آموزش مقاله نویسی کامل و گام به گام به همراه مثال

How to write scientific paper

نوشتن مقاله علمی یکی از مهمترین فعالیت‌ها در زندگی علمی پژوهشگران است. از آنجایی که شروع هر کاری سخت است، خواندن راهنما و آموزشی که حرفه‌ای‌های کار آماده می‌کنند، راهگشا خواهد بود. در این مطلب قصد داشتیم یکی از کاملترین مطالب را در آموزش مقاله نویسی برای شما آماده کنیم. نحوه نوشتن مقاله در این مطلب بر اساس متد الزویر توضیح داده شده است. با ما با آموزش مقاله نویسی گام به گام همراه باشید.

با توجه به این که ما پیشتر مطالب متنوعی در بحث آموزش مقاله نویسی منتشر کرده‌ایم، سعی کردیم به اکثر مطالب قبلی در این پست جامع لینک بدهیم. مطالعه مطالب موجود در لینک‌ها را نیز از دست ندهید.

دسترسی سریع به مطالب این پست:

• 6 گام پیش از شروع نوشتن مقاله
• مراحل تنظیم مقاله، نحوه نوشتن مقاله در 11 مرحله
  1. آماده کردن جداول و ارقام
  2. نوشتن روش‌ها
  3. گزارش نتایج
  4. نوشتن بحث
  5. نوشتن نتیجه‌گیری واضح
  6. نوشتن مقدمه جذاب و متقاعدکننده
  7. نوشتن چکیده
  8. نوشتن عنوان دقیق و توصیفی
  9. ایجاد کلمات کلیدی مقاله برای فهرست‌سازی
  10. بخش سپاس‌گزاری مقاله
  11. گزارش منابع و مآخذ

6 گام پیش از شروع نوشتن مقاله

در این قسمت 6 گام که پیش از شروع مقاله باید طی کنید را توضیح داده‌ایم. اگر دوست داشتید این ویدیو را هم مشاهده کنید:

 

۱. فکر کنید چرا می‌خواهید مقاله را منتشر کنید (آیا قابل‌انتشار است)؟

باید در آغاز تحقیق‌‌، هنگامی که درباره‌ی فرضیات خودتان تحقیق می‌کنید، فکر کنید که چرا می‌خواهید کارتان را منتشر کنید. سپس باید بررسی کنید که آیا فرضیات و طرح یا آزمایش قابل‌انتشار هستند یا خیر. از خودتان بپرسید:

• آیا کار تازه و جذابی انجام داده‌ام؟
• آیا کارم به موضوع داغ فعلی ربط مستقیمی دارد؟
• آیا راه‌حل‌هایی برای برخی مسائل دشوار ارائه داده‌ام؟

اگر پاسخ‌هابه تمامی سوال‌ها «مثبت» است، پس می‌توانید تدارکات نوشته‌تان را شروع کنید. اگر جواب سؤالی «منفی» است، شاید بهتر است مقاله‌تان را به نشریه‌ی محلی یا نشریه‌ای با ضریب تأثیر پائین‌تر عرضه کنید.

۲. درباره‌ی نوع مقاله تصمیم بگیرید.

از لحاظ نوع مقاله دست‌کم سه گزینه پیش رو دارید:

1. مقالات کامل یا ابتکاری، مهم‌ترین مقالات پژوهشی هستند.
2. لترها یا مقالات کوتاه معمولاً برای انتقال فوری و اولیه‌ی پیشرفت‌های مهم و ابتکاری منتشر می‌شوند.
3. مقاله‌های مروری پیشرفت‌های اخیر درباره‌ی موضوع داغ مشخصی را به صورت چکیده بیان می‌کنند و بر نکات مهمی تأکید می‌کنند که قبلاً گزارش شده‌اند و اطلاعات جدیدی عرضه نمی‌کنند. معمولاً به دعوت سردبیر نشریه ارائه می‌شوند.

۳. نشریه‌ی هدف‌تان را انتخاب کنید.

چگونگی انتخاب نشریه‌ی مناسب برای کارتان سؤال رایجی است. با پخش و پلا کردن مقاله بین نشریه‌های فراوان به صورت همزمان وارد قمار نشوید. مقاله را فقط یک بار عرضه کنید و منتظر پاسخ داوران باشید.

رایج‌ترین راه انتخاب نشریه‌ی مناسب این است که نگاهی به مقاله‌هایی بیندازید که برای تهیه‌ی مقاله خود به سراغ آنها رفته‌اید. احتمالاً اغلب آنها در یک یا دو نشریه متمرکز هستند. آخرین شماره‌های هر نشریه‌ی درخور را بخوانید (حتی در حال چاپ) و از موضوعات داغ و انواع مقالات پذیرفته شده سر دربیاورید.

نرخ بالای رد مقاله از سوی نشریه‌ها را هم مدنظر داشته باشید (مثلاً، نشریه نیچر 90% مقالات را رد می‌کند) و اگر پژوهش شما چندان بحث‌برانگیز نیست، روی نشریه‌های کم‌ادعاتر با ضرایب تأثیر پایین‌تر تمرکز کنید. می‌توانید ضریب تأثیر نشریه را  از طریق Science Gateway بیابید.

۴. به شرایط نشریه در راهنمای نویسندگان توجه کنید.

بعد از انتخاب نشریه‌ برای ارسال مقاله‌تان، به وب‌سایت مجله بروید و راهنمای نویسندگان را دانلود کنید و بارها و بارها دستورالعمل‌ها را بخوانید!

راهنمای نویسندگان معمولاً حاوی دستورالعمل‌های ویرایشی دقیق، آئین‌نامه‌های ارسال مقاله، دستمزدهای انتشار دسترسی باز و کپی‌رایت و دستورالعمل‌های اخلاقی است. نحوه نوشتن مقاله در آن‌ها به خوبی توضیح داده شده است و به نوعی آموزش مقاله نویسی رایگان است. باید راهنمای نویسندگان را در مقاله خودتان، حتی در اولین پیش‌نویس، به کار ببندید و از آرایش مناسب متن، نقل منابع و مأخذ، فهرست علائم و اختصارات، ارقام و جداول و غیره، استفاده کنید.

عمل به همین نکته‌ی ساده در وقت‌ شما و داور مقاله صرفه‌جویی می‌کند. باید بدانید که تمام داورها از اتلاف وقت روی مقاله‌هایی که بد تنظیم شده‌اند متنفرند. ممکن است به این فکر بیفتند که نویسنده هیچ احترامی برایشان قائل نیست.

۵. به ساختار مقاله توجه کنید.

هر نشریه‌ای ممکن است قالب خاصی برای نگارش مقاله داشته باشد، پس خیلی مهم است که به راهنمای نویسندگان رجوع کنید. با وجود این، به طور کلی، اغلب آنها از ساختار مشابهی تبعیت می‌کنند:

• بخشی که امکان فهرست‌سازی و جست‌وجوی موضوعات، مقاله را آموزنده، جذاب و کارآمد می‌سازد. این بخش از عنوان، نویسندگان (و دانشگاه‌ها یا سازمان وابسته)، چکیده و کلمات کلیدی تشکیل می‌شود.
• بخشی که حاوی متن اصلی است، که معمولاً به این قسمت‌ها تقسیم می‌شود: مقدمه، روش‌ها، نتایج، بحث و نتیجه‌گیری.
• بخشی که شامل سپاسگزاری، منابع و مأخذ و مطالب تکمیلی یا ضمائم است.

ساختار کلی مقاله‌ی کامل مطابق فرمت IMRAD است که از سوی انجمن استانداردهای ملی آمریکا به عنوان ساختار استاندارد در سال ۱۹۷۹ عرضه شد که به این سؤالات پاسخ می‌دهد:

۶. اصول اخلاقی نشر را برای اجتناب از تخلفات بفهمید.

یکی از بدترین مسائل در علم سرقت ادبی است. سرقت ادبی می‌تواند به عواقب وخیمی، از نظر حرفه‌ای و حقوقی، منجر شود. تخلفات عبارتند از جعل و تعریف داده‌ها، استفاده‌ی نامناسب از اشخاص مورد آزمایش و حیوانات در تحقیق و استفاده از ایده‌ها یا عبارت‌پردازی نویسنده‌ی دیگر بدون انتساب مناسب. همچنین ممکن است بدون قصد تخلف از اصول اخلاقی مرتکب این تخلفات شوید. منابع آموزشی عبارتند از بسته‌ی منابع اصول اخلاقی نشر (PERK) منتشر شده توسط کمیته‌ی اصول اخلاقی نشر (COPE) و اصول اخلاقی در وبسایت نشر و پژوهش الزویر.

وقتی مقاله خود را آماده می‌کنید، چند اصل اساسی است که همیشه باید به خاطر داشته باشید:

• کارتان را گرامی بدارید (اگر خودتان اهمیت ندهید، نشریه چرا باید اهمیت بدهد؟)
• موفقیت هیچ دستور پخت سری ندارد (فقط چند قاعده‌ی ساده، جانفشانی و سخت‌کوشی).
• داوران مقاله همگی دانشمندان پرمشغله‌ای هستند، درست مثل شما. برای صرفه‌جویی در وقت‌شان، کارها را ساده کنید.

مراحل تنظیم مقاله، نحوه نوشتن مقاله در 11 مرحله

هر کس ممکن است سبک خاصی در نوشتن مقاله داشته باشد. اما برای کسانی که به تازگی می‌خواهند مقاله نویسی را شروع کنند، کار کمی دشوار است. به همین دلیل، ما برای آموزش مقاله نویسی برای مبتدی پیشنهاد می‌کنیم این مراحل را به ترتیب طی کنید. بعد از آن خواهید دید که مقاله‌تان به راحتی شکل می‌گیرد و کم‌کم آماده انتشار می‌شود.

1. ارقام و جداول را آماده کنید.
2. روش‌ها را بنویسید.
3. نتایج را گزارش دهید.
4. بحث را بنویسید. قبل از نوشتن مقدمه، نتایج و بحث را به پایان برسانید. به خاطر اینکه اگر بحث نارسا باشد، چگونه می‌توانید اهمیت علمی کارتان را در مقدمه به صورت عینی اثبات کنید؟
5. نتیجه‌گیری واضحی بنویسید.
6. مقدمه‌ی متقاعدکننده و جذابی بنویسید.
7. چکیده را بنویسید.
8. عنوان دقیق و توصیفی بنگارید.
9. کلمات کلیدی برای تنظیم فهرست انتخاب کنید.
10. سپاسگزاری را بنویسید.
11. منابع و مأخذ را گزارش کنید.

در ادامه آموزش مقاله نویسی، هر مرحله را به تفصیل بیشتر بررسی خواهیم کرد.

مرحله‌ ۱:آموزش آماده کردن جداول و ارقام در مقاله

این قسمت از آموزش مقاله نویسی را بیادتان باشد که «یک رقم به هزار کلمه می‌ارزد». از همین روست که تصویر، از جمله به شکل ارقام و جداول، کارآمدترین راه ارائه‌ی نتایجتان هستند. داده‌های شما نیروی محرکه‌ی مقاله هستند، پس تصاویرتان حیاتی‌اند!

چگونه بین ارائه‌ی داده‌ها به صورت جدول یا رقم تصمیم می‌گیرید؟ به طور کلی، ‌جداول نتایج تجربی واقعی را ارائه می‌دهند، در صورتی که ارقام غالباً برای مقایسه‌ی نتایج تجربی با کارهای پیشین یا با ارزش‌های محاسبه‌شده یا نظری استفاده می‌شوند (تصویر ۱).

باید از جدول استفاده کنید یا نمودار؟

هر کدام را که انتخاب کنید، هیچ تصویری نباید اطلاعات توضیح داده شده در جای دیگر مقاله شما را تکرار کند.

باید از جدول استفاده کنید یا نمودار؟

 

عامل مهم دیگر: علائم و اختصارات رقم و جدول باید بی‌نیاز از توضیح باشند (تصویر ۲).

علائم و اختصارات رقم و جدول باید بی‌نیاز از توضیح باشند

ارقام باید بی‌نیاز از توضیح باشند

هنگام ارائه‌ی جداول و ارقام، ظاهر به حساب می‌آید! به این منظور:

• از طرح‌های شلوغ بپرهیزید (تصویر ۳) و فقط از سه یا چهار مجموعه‌ی داده برای هر تصویر استفاده کنید؛ از مقیاس‌های گزیده استفاده کنید.
• درباره‌ی اندازه‌ی مناسب برچسبِ محور (نوشته‌ای که مشخص می‌کند محور مد نظر در جدول یا تصویر چه چیزی را نشان می‌دهد) فکر کنید.
• نمادهای واضح و مجموعه‌ی داده‌هایی را در تصاویر بگنجانید که به راحتی قابل تشخیص باشند.
• هرگز جداول طولانی حوصله‌سربر را به کار نبرید (برای مثال، ترکیبات شیمیایی ساختار ذرات چربی یا فهرستِ گونه‌ها یا فراوانی‌ها). می‌توانید آنها را به صورت مطالب مکمل در مقاله خود بگنجانید.

ارقام و جداول بی‌نیاز از توضیح اضافه

نمودارهای خود را با داده‌های زیاده از حد درهم‌برهم نکنید

اگر از عکس استفاده می‌کنید، هر کدام باید نشانگر مقیاس یا نوار مقیاس با کیفیت حرفه‌ای در یک گوشه داشته باشند.

با استفاده از چاپ سیاه و سفید صرفه‌جویی کنید

فقط هنگام نیاز، به هنگام ارائه به نشریه‌ی چاپی، از عکس‌ها و تصاویر رنگی استفاده کنید. اگر سبک‌های مختلف خطوط می‌توانند معنا را به وضوح برسانند، هرگز از رنگ‌ها یا سایر عوامل سرگرم‌کننده استفاده نکنید وگرنه هزینه‌های بسیاری از شما مطالبه خواهد شد. مسلماً این موضوع درباره‌ی نشریه‌های آنلاین صدق نمی‌کند. برای بسیاری از نشریه‌ها، می‌توانید دو تصویر ارائه دهید: یکی به صورت رنگی برای نسخه‌ی آنلاین نشریه و با فرمت پی.دی.اف. و دیگری به صورت سیاه و سفید برای نشریه‌ی چاپی (تصویر ۴).

حتی الامکان تصاویر سیاه و سفید باشد.

برای داده‌های‌تان از نمودار مناسب استفاده کنید

مشکل رایج دیگر استفاده‌ی نامناسب از خطوط و نمودارهای ستونی (بافت‌نگار) است. خطوطی که داده‌ها را به هم پیوند می‌دهند، فقط زمانی قابل استفاده هستند که توالی‌های زمانی یا داده‌های مرتبط با نمونه‌های متوالی عرضه می‌شوند (برای مثال، در برش عرضی از ساحل به دور از ساحل در تصویر ۵). با وجود این، وقتی هیچ ربطی بین نمونه‌ها وجود ندارد یا شیبی وجود ندارد، باید از نمودارهای ستونی استفاده کنید (تصویر ۵).

استفاده از نمودار مناسب در مقاله

تصاویر تست بینایی نیستند. باید به قدر کافی بزرگ باشند تا بشود آنها را خواند.

گاهی اوفات، فونت‌ها برای نشریه‌ زیادی کوچک هستند. باید این موضوع را مد نظر داشته باشید، وگرنه ممکن است برای خوانندگان ناخوانا باشند (تصویر ۶).

استفاده از فونت مناسب در نمودارها

فرم باید مطابق کارکرد باشد

بالاخره اینکه، باید به استفاده از اعشار، خطوط و غیره توجه نشان دهید (تصویر ۷).

مرحله‌ ۲: نحوه نوشتن روش‌ها در مقاله

در این بخش به این سؤال پاسخ می‌دهید که مسأله را چگونه مطالعه کرده‌اید. اگر مقاله‌تان روش جدیدی پیشنهاد می‌دهد، لازم است اطلاعات دقیقی را در مقاله بگنجانید تا خواننده‌ی مطلع بتواند این آزمایش را مجدداً انجام دهد.

با وجود این، جزئیات روش‌های تثبیت‌شده را تکرار نکنید؛ از منابع و مأخذ و مطالب پشتیبان استفاده کنید تا به اسلوب‌های قبلاً منتشرشده اشاره کنید. چکیده‌های جامع یا منابع و مأخذ کلیدی کافی هستند.

طول مقاله

در این مورد هم نگاهی به راهنمای نویسندگان هر نشریه در مورد نحوه نوشتن مقاله و تعداد کلمات آن بیندازید. با این حال طول ایده‌آل برای مقاله ۲۵ تا ۴۰ صفحه‌ی یک خط در میان است که فقط داده‌های اساسی در آن گنجانده شده‌اند. چند دستورالعمل عمومی عبارتند از:

داوران به خرده‌گیری از شرح روش‌های ناکامل یا نادرست می‌پردازند و ممکن است توصیه کنند که مطلب شما رد شود، چون این بخش در فرآیند تکرار تحقیق‌ شما حیاتی است. به این ترتیب، تمام مواد شیمیایی باید مشخص شوند. از ترکیبات اختصاصی غیرقابل‌شناسایی استفاده نکنید.

بدین منظور، مهم است که از سیستم‌های استاندارد برای ارقام و فهرست علائم و اختصارات استفاده کنید. برای مثال:

• برای عناصر شیمیایی، از پیمان‌نامه‌های اتحادیه‌ی بین‌المللی شیمی محض و کاربردی و توصیه‌های رسمی کمسیون ترکیبی IUPAC-IUB برای فهرست علائم و اختصارات بیوشیمیایی استفاده کنید.
• برای گونه‌ها، از نامگذاری آرایه‌شناسی مورد پذیرش (فهرست جهانی گونه‌های دریایی، فهرست اروپایی گونه‌های دریایی) استفاده کرده و همیشه آن‌ها را به‌صورت کج (ایتالیک) بنویسید.
• برای واحدهای اندازه‌گیری، از سیستم بین‌المللی واحدها (SI) استفاده کنید.

آزمایش‌های کنترل شده و آمار مورد استفاده را به درستی ارائه دهید، باز هم برای اینکه آزمایش تحقیق شما قابل تکرار باشد.

فهرست روش‌ها را به همان ترتیبی ارائه دهید که در بخش نتایج عرضه خواهند شد، به ترتیب منطقی که خودتان تحقیق را انجام داده‌اید.

1. شرح محل
2. شرح پیمایش‌ها یا آزمایش‌های انجام شده، با ارائه‌ی اطلاعاتی درباره‌ی تاریخ‌ها و غیره.
3. شرح روش‌های آزمایشگاهی، از جمله تفکیک یا درمان نمونه‌ها، روش‌های تحلیلی، مشخص کردن ترتیب آب‌ها، رسوبات و نشانگرهای زیستی. اگر با ترکیبات زیست چندگونی مختلفی کار کرده‌اید، از ساده‌ترین ترکیب شروع کنید (مثل، میکروب‌ها) تا پیچیده‌ترین (مثل، پستانداران).
4. شرح روش‌های آماری مورد استفاده (شامل سطوح اطمینان و غیره).

در این بخش از افزودن نظرات، نتایج و بحث، که خطایی رایج در نحوه نوشتن مقاله است، بپرهیزید.

مرحله‌ ۳: آموزش گزارش نتایج مقاله

این بخش به این سؤال پاسخ می‌دهد:‌ «چه چیزهایی یافته‌اید؟» از همین رو، فقط نتایج حاکی از تحقیق‌تان باید ارائه شوند. نتایج باید نقشی اساسی در بحث داشته باشند.

با وجود این، به یاد داشته باشید که اغلب نشریه‌ها امکان افزودن مطالب پشتیبان را فراهم می‌کنند، پس آزادانه از این بخش برای ارائه‌ی داده‌هایی که اهمیت ثانویه دارند استفاده کنید. بدین ترتیب، سعی نکنید به امید استفاده در مقالات آتی، «داده‌ها» را پنهان کنید . ممکن است مدارک و شواهد تقویتِ نتیجه‌گیری‌تان را از دست بدهید. اگر داده‌ها خیلی زیادی هستند، می‌توانید از آن مطالب مکمل استفاده کنید.

از عناوین فرعی برای حفظ انسجام نتایج هم‌گون استفاده کنید که داوری و خواندن آنها راحت‌تر است. این عناوین فرعی را به منظور سهولت مراجعه‌ی داخلی از فهرستی به فهرست شماره‌گذاری کنید، اما همیشه راهنمای نویسندگان هر نشریه را مدنظر داشته باشید.

برای این داده‌ها، در خصوص ترتیب منطقی که داستانی واضح را بیان می‌کند و درک مطلب را آسان می‌سازد، تصمیم بگیرید. معمولاً، داده‌ها به همان ترتیبی عرضه می‌شود که در بخش روش‌ها ارائه شده است.

مسأله‌ی مهم این است که نباید منابع و مأخذ را در این بخش بگنجانید؛ شما نتایج خودتان را عرضه می‌کنید، پس نمی‌توانید در این‌جا به دیگران ارجاع دهید. اگر به کار دیگران ارجاع دهید، به خاطر این است که درباره‌ی نتایج خودتان بحث می‌کنید؛ این کار را هم باید در بخش بحث انجام دهید.

مرحله‌ ۴: آموزش نوشتن بحث در مقاله

در این بخش از آموزش مقاله نویسی بخش بحث را توضیح می‌دهیم. این قسمت جایی‌ است که باید معنای نتایج را بنویسید. شاید نوشتن این بخش راحت‌تر از همه‌ی بخش‌ها باشد، اما انجام درست آن سخت‌تر از همه‌ی بخش‌هاست. به خاطر اینکه، مهم‌ترین بخش مقاله‌ی شماست. در این‌جا فرصت دارید داده‌های‌تان را به صورتی متقاعدکننده عرضه کنید. به یاد داشته باشید یک‌دنیا مقاله رد می‌شوند، به خاطر اینکه بخش بحث آنها ضعیف است.

لازم است بحث‌تان را مرتبط با نتایج پیش ببرید، اما نتایج را دوباره بیان نکنید. در این‌جا لازم است نتایجی را که همکاران‌تان منتشر کرده‌اند (با استفاده از برخی منابع ومأخذ مندرج در مقدمه) را با نتایج خودتان مقایسه کنید. هیچ‌گاه به کار تحقیقی مخالف خودتان بی‌اعتنایی نکنید، برعکس، باید با آن مقابله کنید و خواننده را متقاعد سازید که سخن شما صحیح یا بهتر است.

رهنمودهای زیر را به خاطر داشته باشید:

1. از اظهارات فراتر از آنچه نتایج می‌توانند تأئید کنند، بپرهیزید.
2. از بیانات نامشخص مانند «دمای بالاتر»، «به میزان پائین‌تر»، «بسیار معنی‌دار» بپرهیزید. توصیفات کمی همیشه ارجحیت دارند (به ترتیب، ºC ۳۵، ۵/۰٪، p<0.001).
3. از عرضه‌ی ناگهانی اصطلاحات یا ایده‌های جدید اجتناب کنید؛ باید همه چیز را در مقدمه ارائه دهید، تا در این‌جا با نتایج‌تان مقابله شوند.
4. گمانه‌زنی درباره‌ی تفسیرهای محتمل مجاز است، اما این‌ها باید به جای تخیل ریشه در حقایق داشته باشند. برای دستیابی به تفاسیر مناسب درباره‌ی این موارد بیاندیشید:
   • این نتایج چه ربطی به سؤال اصلی یا اهداف مطرح شده در بخش مقدمه دارند؟
   • آیا داده‌ها فرضیات شما را تأئید می‌کنند؟
   • آیا نتایج‌تان همسو با سایر محققانی است که نتایج‌شان را گزارش کرده‌اند؟
   • درباره‌ی نقاط ضعف و اختلافات بحث کنید. اگر نتایج شما غیرمنتظره هستند، سعی کنید دلیلش را توضیح دهید.
   • آیا راه دیگری برای تفسیر نتایج‌تان وجود دارد؟
   • برای پاسخ به سؤالاتی که نتایج شما پیش می‌آورند، چه تحقیقات دیگری ضرورت دارند؟
   • موارد جدید را بدون اغراق توضیح دهید.
5. اصلاح نتایج و بحث فقط کار نوشتن نیست. ممکن است آزمایش‌ها، اقتباس‌ها یا شبیه‌سازی‌های بیشتری انجام دهید. گاهی‌اوقات نمی‌توانید ایده‌تان را با کلمات توضیح دهید، چون برخی مقوله‌های حیاتی به قدر کافی بررسی نشده‌اند.

مرحله‌ ۵: نحوه نوشتن نتیجه‌گیری واضح در مقاله

این بخش نشان می‌دهد که تحقیق شما چگونه وضعیت فعلی دانش در زمینه‌ی تحقیق را پیش می‌برد. در برخی نشریه‌ها، این بخش جداست؛ به عبارت دیگر، بند نهایی بخش بحث است. در هر صورت، بدون بخش نتیجه‌گیری واضح، داوری درباره‌ی کار شما و اینکه آیا ارزش چاپ در نشریه را دارد یا خیر، به نظر داوران و خوانندگان دشوار خواهد بود.

اشتباه رایج در این بخش عبارت است از تکرار چکیده، یا ارائه‌ی صرف فهرستی از نتایج آزمایش. اظهارات بیهوده‌ی نتایج‌تان در این بخش غیرقابل‌قبول هستند.

باید توجیه علمی واضحی برای کارتان در این بخش ارائه دهید و در صورت لزوم کاربردها و تعمیم‌ها را روشن کنید. بعلاوه، می‌توانید آزمایش‌های آتی را پیشنهاد دهید و به آزمایش‌هایی اشاره کنید که در حال انجام هستند.

می‌توانید نتایج کلی و خاص را در رابطه با اهداف مندرج در مقدمه مطرح کنید.

مرحله‌ ۶: آموزش نوشتن مقدمه جذاب و متقاعدکننده برای مقاله

این‌جا فرصت دارید خوانندگان را متقاعد کنید که به روشنی می‌دانید چرا کارتان مفید است.

مقدمه‌ی خوب باید به این سؤالات پاسخ دهد:

• کدام مسأله قرار است حل شود؟
• آیا راه‌حل‌هایی برای آن وجود دارند؟
• کدام‌یک بهترین راه‌حل است؟
• محدودیت اصلی چیست؟
• امیدوار هستید به چه چیزی دست بیابید؟

داورها دوست دارند ببینند که شما چشم‌اندازی سازگار با ماهیت نشریه ارائه داده‌اید. لازم است مطالب عمده‌ی علمی منتشرشده را که کار تحقیقی‌تان مبتنی بر آن است، با نقل‌قول از چند کار ابتکاری و مهم، از جمله مقالات مروری اخیر، معرفی کنید.

با وجود این، داورها از نقل‌قول‌های نامناسب از منابع و مأخذ بیش از اندازه‌ی نامرتبط با کارتان، یا داوری‌های نامناسب درباره‌ی دست‌آوردهای خودتان، متنفرند. اگر این کار را بکنید، خیال می‌کنند کارتان هدف‌مند نیست.

و اما چند رهنمود دیگر از سوی نویسنده آموزش مقاله نویسی برای مقدمه:

• هرگز از کلمات بیشتر از اندازه‌ی لازم استفاده نکنید (دقیق و نکته‌دان باشید). این بخش را به درس تاریخ مبدل نکنید. مقدمه‌ی طولانی خوانندگان را می‌راند.
• ما همه می‌دانیم که شما مشتاق هستید داده‌های جدیدتان را ارائه دهید. اما فراموش نکنید که لازم است ابتدا تصویر کلی را ارائه دهید.
• مقدمه باید از کلی‌ترین تا مشخص‌ترین دیدگاه تنظیم شود و خوانندگان را هنگام خواندن این مقاله به سمت اهداف شما هدایت کند.
• هدف مقاله و راهبرد تحقیقی اتخاذ شده برای پاسخ به این سؤال را بیان کنید، اما مقدمه را با نتایج، بحث و نتیجه‌گیری قاطی نکنید. همیشه تفکیک آنها را حفظ کنید تا خاطرجمع شوید که مقاله به صورت منطقی از یک بخش به بخش بعدی جریان می‌یابد.
• فرضیات و اهداف باید به صورت روشن در پایان مقدمه بیان شوند.
• عباراتی مثل «بدیع»، «اولین بار»، «بار اول» و «تغییردهنده‌ی پارادایم» ترجیح ندارند. در استفاده از آنها مضایقه کنید.

مرحله‌ ۷: نحوه نوشتن چکیده مقاله

چکیده به خوانندگان احتمالی می‌گوید که شما چه کاری انجام دادید و یافته‌های مهم تحقیق‌تان کدامند. همراه با عنوان، چکیده مقاله‌تان را تبلیغ می‌کند. چکیده را جذاب بنویسید تا به آسانی و بدون خواندن کل مقاله قابل درک باشد. از اصلاحات خاص یک حرفه، اختصارات و ارجاعات نامعمول استفاده نکنید.

باید دقیق باشید و از کلماتی استفاده کنید که معنای دقیق تحقیق‌تان را منتقل کنند. چکیده شرح کوتاهی از چشم‌انداز و هدف مقاله‌تان ارائه می‌دهد. این بخش نتایج کلیدی را عرضه می‌کند اما حداقل جزئیات آزمایشی را بیان می‌کند. مهم است به خاطر داشته باشید که چکیده شرح کوتاهی از تفسیر یا نتیجه‌گیری در جمله‌ی نهایی را ارائه می‌دهد.

چکیده‌ی روشن بر اینکه کارتان بیشتر مورد توجه قرار بگیرد یا خیر تأثیر شدیدی می‌گذارد.

با وجود این، چکیده‌ها باید حتی‌المقدور موجز باشند. فقط «راهنمای نویسندگان» نشریه را بررسی کنید، اما معمولاً چکیده‌ از ۲۵۰ کلمه کمتر است. در این‌جا نمونه‌ی مناسبی از چکیده‌ی کوتاه را می‌خوانید.

در چکیده، دو چه اساسی هستند. در این‌جا نمونه‌ای از مقاله‌ی تألیفی مشترک من در زمینه‌ی شاخص‌های بوم‌شناختی را می‌خوانید.

1. چه کاری انجام شده است؟ «در سال‌های اخیر، چندین شاخص زیستی اعماق دریا پیشنهاد شده‌اند تا به عنوان نشانگرهای بوم‌شناختی در پای‌رود‌ها و آب‌های ساحلی استفاده شوند. یکی از چنین شاخص‌هایی، AMBI (شاخص زیست دریایی AZTI) به منظور تعیین کیفیت بوم‌شناختی سواحل اروپایی طراحی شد. شاخص AMBI برای تعیین وضعیت کیفی بوم‌شناختی در زمینه‌ی متن دستورالعمل قالب آب‌های اروپایی هم استفاده شده است. در این مقاله، ۳۸ کاربرد مختلف از جمله شش مطالعه‌ی موردی جدید (فرآیندهای هیپوکسی، استخراج شن، تأثیرات سکوی نفتی، کارهای مهندسی، لایروبی و آبزی‌پروری ماهی) ارائه شدند.»
2. یافته‌های عمده کدامند؟ «نتایج، واکنش جوامع زیراقیانوسی به منابع توزیع مختلف را به روشی ساده نشان می‌دهند. این جوامع در نقش نشانگرهای بوم‌شناختی «سلامت» این سیستم عمل می‌کنند و به روشنی نشانگر شیب مرتبط با این توزیع هستند.»

به این لینک نیز مراجعه کنید چون برخی نشریات الزویر از شما می‌خواهند: چکیده گرافیکی (گرافیکال ابسترکت)

تبریک می‌گوییم! شما یکی از مهمترین مراحل در آموزش مقاله نویسی را فرا گرفتید.

مرحله‌ ۸: آموزش نوشتن عنوان دقیق و توصیفی برای مقاله

عنوان باید توضیح دهد که مقاله عموماً درباره‌ی چیست. اولین (و شاید تنها) فرصت شماست تا توجه خواننده را جلب کنید. به این ترتیب، به یاد داشته باشید که اولین خوانندگان شما داورها هستند. همچنین، خوانندگان شما نویسندگان بالقوه‌ای هستند که از مقاله‌ی شما نقل‌قول خواهند کرد، پس اولین تأثیر قدرتمند است!

ما غرق مطالب چاپی هستیم، و خوانندگان وقت ندارند تمام تولیدات علمی را بخوانند. خوانندگان باید گزینشی عمل کنند و این گزینش غالباً از عنوان نشأت می‌گیرد.

داوران بررسی خواهند که آیا عنوان مشخص است و آیا بازتاب محتوای مقاله است یا خیر. داورها از عنواینی که فاقد معنا هستند یا به درستی بیانگر موضوع اصلی نیستند متنفرند. از همین رو، آموزندگی و دقت عنوان را حفظ کنید (صریح، تشریحی و نه زیادی طولانی).

باید از زبان فنی و اختصارات، در صورت امکان، اجتناب کنید، زیرا لازم است که تا حد ممکن خوانندگان بیشتری را جلب کنید. مدتی را صرف تأمل درباره‌ی عنوان کنید و با آن درباره‌ی نویسنده‌ی مشترک مقاله‌تان بحث کنید.

در این قسمت از آموزش مقاله نویسی می‌توانید برخی نمونه‌های عناوین اصلی را ببینید و اینکه بعد از داوری و اظهارنظر درباره‌ی آنها چه تغییری کرده‌اند:

مثال ۱

• عنوان اصلی: مشاهدات اولیه درباره‌ی تأثیر شوری بر توزیع جامعه‌ی زیراقیانوسی در سیستم مصب زیست‌شناختی، در دریای شمال
• عنوان اصلاح شده: تأثیرات شوری بر توزیع زیراقیانوسی در محدوده‌ی مصب شلت(دریای شمال)

• نظر داور: عناوین طولانی حواس خواننده را پرت می‌کنند. همه‌ی موارد زاید از قبیل «مطالعاتی در مورد»، «ماهیت»، و… را حذف کنید. هرگز از عباراتی مانند «اولیه» استفاده نکنید. دقیق باشید.

مثال ۲

• عنوان اصلی: تأثیر آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی باکتری‌ها
• عنوان اصلاح‌شده: ممانعت از رشد مایکوباکتریوم توبرکلوزیس توسط استرپتومایسین

• نظر داور: عناوین باید مشخص باشند. هنگام تدوین عناوین در این مورد تأمل کنید «من چگونه درباره‌ی این اطلاعات جستجو خواهم کرد».

مثال ۳

• عنوان اصلی: ساخت نانوالیاف‌های هم‌محور کربن/CdS که ویژگی‌های نوری و برقی نشان می‌دهند، از طریق الکتروریستی کربن
• عنوان اصلاح‌شده: الکتروریسی نانوالیاف‌های هم‌محور کربن/CdS از طریق ویژگی‌های نوری و برقی

• نظر داور: «خدا به داد زبان انگلیسی برسد. این عنوان بی‌معناست. همه‌ی مواد ویژگی‌های همه‌ی گونه‌ها را دارند. می‌توانید موهای مرا هم به دنبال ویژگی‌های برقی و نوری‌اش وارسی کنید! باید مشخص و دقیق بنویسید. من مقاله را نخوانده‌ام اما گمان می‌کنم این ویژگی‌ها وجه مشخصه‌ای دارند، در غیر این صورت چرا باید درباره‌ی آنها گزارشی بدهید؟» – سردبیر

سعی کنید چنین پاسخی نگیرید! بسیاری اوقات ایراد از ترجمه بد است. ترجمه مقالات ISI خود را به سایت شبکه مترجمین ایران بسپارید تا چنین نظراتی دریافت نکنید.

مرحله‌‌ی ۹: آموزش ایجاد کلمات کلیدی مقاله برای فهرست‌سازی

کلمات کلیدی برای فهرست‌سازی مقاله‌تان استفاده می‌شوند. این کلمات برچسب مقاله شما هستند. درست است که اکنون نشریه‌ها کمتر از آنها استفاده می‌کنند، چون می‌توانید کل متن را جست‌وجو کنید. با وجود این، زمانی که به دنبال کلمات کلیدی می‌گردید، از کلماتی که معنای جامعی دارند و کلماتی که قبلاً در عنوان گنجانده شده‌اند، اجتناب کنید.

برخی نشریه‌ها لازم می‌دانند نام نشریه در زمره‌ی کلمات کلیدی نباشد، چون به صورت ضمنی معلوم است که موضوع همین است. برای مثال، نشریه‌ی بیولوژی و بیوشیمی خاک لازم می‌داند که کلمه‌ی «خاک» به عنوان کلمه‌ی کلیدی انتخاب نشود.

فقط اختصاراتی که قویاً در این زمینه تثبیت شده‌اند قابل انتخاب هستند (برای مثال، TOC، CTD). از اختصاراتی که به صورت گسترده استفاده نمی‌شوند اجتناب ‌شود (مانند EBA،‌MMI).

برای نحوه نوشتن مقاله در بخش کلمات کلیدی نیز به راهنمای نویسندگان رجوع کنید و به تعداد کلمات کلیدی مجاز، برچسب، تعاریف، اصطلاح‌نامه، طیف و سایر درخواست‌های ویژه توجه کنید.

مرحله‌ ۱۰: نحوه تالیف بخش سپاس‌گزاری مقاله

در این‌جا، می‌توانید از کسانی تشکر کنید که در مقاله شما دخیل بوده‌اند اما نه تا آن اندازه‌ای که تألیف مقاله‌تان را به آن‌ها نسبت دهید. برای مثال، در این‌جا می‌توانید کمک و مساعدت فنی در زمینه‌ی نگارش و اصلاح را بگنجانید. شاید، مهم‌ترین موضوع این باشد که از نهاد تأمین‌کننده‌ی بودجه یا نهادی که کمک‌هزینه یا بورس تحصیلی را در اختیارتان قرار می‌دهد تشکر کنید.

در مورد پروژه‌های اروپایی، یادتان نرود شماره‌ی کمک‌هزینه یا توصیه‌نا