوم باشد ناخالصی می‌تواند آلومنیوم یا فسفر باشد) نیمه‌رساناها در نوار ظرفیت خود چهار الکترون دارند. میزان مقاومت الکتریکی نیمه‌رساناها بین رساناها و نارساناها می‌باشد. از نیمه رساناها برای ساخت قطعاتی مانند دیود، ترانزیستور، تریستور، آی سی و … استفاده می‌شود. ظهور نیمه رساناها در علم الکترونیک انقلاب عظیمی را در این علم ایجاد کرده که اختراع رایانه یکی از دستاوردهای این انقلاب است.

نیمه‌رساناها به دو نوع قسمت‌بندی می‌شوند.

1. نیمه‌رسانای ذاتی (خالص)
2. نیمه‌رسانای غیرذاتی (دارای ناخالصی)

در نیمه‌رسانای ذاتی تعداد حفره و الکترون برابر است، در صورتی که در نیمه‌رسانای غیر ذاتی چنین نیست. نیمه رسانای غیر ذاتی با آلاییدن نیمه‌رسانای چهار ظرفیتی با یک عنصر سه یا پنج ظرفیتی پدید می‌آید. نیمه‌رساناهای غیر ذاتی به دو دسته تقسیم می‌شوند.

1. نوع پی P یا Possitive یا گیرنده الکترون آزاد (پذیرنده) که در آن تعداد حفره‌ها بیشتر است.
2. نوع ان N یا Negative یا دارنده الکترون آزاد (دهنده) که در آن تعداد الکترون‌ها بیشتر است.

سر فصل ها:

نیمه هادی ها

نوار انرژی

منحنی هدایت جلمدها نسبت به دما

نوار انرژی عایق

نوار انرژی نیمرسانا

مقایسه نوار انرژی نیمرسانا و عایق

نوار انرژی فلزات

نیمرسانای مستقیم و نیمرسانای غیر مستقیم

حاملهای بار در نیمرسانا

الکترون ها و حفره ها

ماده ذاتی

تولید EHP

بازترکیب

ماده غیذاتی

فرآیند آلایش

نیمرسانای نوع N

نیمرسانای نوع P

حاملهای اکثریت و اقلیت

روابط حامل ها

اثر دما روی حامل ها

ماده غیرذاتی شامل هر دو نوع ناخالصی

تراز فرمی

جریان الکتریکی در فلزات

رسانایی ویژه نیمه هادی ذاتی

مولفه های جریان در نیمه هادی ها

جریان رانشی

جریان انتشاری

جریان کلی

روابط جریان

رابطه اینشتین

و…