غصب عبارتست از استیلا بر مال (حق) غیر به نحو عدوان. مورد غصب ممکن است عین، منفعت، حق و یا ترکیبی از این امور باشد. غاصب (کسیکه مرتکب عمل غاصبانه شده) بایستی عین (مغصوب) را به مالک رد کند در صورت تلف مال مغصوب مکلف به دادن مثل یا قیمت آنست و در مورد نقص و عیب مال نیز مسئول است اگرچه مستند به فعل غاصب نباشد غاصب ضامن منافع مال مغصوب به اندازه نافع زمان تصرف خود و ایادی مابعد خود است اگرچه استیفای منفعت نکرده باشد.
غصب یعنی فردی به زور و با اعمال قدرت بر مال دیگری مسلط شود. ماده 308 قانون مدنی در تعریف غصب می­گوید: غصب استیلا بر حق غیر است به نحو عدوان. از نظر شریعت اسلام:
اولاً: غصب حرام است.
ثانیاً، موجب ضمان است، به این معنی که انسان هر تصرفی که در مال غصبی بکند حرام است و باید از عهده خسارات وارده یا جبران عمل خود برآید. چنانچه شنیده­اید که مثلاً وضو با آب غصبی یا نماز یا لباس غصبی یا محل غصبی باطل است.

در غصب، دو حکم «تکلیفی» و یک حکم «وضعی» وجود دارد.

← احکام تکلیفی غصب

دو حکم تکلیفی عبارتند از:
الف) حرام بودن غصب بر غاصب .
ب) وجوب رد آن به مالک؛ یعنی بر شخص غاصب واجب است که مال را هر چه زودتر به صاحبش برگرداند.
این دو حکم در همه انواع غصب (غصب اموال و غصب حقوق) جریان دارد.

← احکام وضعی غصب

حکم وضعی عبارت است از «ضمان»؛ یعنی اگر مال «مغصوب» به هر شکلی تلف شود، هر چند «غاصب» در حفظ آن کوتاهی نکرده باشد، ضامن است و باید مثل یا قیمت آن را بدهد.
این حکم فقط در غصب اموال (عین یا منفعت) جاری می‌شود و در غصب حقوق، جریان ندارد.

فهرست مطالب:

عناوین بحث

تعریف غصب

آثار غصب

سکونت در خانه ای همراه با مالک آن

غصب انسان

غصب خر

اجتماع مباشر و سبب در غصب

برافروختن آتش در ملک خود و سرایت به ملک غیر

موارد اختلاف مالک با غاصب

انجام کار غاصب بر مال مغصوب

زراعت در زمین غصبی

موارد عیب حاصل در مال مغصوب

نماء حاصل در مال مغصوب

غصب اموال دارای اجرت عرفی

وظیفه غاصب

احکام بدل حیلوله

تصرف عدوانی

طرح دعوای تصرف عدوانی

احکام دعوای تصرف عدوانی

قاعده ید

مصادیق ید

مدارک قاعده ید

اماریت قاعده ید

مبنای اماریت ید

تعارض ید

و…