دستگاه ماهیچه‌ای یا دستگاه عضله ای از ماهیچه‌ها تشکیل می‌شود. ماهیچه‌ها برای حرکت بدن استفاده می‌شوند. ماهیچه‌ها انرژی شیمیایی مواد غذایی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کنند، حرکت بدن از انقباض و انبساط ماهیچه‌ها حاصل می‌شود. ماهیچه‌ها به نسبت شکل و اندازه‌ای که دارند تقسیم‌بندی می‌شوند، در بدن سه نوع ماهیچه وجود دارد:

• ماهیچه‌های اسکلتی (مخطط) که در افراد معمولی حدود ۴۰٪ وزن بدن را تشکیل می‌دهد.
• ماهیچه‌های صاف مانند ماهیچه‌های خودکار دیواره رگ‌ها، روده و معده که حدود ۱۰٪ از بدن را تشکیل می‌دهد.
• ماهیچه‌های قلب ماهیچه قلب مخطط است ولی غیرارادی است. ما فقط یک ماهیچه مخطط منشعب و غیرارادی در بدن داریم که ماهیچه قلب است.

در ساختمان بافتی تارچه‌های ماهیچه‌ای در هر سارکومر دو نوع میوفیلامان (میوفیلامنت) قطور و نازک وجود دارد. ترکیب شدن و جابه‌جایی پروتئین‌هایی که در این میوفیلامان‌ها وجود دارند، اساس مولکولی انقباض ماهیچه‌ای و کوتاه شدن سارکومرها را تشکیل می‌دهند. هر یک از میوفیلامان‌های قطور که در بخش میانی سارکومر قرار دارند از صدها مولکول پروتئینی به نام میوزین ساخته شده‌اند. هر مولکول میوزین شبیه میلهٔ نازکی با یک سر کروی است که با زاویهٔ خاصی به صورت یک پل عرضی به یک میوفیلامان نازک می‌چسبد. میوفیلامان‌های نازک دارای سه نوع پروتئین‌اند: پروتئین اصلی آن‌ها اکتین نام دارد که مولکول‌های آن کروی و کوچک است که به صورت یک زنجیرهٔ دوتایی قرار گرفته‌اند. دو پروتئین دیگر تروپومیوزین و تروبونین نام دارند.

تروپونین دارای سه زیرواح این زیرواحدها عبارتند از تروبونینI,تروبونینT که به تروپومیوزین متصل می‌شود و ترومپونینC که به کلسیم متصل می‌شود.

تروپومیوزین به صورت مولکول‌های دراز و رشته‌ای است و هر یک از این مولکول‌ها روی چند مولکول اکتین را می‌پوشاند.

مولکول‌های تروپونینC که در طول رشته‌های تروپومیوزین چسبیده‌اند، با یون‌های کلسیم میل ترکیبی شدید دارند و اتصال آن‌ها با یون‌های کلسیم باعث شروع مکانیسم مولکولی انقباض می‌شود.

در نهایت ماهیچه یا عضله (به عربی) دارای توالی‌های سارکومری می‌باشد که پروتین‌های موجود در این متوالی‌ها می‌توانند تارهای ماهیچه‌ای (عضلانی) را به انقباض وادار نمایند.

فهرست مطالب:

عضلات بدن انسان

انواع عضلات بدن انسان

مشخصات واحد ساختمانی بافت عضلانی

ساختمان تار عضلانی

ساختار میوفیبریل ها

چگونگی نامگذاری عضلات بدن

طبقه بندی عضلات ناحیه گردن

عضلات تنه

عضلات قدامی تنه

عضلات خلفی تنه

عضلات مفصل شانه

عضلات اندام فوقانی

عضلات بازو

عضلات ساعد

عضلات قدامی ساعد

عضلات بخش خلفی ساعد

عضلات دست

عضلات برجستگی بزرگ (تنار)

عضلات برجستگی کوچک (هیپوتنار)

عضلات فرورفتگی کف دست

تقسیم بندی عضلات اندام تحتانی

عضلات ناحیه لگن خاصره

عضلات ران

عضله چهار سر رانی

عضلات ساق پا

عضلات پا

و…