تعریف استرس

استرس( فشار عصبی) از نظر لغوی از کلمه لاتین استرینجر به مفهوم به هم رفتن، قبض شدن و… گرفته شده است و در زبان فارسی معادل های تکانه عصبی، فشار روانی، تنیدگی، نگرانی و… برای آن عنوان گردیده است. «استرس» را فشار عصبی (Nervous Strain) هم ترجمه کرده اند که این اصطلاح هم معادل دقیقی برای «استرس» نیست. زیرا استرس از «فشار» ناشی می شود و خود فشار نیست، اگر چه به رغم دو نفر از محققان به نام های «مورهد» و «گریفین» با اندک اغماضی می توان «استرس» را همان «فشار عصبی» معنی کرد و آن را عکس العملی دانست که انسان در مقابل محرک های ناسازگار از خود بروز می دهد. در این مقاله نیز این معادل به کار گرفته شده است.

استرس حالتی است که شما در واکنش به فشار دنیاى بیرون (مدرسه، محیط کار،خانواده، دوستان و …) یا دنیای درون ( تمایل به موفقیت، میل به پذیرفته شدن و …) احساس مى‌کنید. استرس واکنش طبیعى افراد در هر سنى است.

استرس از غریزه فرد در محافظت از خویش در برابر فشار عاطفى یا جسمى و  مقابله با خطر نشات مى‌گیرد. در واقع اندکى استرس لازم است. بیشتر ما بدون احساس رقابت نمى‌توانیم در ورزش، موسیقى، کار و مدرسه موفق شده به کمال برسیم. بدون استرس بیشتر ما پروژه‌ها یا کار‌هاى خود را به موقع به پایان نخواهیم رسانید. 

  انواع استرس

  استرس از نظر شدت و فراوانی 

استرس های شدید  تصادف ،سیل ، جنگ واسترس های معمولی رفتن به مدرسه ،امتحان ، بیماری و… استرس های خرد  دیر رسیدن به کلاس ، ایستادن در صف

استرس از نظر کیفیت

1- منفی یا استرس بد ( دیسترس) انسان را از پا انداخته، له می کند و تا شکستن و خرد کردن پیش می رود. دیسترس حرکت در تونل مشکلات است، بی آنکه انتهای تونل معلوم باشد(مرگ یکی از عزیزان ،جدای مشکلات مالی، تعارض در روابط بین فردی، دست و پنجه نرم کردن با یک بیماری مزمن و … )

2- مثبت استرس خوب یا(یوسترس) آن است که جنبه محرک و انگیزه ساز داشته باشد و موجب رسیدن به یک هدف شود. (یافتن شغل ، قبول شدن تحصیل کردن، ازدواج با فردی که دوستش داریم، ترفیع شغلی از جمله یوسترس های فشار زا اما مفید هستندو

استرس از نظر مدت 

کوتاه مدت  شکستگی یکی از اعضاء ،آماده نبودن برای امتحان مستمر و… 

مزمن یا طولانی مدت  بیماری های مزمن مثل فلج ، داشتن معلول در خانواده و   

تحقیقات علمی مؤید این واقعیت است که استرس بر سلامت جسم و روان فرد تأثیر می گذارد و انرژی های بالقوه و بالفعل او را هدر داده و باطل می سازد. 

امروزه مردم اغلب کلمه استرس را به صورت موضوعی متداول و یا به شکل بیماری «اپیدمی» به کار می برند و این کلمه مدتها است که در ادبیات محاوره ای جا باز کرده و به همان گونه که از کار، غذا، مسکن، مسافرت، تحصیل و… صحبت می کنیم، از استرس هم صحبت می کنیم.  با تمام جنبه های منفی که در فرهنگ عامه برای استرس وجود دارد، معهذا این پدیده دارای جنبه های مثبت نیز است. جنبه های منفی استرس را «استرس مخرب» (Distress) می گویند که از شنیدن خبر ناگوار بر شخص دست می دهد و جنبه های مثبت استرس، «استرس سازنده» (Eustress) است، که هنگام دریافت خبرهای شاد و خوشحال کننده عارض فرد می شود.

استرس چگونه آشکار می شود؟

نشانه های استرس در چهار بعد جسمانی، رفتاری، هیجانی و شناختی نمایان می شوند. وجود مجموعه ای از علایم بدنی، فکری و روانی ما را متوجه می کند که دارای استرس هستیم. 

بعد بدنی یا جسمی: از نشانه های جسمی استرس می توان به دردهای عضلانی، حالت تهوع، درد گردن، تکرر ادرار، درد معده، نفس نفس زدن، زود خسته شدن، دست و پاهای سرد، یبوست، سرگیجه، چهره برافروخته، خشکی دهان، افزایش ضربان قلب، به هم فشردن دندان ها یا به هم فشردن انگشت ها و.. اشاره کرد. 

بعد رفتاری: سیگار کشیدن مفرط، ناخن جویدن، زود از کوره در رفتن، بی طاقتی، نا تمام رها کردن کارها، خوردن و خوابیدن بیشتر یا کمتر از حد معمول، پناه بردن به مواد مخدر، حساسیت بیش از حد و .. اشاره کرد.

بعد شناختی: اختلال در حافظه و تمرکز، ناتوانی در تصمیم گیری، حواس پرتی، از دست دادن خلاقیت، خود انتقادی، گوش به زنگی و افکار تکرار شونده و .. اشاره کرد. 

بعد هیجانی: خشم، تنهایی ، احساس درماندگی، افسردگی، گوشه گیری، تمایل به گریه کردن، نگرانی، دمدمی مزاج شدن و .. اشاره کرد

:نشانه های استرس

احساس افسردگى، بدخلقى، گناه، خستگى. •  سردرد، دل درد، اختلال خواب. •  خندیدن و گریه کردن بى دلیل.  •  سرزنش کردن دیگران به خاطر چیزهاى ناخوشایندى که برایتان اتفاق مى‌افتد. •  فقط جنبه منفى چیز ها را دیدن. •  احساس اینکه چیز هایى که قبلاً براى شما جالب و سرگرم کننده بوده‌اند، دیگر جذابیت خود را از دست داده‌اند و بیشتر بارى هستند که بر شما تحمیل مى‌شوند. •  انزجار از آدم ها یا مسئولیت ها

این فایل ارزشمند حاوی بخش های زیر است: