مبانی نظری روش تدریس و ارتباط تدریس و یادگیری و روش تدریس بدیعه پردازی (نوآفرینی) و روش تدریس ایفای نقش
توضیحات: 51صفحه فارسی (word) با منابع کامل
تحقیق آماده با رفرنس دهی کامل فارسی و انگلیسی و پانویس ها و استخراج شده از مقالات داخلی و ترجمه مقالات خارجی مناسب برای پروپوزال و پایان نامه
خلاصه ای از کار:
– تدریس
اصطلاح تدریس ،اگر چه در متون علوم تربیتی مفهومی آشنا به نظر می رسد ،اکثر معلمان و مجریان برنامه های درسی با معنی و ماهیت درست آن آشنایی دارند . برداشتهای مختلف معلمان از مفهوم تدریس می تواند در نگرش آنان نسبت به دانش آموزان و نحوه ی کار کردن با آنها تأثیر مثبت یا منفی بر جای گذارد . برداشت چند گانه از مفهوم تدریس می تواند دلایل مختلفی داشته باشد ؛از مهمترین آنها ضعف دانش پایه و اختلاف در ترجمه و برداشت نادرست معلمان از دیدگاههای مختلف تربیتی است. گاهی آشفتگی و اغتشاش در درک مفاهیم تربیتی به حدی است که بسیاری از کارشناسان ، معلمان و دانشجویان این رشته مفاهیمی چون پرورش ، آموزش ،تدریس و حرفه آموزی را یکی تصور می کنند وبه جای هم به کار می برند . این مفاهیم اگر چه ممکن است در برخی جهات وجوه مشترک و در هم تنیده داشته باشند ، اصولاً مفاهیم مستقلی هستند و معنای خاص خود را دارند (فلاحی، 1388).
……………………
– روش های تدریس
تدریس, تنها فعالیت معلم در کلاس درس نیست بلکه فعالیتی دو جانبه از طرف معلم و دانش آموزان میباشد که در جریان آن, بین دانش آموزان با یکدیگر و معلم تعامل وجود دارد.
روش تدریس را میتوان به دو گروه عمده تقسیم کرد: روشهای تدریس فعال و روشهای تدریس غیر فعال (سنتی). (عیبری، 1389).
………………
– یادگیری فعا ل چیست؟
به طور خلاصه یادگیری فعال آن است که دانش آموزدر تولید مفهوم مشارکت دارد در مقابل ،یادگیری انفعالی قرار دادن دانش آموز در مقابل مفاهیم آماده واز پیش طرح شده ای است که انتظار میرود که آن ها را حفظ کند در یادگیری فعال موضوع مهم آموختن مطالب همراه بادرک وفهم آن هاست این نوع آموختن تنها ازراه در گیر شدن مستقیم با مسئله وکسب تجربه های دست اول حاصل می شود اما دریاگیری انفعالی تاکید بر خواندن مطالب و حفظ کردن آن هاست . تفاوت های این دو روش در جدول 1 آمده است.
جدول 1: مقایسه روش های یاددهی سنتی (غیر فعال) و یادگیری (روش نوین و فعال) (یغما، 1380).
………………..
– ارتباط بین تدریس و یادگیری
یادگیری، فرایندی مداوم در طول زندگی انسان محسوب می شود . از جریان پیچیده سخن گفتن در آغاز زندگی که به ظاهر با سهولت انجام میگیرد تا یادگیری نظریه های پیچیده علمی و حل مسائل دشوار، همه براساس فرایند یادگیری صورت می پذیرد. یادگیری ممکن است بدون دخالت فرد خاصی به عنوان معلم صورت گیرد و یا با نظارت و هدایت معلم انجام شده و هدف و جهت خاصی را داشته باشد که به آن یادگیری رسمی گویند.
……………………..
– انواع روش های فعال تدریس:
– بارش مغزی
این روش توسط الکس اسبورن در سال 1988 معرفی شد. در آن زمان بنیاد فرهنگی اسبورن این روش را در چندین شرکت تحقیقاتی، بازرگانی، علمی و فنی برای حل مشکلات و مسائل مدیریت به کار گرفت. موفقیت این روش در کمک به حل مسائل آن چنان بود که ظرف مدت کوتاهی به عنوان روشی کارآمد شناخته شد. فرهنگ لغت ” وبستر” تعریف بارش مغزی را چنین بیان می دارد: تکنیک برگزاری یک کنفرانس که در آن سعی گروه بر این است تا راه حل مشخصی را بیابد. در این روش همه نظرات در جمع بندی مورد استفاده قرار می گیرند.
آموزش مبتنی بر روش بارش مغزی شامل مراحل زیر است :
الف) خلاقیت و تولید اندیشه
بیان و تقهیم موضوع جلسه به وسیله رئیس جلسه.
اعلام وظایف اعضا، منشی و مشاهده کنندگان به وسیله رئیس جلسه .
بیان قوانین جلسه به وسیله رئیس جلسه .
شروع جلسه بارش مغزی و ارائه نظرات به صورت چرخشی و نوبتی.
ثبت نظریات و آرای بیان شده در حین اجرای جلسه به وسیله منشی.
ب ) قضاوت و ارزشیابی (معدن دار و کاکیا، 1387).
………………………
– بحث گروهی:
یکی از روش های معمول برای تدریس روش بحث گروهی می باشد. روش تدریس بحث گروهی، یکی از انواع روشهای سنتی است که در بیشتر مدارس دنیا در طول تاریخ آموزش و پرورش از آن استفاده کرده‌اند و امروزه نیز یکی از متداولترین روشهای حاکم بر مدارس است. روش بحث گروهی گفتگویی است سنجیده و منظم درباره موضوعی خاص که مورد علاقه مشترک شرکت‌کنندگان در بحث است. در صورت بالابودن جمعیت کلاس، باید آنها را به گروه‌های کوچکتر تقسیم و یا از روشهای دیگر استفاده کرد. در این روش، معمولاً معلم موضوع یا مسأله خاصی را مطرح می‌کند و شاگردان درباره آن به مطالعه، اندیشه، بحث و اظهارنظر می‌پردازند و نتیجه می‌گیرند، بنابراین برخلاف روش سخنرانی در این روش، شاگردان در فعالیت‌های آموزشی، فعالانه شرکت می‌کنند و مسئولیت یادگیری را به عهده می‌گیرند. در اجرای صحیح بحث گروهی، شاگردان باید توانایی سازماندهی عقاید و دیدگاههای خود، انتقادات دیگران چه درست و چه نادرست و ارزیابی نظرهای مختلف را در ضمن بحث داشته باشند. به عبارت دیگر روش بحث گروهی، روشی است که به شاگردان فرصت می‌دهد تا نظرها، عقاید و تجربیات خود را با دیگران در میان بگذارند و اندیشه‌های خود را با دلایل مستند بیان کنند (شعبانی، 1386).
………………
روش پودمانی:
روشی است که در آن اهداف درس به اجزای روشن و مشخصی تقسیم می شوند یعنی اهداف عملکردی تعیین می شود. اهداف عملکردی ، بیان دقیق از یک قابلیت مشخص یادگیری است که به گونه ای روشن مورد مشاهده قرار می گیرد. مجموعه اهداف جزئی عملکردی در کنار هم ، اهداف اصلی یادگیری یک واحد درسی را تشکیل می دهند(دلیرراد، 1388).
…………………….
– روش تدریس بدیعه پردازی (نوآفرینی)
رویکرد جالبى است که ویلیام گوردون و دستیارانش در سال 1961 براى رشد خلاقیت از طریق بازىهاى نمایشى در آموزش و تدریس دروس مختلف، تدوین کرده‌اند و مىتواند مبناى نظرى روش بازسازى تجربیات گذشته باشد. الگوى بدیعهپردازى یا افزایش تفکر خلاّق، براى کمک به دانشآموزان براى درهم شکستن زمینه ذهنى و تولید افکار و راه حلهاى تازه براى درک مسائل تاریخى و تحلیل آنها، قابل استفاده است.
……………………
– مفاهیم اساسی روش تدریس بدیعه پردازی
این الگو مفاهیمی ، چون استعاره قیاس مستقیم ، قیاس شخصی و تعارض فشرده از این جمله اند . برای مثال از دانش آموزان خواسته می شود کتاب درسی خود را با یک رودخانه یا یک لنگه کفش کهنه مقایسه کنند .
قیاس مستقیم هم در امر نو آفرینی فکری نقش ارزنده ای دارد . در قیاس مستقیم ، دو موجود یا دو مفهوم مقایسه می شوند . تعارض فشرده مفهومی است که دو صورت یک عمل یا شیئی را توصیف می کند . تعارض فشرده بینشی در فرد ایجاد می کند که ژرفای زیادی دارد . دانش آموزان از طریق تعارض فشرده دو گونه داوری درباره یک فعالیت انجام می دهند . مثلاً ، دانش آموزان درباره درس ریاضی چنین قضاوت می کنند ، آن درس « طاقت فرسا و لذت بخش » است . یا می گویند تکنولوژی محصولی از تفکر عملی انسان است که « سودبخش » و « دردسر آفرین » است (قوشلی و ادیب، 1384).
…………………………
– مراحل اجرای روش تدریس بدیعه پردازی
مرحله اول : شرایط موجود
در این مرحله ، معلم از دانش آموز می خواهد که به توصیف و تشریح شرایط حاضر یا موجود بپردازند . در مرحله نخست ، دانش آموزان آنچه از شرایط می فهمند توصیف می کنند .
مرحله دوم : قیاس مستقیم
در این مرحله معلم از دانش آموزان می خواهد که قیاس های مستقیمی را پیشنهاد کنند . معلم دانش آموزان را وادار می کند تا یکی از قیاس های پیشنهادی را انتخاب کنند .
…………….
– روش تدریس ایفای نقش
این روش با عناوین دیگرى همچون وانمود سازى یا شبیه سازى(13) و بازیگرى یا نمایش در تقسیمبندىهاى روش تدریس مطرح است. ( دیلون، 1995 ). روش تدریس ایفاى نقش بر تجارب مستقیم و عینىاى متکى است که مىتواند براى درسهایى که براى نمایش دادن مناسب هستند، به کار رود.
……………….
– مفاهیم اساسی روش تدریس ایفای نقش
مفهوم ایفای نقش مجسم کردن یا به تصویر کشیدن عواطف ، واژگان ( گفتار ) و اعمال است نقش ها به تنهایی متجلی و نمود نمی یابند ، با ایفای نقش است که آنچه مربوط به نقش است در برابر دیدگان قرار می گیرند . مفهوم نقش عبارت است از دسته ای از عواطف و احساسات ، واژگان و اعمال نقش هر کس به دید کسان دیگر دارای اسلوب خاص و رویه ویژه ای است .
نقش هایی را که افراد بازی می کنند متأثر از عواملی است که طی سالیان بر فرد اثرگذار بوده اند .
………………
– محاسن و محدودیت‌های روش ایفای نقش
الف) محاسن روش ایفای نقش
1ـ روش ایفای نقش، شاگردان را برمی‌انگیزد که با شور و شوق و هیجان، جریان نمایش را دنبال کنند.
……………..
-خلاقیت و روش های تدریس
خلاقیت اوج توانایی تفکر بشری است که توانسته است انسان را به مرحله پیشرفت و ترقی برساند و او را در حل تمام مسائل و مشکلات زندگی یاری دهد. نمونه های خلاقیت را می توان در نقاشی روی دیوار در زمان
……………….
– پیشرفت تحصیلی و عوامل موثر بر آن:
یکی از عاملهای بسیار مهم در تکوین شخصیت نوجوان و جوان مدرسه می باشد. مدرسه بعد از خانواده مهمترین نقش را در فرایند اجتماعی کردن نوجوان به عهده دارد. مدرسه از طریق آموزش مهارتهای علمی و فنی و فراهم آوردن زمینه همکاری گروهی و مسیولیت پذیری نوجوان و جوان موجبات رشد همه جانبه و متعادل شخصیت آنان را فراهم می سازد. گرچه مدارس وقت خود را صرف ایجاد آمادگی در نوجوانان و جوانان به منظور کسب مدارج عالی تحصیل می کنند با وجود این بسیاری از نوجوانان بدون دریافت مدارج عالیه مستقیماً به زندگی وارد شده و چون فاقد آمادگی لازم برای ورود به آن می باشند. احساس شکست و درماندگی نموده به بهداشت و سلامت روانی آنان آسیب وارد می شود . علاوه بر آن فاکتورهای دیگری نیز وجود دارد که در موفقیت و یا عدم موفقیت دانش آموزان در مدرسه ودر نتیجه در زندگی آینده آنها تاثیر دارد که به ذکر پاره ای از آنها می پردازیم.
……………….
منابع:
احدیان، منصور و آقازاده، محرم. (1380). روش های نوین تدریس، تهران: نشر آمیژ.
ادیب نیا ،اسد (1388).روش های تدریس پیشرفته: شوشتر دانشگاه آزاد اسلامی
انصاری راد، مژگان. (1379). آموزش درس مطالعات اجتماعی، تهران: نشر مدرسه.
اوجی نژاد، احمد رضا و سرخابی، محمد. (1382). بررسی تاثیر الگوی تدریس بدیعه پردازی بر پرورش خلاقیت دانش آموزان در درس انشا مدارس راهنمایی شهر شیراز. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
…………………..