عنـــــــوان

صفحه

چکیده

1

مقدمه

2

فرهنگ عاشورا

4

الگوپذیری

5

پیام‌های کودکان و نوجوانان عاشورایی

8

1- ماندگار کردن یاد و خاطره عاشورا با تکیه بر عواطف انسانی

8

2- دلیلی قاطع بر حقانیت اهداف اباعبدالله علیه السلام

9

3- ادای تکلیف در هر سن و شرایطی

10

4- پیام‌رسانی با اثر گذاری بالا

10

5- عبادت

11

6-ولایت‌پذیری

11

7-آزادگی

12

8-بصیرت

12

9-وفاداری

13

10- ایثار

13

11- شهادت ستایی

14

12-شجاعت

14

13-بردباری

15

14-غیرتمندی

16

15-فرمان‌بری

17

16-رعایت ادب

17

17-مسئولیت‌پذیری

17

 

کودکان ، نوجوانان و جوانان حاضر در کربلا

 

18

1- علی اصغر علیه السلام

18

2- رقیه علیها السلام

18

3- امام محمدباقر علیه السلام

18

4- قاسم بن الحسن

19

5- عبد اللّه بن حسن بن علی علیه السلام

20

6- عون بن عبدا…

20

7- محمد بن عبداللّه

20

8- طفلان مسلم

21

9- عمرو بن جُناده انصاری

21

10- عبداللّه بن مسلم

21

11- محمد بن مسلم

22

12- عمروبن الحسن

22

نتیجه گیری

23

پیشنهادات

24

فهرست منابع

25

 

 

چکیده    

یکی از جلوه‏ های باشکوه حرکت کاروان امام حسین علیه‏ السلام ، حضور کودکان همراه امام حسین علیه‏السلام و خاندان مکرم ایشان است. این حضور شورانگیز به شکوه حرکت امام حسین علیه‏السلام رنگ و بوی خاصی بخشید. در حماسه کربلا هر یک از رادمردان و شیرزنان عاشورا به سهم خود بر اعتلا و سربلندی این حماسه افزودند اما کربلا از حماسه کودکانی که در این سفر جاودانه، هم پای ایثارگران و جانبازان عاشورا چکامه حضور سرودند خاطره ای فراموش ناشدنی بر سینه دارد. موفقیت در انجام مسؤولیت‏های خطیری که بر عهده یکایک یاران امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا نهاده شده بود، جز از طریق آراسته بودن به فضیلت‏های والای انسانی و الهی امکان‏پذیر نمی‏باشد. بدون شک وجود مجموعه ای از صفات و ویژگی‌های برجسته انسانی در جوانان و نوجوانان کربلا بود که آنان را به عنوان دلاورمردان تاریخ و اسوه همه ایثارگران بعد از خود در طول تاریخ زنده نگهداشته و جاودانه کرده است. از سویی برخی از کودکان اگر چه نجنگیدند اما حضور و شهادتشان نقش مهمی در عظمت ابعاد قیام و نیز شتاب بخشیدن در فروپاشی بنیان ظلم و استبداد در جامعه گردید. آری عاشورا تابناکی خود را مدیون درخشش خورشید کربلا و ستارگانی است که گرد آن منظومه نورافشانی نموده اند. و اما…الگوپذیری و سرمشق گرفتن از رفتار دیگران از ویژگی ‏هایی است که به حکم آفرینش در وجود انسان به ودیعه نهاده شده است. این ویژگی در گروه سنی کودک و به ویژه نوجوان نمود بیشتری دارد. به همین دلیل، در این پژوهش ، برخی از ویژگی ‏های کودکان و نوجوانان حاضر در کربلا را که قابلیت الگودهی به کودکان و نوجوانان امروزی را دارند، بیان شده است .

 

 

 

مقدمه

«کودکان و نوجوانان عاشورایی»، پژوهشی درباره نوزادان (شیرخوارگان)، کودکان و نوجوانانی است که در کربلا حضور داشته‌اند. تعداد این کودکان با توجه به منابع تاریخی، 25 نفر بوده است. از این تعداد، پانزده نفر به شهادت رسیده و ده نفر باقی مانده‌اند. دو نفر (طفلان مسلم) نیز در کربلا حضور نداشته, ولی به شهادت رسیده‌اند.

به این بخش از عاشورا، جز در فواصل مقاتل و کتاب‌های تاریخی ـ مذهبی, توجه نشده است. تعداد انگشت‌شماری کتاب ادبی نیز با به خدمت گرفتن عناصر داستانی و شعری، کوشیده‌اند زندگانی تنی چند از کودکان عاشورایی را بازسازی و بازنویسی کنند. همچنین کتابی نیز به صورت مستقل درباره زندگانی کودکان و نوجوانان نوشته شده و با بهره‌گیری از منابع مختلف، ابعادی از زندگانی این بزرگ‌مردان کوچک را از منظر تاریخی روشن کرده است..
در پژوهش کودکان و نوجوانان عاشورایی به این نکات توجه شده است:

ـ پرهیز از حاشیه‌روی,
ـ پرداختن به اصل موضوع,
ـ استفاده از منابع در دسترس همگان,
ـ کاربردی‌کردن گزاره‌های پژوهش,

ـ توجه ویژه به مباحثی مانند: ارتباطات، پیام‌های موجود و ضرورت الگوگیری,
ـ تأکید بر ظرفیت بالای موضوع کودکان و نوجوانان عاشورایی, برنامه‌سازی در رسانه‌ ملی,
ـ برقراری ارتباط میان گذشته (واقعه عاشورا) و حال (زندگی امروز)

پژوهش حاضر کوشیده است متناسب با اوضاع و احوال کودکان، نوجوانان و جوانان جامعه‌ کنونی و امکان‌یابی‌های جدید در بهره‌مندی از پیام‌های عاشورا پیش رود. همچنین می‌‌کوشد کودکان و نوجوانان عاشورایی را به عنوان الگو و اسوه، پیش روی مخاطبان قرار دهد. امید که در این راه، گامی هرچند کوچک برداشته باشد. تا چه قبول افتد و چه در نظر آید!