اسید نوکلئیک (به انگلیسی: Nucleic acid) به زنجیره‌های طویل مولکولی دو یا یک رشته ای که از به هم پیوستن تعداد زیادی نوکلئوتید تشکیل شده‌است گفته می‌شود. اسیدهای نوکلئیک در همه جانداران یافت می‌شوند. اسیدهای نوکلئیک پلیمرهای خطی هستند؛ که از تکرار واحدهایی به نام نوکلئوتید تشکیل شده‌اند. در واقع نوکلئوتیدها واحدهای تک پار اسیدهای نوکلئیک به‌شمار می‌آیند؛ که دارای سه زیرواحد ساختمانی هستند: قند پنج کربنه پنتوز، باز هتروسیکلیک و گروه فسفات استر.

در ساختمان این اسیدها دو نوع قند پنتوز دیده می‌شود. قند موجود در آر ان ای از نوع ریبوز است. در صورتی که در ساختمان دی ان ای از قند مشابهی به نام دئوکسی ریبوز استفاده می‌شود. پیشوند دئوکسی نمایشگر فقدان یک o (اکسیژن)در جایگاه ۲ است. در دی ان ای و آر ان ای بازها از طریق پیوند بتاان گلیکوزیدی با برداشت یک مولکول آب از پنتوز (گروه هیدروکسیل) و باز (هیدروژن) تشکیل می‌گردند.

دو دسته از بازهای مهم و اصلی در این اسیدها پورین‌ها و پیریمیدین‌ها هستند.

پورین‌ها شامل بازهای آدنین و گوانین هستند؛ که در آر ان ای و دی ان ای دیده می‌شوند. سیتوزین و اوراسیل وتیمین سه باز پیریمیدینی مهم هستند. سیتوزین در آر ان ای و دی ان ای وجود دارد؛ در حالی که یوراسیل تنها در آر ان ای و تیمین در دی ان ای یافت می‌شود. در موارد نادر ممکن است تیمین در آر ان ای و اوراسیل در دی ان ای نیزدیده شود.

فهرست مطالب:

تعریف اسیدهای نوکلئیک

ساختار اسیدهای نوکلئیک

بازهای نیتروزن

بازهای پیریمیدین

قند

فسفات

ترکیب قند و باز نیتروزن

نوکلئوتیدها

مشاهده چارگاف

جیمز واتسون

ساختار DNA

سه نوع RNA

ساختار برگ شبدری RNA ناقل

و…