قرآن، کتاب آسمانی دین اسلام. به باور مسلمانان، قرآن کلام خداوند است که به وسیله جبرئیل به پیامبر اسلام، وحی شده است. آنان محتوا و الفاظ آن را نازل‌شده از سوی خداوند می‌دانند؛ همچنین معتقدند قرآن معجزه و نشانه پیامبری حضرت محمد(ص) و آخرین کتاب آسمانی است. این کتاب بر معجزه‌بودن خود تأکید کرده و دلیل اعجازش را آن دانسته است که کسی نمی‌تواند مانندی برای آن بیاورد.

قرآن، نخستین بار در غار حراء، واقع در کوه نور به پیامبر اسلام، وحی شد. دیدگاه مشهور این است که آیات آن، هم از طریق فرشته وحی و هم بدون واسطه و به صورت مستقیم، بر پیامبر نازل می‌شده است. به باور بیشتر مسلمانان، نزول قرآن به صورت تدریجی صورت گرفته است؛ اما برخی بر این باورند که علاوه بر نزول تدریجی آیات، آنچه قرار بوده است در یک سال بر پیامبر(ص) نازل شود، در شب قدر هم یک‌جا بر او نازل می‌شده است.

آیات قرآن در زمان پیامبر(ص) به صورت پراکنده بر روی پوست حیوانات، چوب درخت خرما، کاغذ و پارچه نوشته می‌‌شد. پس از وفات پیامبر، آیات و سوره‌های قرآن‌ توسط اصحاب جمع‌آوری شد؛ اما نسخه‌های بسیاری تدوین شد که در ترتیب سوره‌ها و قرائت، با هم متفاوت بودند. به دستور عثمان نسخه واحدی از قرآن تهیه شد و دیگر نسخه‌های موجود را از بین بردند. شیعیان به پیروی از امامان خود، این نسخه را درست و کامل می‌دانند.

قرآن، فرقان، الکتاب و مُصحَف از مشهورترین نام‌های قرآن است. قرآن ۱۱۴ سوره و نزدیک به ۶۰۰۰ آیه دارد و به ۳۰ جزء و ۱۲۰ حزب تقسیم شده است. در قرآن، از موضوعاتی چون توحید، معاد، غزوات پیامبر اسلام، داستان‌های انبیاء، اعمال شرعی دین اسلام، فضایل و رذایل اخلاقی و مبارزه با شرک و نفاق، سخن به میان آمده است.

تا قرن چهارم قمری، قرائت‌های گوناگونی از قرآن، میان مسلمانان، رواج داشته است. وجود نسخه‌های متفاوت از آن میان مسلمانان، ابتدایی‌بودن خط عربی، وجود لهجه‌های مختلف و اِعمال سلیقه قاریان، از عوامل اختلاف قرائت بوده است. در این قرن، هفت قرائت از میان قرائت‌ها برگزیده شد. قرائت شایع از قرآن در میان مسلمانان، قرائت عاصم با روایت حفص است.

نخستین ترجمه کامل قرآن به زبان فارسی، در قرن چهارم قمری و به زبان لاتین، در قرن ششم قمری(دوازدهم میلادی) نوشته شده است. این کتاب نخستین بار در سال ۹۵۰ق(۱۵۴۳م)، در ایتالیا به چاپ رسید. اولین چاپ آن توسط مسلمانان، در سال ۱۲۰۰ق، در سن پیترزبورگ روسیه صورت گرفت. ایران اولین کشور مسلمان بود که قرآن را در سال‌های ۱۲۴۳ق و ۱۲۴۸ق، چاپ کرد. قرآنی که امروز با نام عثمان طه‏ شناخته‌شده، بر پایه چاپ مصر، است.

قرآن منشأ پیدایش دانش‌های فراوانی میان مسلمانان شده است. تفسیر و علوم قرآنی چون تاریخ قرآن، علم لغات قرآن، علم اِعراب و بلاغت قرآن، قصص القرآن و اعجاز القرآن از این دانش‌ها است.

قرآن جایگاه ویژه‌ای در آیین‌ها و هنر مسلمانان داشته است. ختم قرآن، قرآن به سر گرفتن و قرائت قرآن در مراسم ازدواج، از آن جمله است. بیشترین نمود قرآن در هنر، در هنرهایی چون خوش‌نویسی، تذهیب، تجلید(جلدکردن)، ادبیات و معماری بوده است.

فهرست مطالب:

شاخص های ابعاد روحی

خلقت انسان

ویژگیهای فردی انسان

آفات ارزشهای انسان

کبر

جهل

زیاده طلبی

فراموشی و علت آن

امتیازات اجتماعی انسان

روابط اجتماعی عادلانه

ولایت مداری

استمرار ولایت

شناخت و بصیرت

شناخت حسی

رابطه عاطفه و عقل

تجربه اندوزی

تحصیل علم

آثار سوء جهل

تقلید کورکورانه

پیروی از ظن و گمان

ضرورت صالح شدن انسان

ضرورت گزینش عمل برتر

تعهد در مسئولیت ها

بکارگیری ابزار ارزشی

اعتدال در زندگی

انگیزه های انسان در قرآن

حب ذات

محبت الهی

رقابت در خیرات

ثروت

تشویق و تهدید

تعارض و انحراف انگیزه ها

عکس العملها و واکنشهای انسان

ترس

انواع ترس

احساس امنیت

خشم

شادی

حسد

ندامت

فرافکنی

و…