shp فایل مرز حوضه آبریز دریاچه ارومیه

shp فایل مرز حوضه آبریز دریاچه ارومیه

shp فایل مرز حوضه آبریز دریاچه ارومیه

حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در شمال غرب ایران با مساحت 51876 کیلومتر مربع یکی از شش حوضه آبریز اصلی کشور است.

دریاچه ارومیه به‌عنوان بزرگترین دریاچه داخلی ایران و از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین اکوسیستم‌های آبی ایران و جهان به شمار می‌آید. اکوسیستم این دریاچه نمونه‌ای شاخص از یک حوضه آبریز بسته است که کلیه رواناب‌های جاری در رودخانه‌های حوضه به آن تخلیه می‌گردد.

دریاچه ارومیه به‌دلیل برخورداری از ویژگی‌های طبیعی و اکولوژیکی منحصر به فرد، از سال 1346 به عنوان پارک ملی و به همراه جزایر کبودان و قیون داغی جزو مناطق حفاظت شده اعلام شده است. همچنین این دریاچه در سال 1354 به عنوان سایت رامسر( تالاب بین‌المللی) تعیین و در سال 1356 جزو مناطق حفاظت‌شده زیست‌کره به وسیله سازمان یونسکو اعلام شد.

 فرمت فایل نقشه  پس از خارج کردن از حالت فشرده (zip) در قالب ژئودیتابیس می باشد که فقط با نرم افژار ARC GIS قابل فراخوانی می باشد.

 

 

————————————————————————————————

توضیحات در مورد حوزه آبریز دریاچه ارومیه

 

 حوضه آبریز دریاچه ارومیهa

 

کلیات: a

 

حوضه آبریز دریاچه ارومیه یکی از کوچکترین حوضه‌های منطقه‌ای ایران است که آبهای قسمتی از استان‌های آذربایجان شرقی و غربی را جمع آوری نموده و به دریاچه ارومیه می‌ریزد.a

 

موقعیت: a

 

حوضه آبریز دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده که از نظر جغرافیایی بین مدار 35 درجه و 40 دقیقه تا 38 درجه و 29 دقیقه عرض شمالی و 44 درجه و 13 دقیقه تا 47 درجه و 53 دقیقه طول شرقی قرار گرفته است.a

 

وسعت: a

 

مساحت حوضه آبریز دریاچه ارومیه بیش از 52000 کیلومتر مربع، معادل 21/3 درصد مساحت کل کشور است . 9000 کیلومتر آنرا مناطق مسطح و دشتی و 35200 کیلومتر مربع آنرا مناطق کوهستانی و 7800 کیلومتر مربع را دریاچه ارومیه و باطلاق‌های حاشیه‌ای تشکیل می‌دهد.a

 

از نظر سرزمینی این حوضه قسمت‌های مرکزی و غربی و جنوب غربی استان آذربایجان شرقی ( بخش نسبتاً وسیعی از استان تقریباً 19000 کیلومتر مربع)، حدود نیمی از استان آذربایجان غربی (نیمه جنوبی استان تقریباً 21500 کیلومترمربع)، قسمتی از شمال استان کردستان(حدود 5000 کیلومتر مربع) و بخش بسیار محدودی از استان زنجان را شامل می‌شود.a

 

منابع آبخیز: a

 

منابع تأمین کننده آب در این حوضه عمده بارندگی ناشی از جریان‌های هوای مرطوبی است که از سمت باختر و مدیترانه وارد منطقه می‌شود.a

 

رودخانه‌های حوضه از کوه‌های بلندی سرچشمه می‌گیرند که در اغلب ایام سال پوشیده از برف و دارای چشمه سارهای دائمی و جریان‌های آب روان به صورت دائم و فصلی هستند.a

 

از جمله ارتفاعات مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: a

 

1. حد غربی؛ ارتفاعات مرزی ایران و ترکیه که از غرب سلماس تا اشنویه و شمال پیرانشهر کشیده شده است. بلندترین قله آن مور شهیدان با ارتفاع 3608 متر از سطح دریاست.a

 

2. در بخش جنوبی و جنوب غربی؛ ارتفاعات لندشیخان زینان و برانان و چهل چشمه با ارتفاع 3173 متر که این حوضه را از حوضه آبریز خلیج‌فارس جدا می‌سازند.a

 

3. در قسمت شرقی، ارتفاعات بلقیس، خاله اوشاقی و سهند؛ حداکثر ارتفاع 3707 متر.a

 

4. در بخش شمالی و شمال شرقی؛ کوه سبلان (ارتفاع 4811 متر)، توشه داغ، کسبه، علمدار و قازان کوه قرار گرفته که حد فاصل این حوضه با حوضه آبریز ارس می‌باشد.a

 

رودخانه‌های حوضه: a

 

رودخانه‌های این حوضه آبریز بسته به منابع تأمین کننده آب آنها در شرق و غرب دریاچه به دو صورت مختلف دیده می‌شوند.a

 

1. رودخانه‌های شرق و جنوب شرق دریاچه‌کم از منابع پر آب مانند ارتفاعات سهند و سبلان و چهل چشمه کردستان نشأت می‌گیرند و دارای مسیری بالنسبه طولانی‌تری هستند و رودخانه‌های دائمی می‌باشند. تلخه رود، زرینه رود، سیمینه رود، صوفی چای.a

 

2. رودخانه‌های غربی، جنوب غربی و شمال دریاچه که دارای مسافتی کوتاهتر و آب کمتری می‌باشند. گدار چای، نازلو چای، زولا چای.a

 

اقلیم حوضه: a

 

آب و هوای حوضه آبریز دریاچه خزر غالباً تحت تأثیر ارتفاعات آن می‌باشد. این حوضه دارای آب و هوایی نیمه خشک قاره‌ای و رژیم بارندگی مدیترانه‌ای رژیم اقلیمی غالب حوضه است.a

 

متوسط بارش سالانه حوضه 398 میلی‌متر می‌باشد، پر باران‌ترین فصل سال زمستان و اوایل بهار است بطوری‌که حدود 75 درصد از حجم کل بارندگی‌ها در ما‌ه‌های دی تا اردیبهشت اتفاق می‌افتد. رژیم رودخانه‌های ناشی از بارندگی و ذوب برف‌هاست. دما در این حوضه بین صفر تا 20 درجه زیر صفر در زمستان و تا 40 درجه در تابستان تغییر می‌کند.a

 

a

 

زیر حوضه‌ها: a

 

حوضه آبریز دریاچه ارومیه به 8 زیر حوضه تقسیم می‌گردد که زیر حوضه زرینه رود ـ سیمینه رود بزرگترین آنها می‌باشد. سایر زیر حوضه‌های این حوضه بترتیب وسعت عبارتنداز: آجی چای، نازلوچای، مهاباد چای، زولاچای، شبستر، صوفی چای و تسوج.a

 

رودخانه‌های مهم این حوضه نیز عبارتند از تلخه‌رود، زرینه رود، سیمینه رود، باراندوز چای، روضه چای، صوفی چای.a

 

سایر اطلاعات: بستر رودخانه‌های حوضه آبریز دریاچه خزر عموماً شیب دار بوده و از مواد دانه درشت تشکیل یافته است که با جریان آب به صورت سیلاب به پایین دست منتقل می‌شوند.a

 

لازم به یاد آوری است که این حوضه دارای دشت‌‌های کم وسعت ولی حاصلخیزی از جمله دشت سراب، دشت سلماس، دشت صوفیان، دشت تبریز، دشت نقده و دشت میاندوآب و … می‌باشد.a

 

دریاچه ارومیه بعنوان مرکز جمع شدن و ریزش آبهای سطح این حوضه آبریز می‌باشد که بدلیل اهمیت آن در سطح محلی و کشور به توضیحاتی در مورد آن می‌پردازیم.a

 

a

 

دریاچه ارومیهa

 

کلیات: a

 

دریاچه ارومیه بزرگترین و شور ترین دریاچه دائمی و داخلی ایران است. بیستمین دریاچه دنیا از نظر وسعت و دومین دریاچه از نظر میزان شوری آب بعد از بحر المیت اردن است.a

 

پیشینه: a

 

دریاچه ارومیه در واقع نتیجه یک گودی تکنونیکی از دوران سوم زمین‌شناسی است. در طول تاریخ به نام‌های ریماچست، کبودان، کابوتا، ارمین، طسوج، شور، اسلامی، دعا، افول خورشید و رضائیه نامیده شده است.a

 

در اوستا و کتب پهلوی و نزهه القلوب بنام چیچست و در شاهنامه فردوسی به نام جنجست نام برده شده است. ارومیه در لغت از ترکیب دو کلمه (اور) بمعنای شهر و (میه) بمعنای آب تشکیل یافته است.a

 

موقعیت: a

 

دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران حد فاصل بین استان‌های آذربایجان شرقی و غربی است که در جهت شمالی ـ جنوبی قرار گرفته است.a

 

وسعت، طول، عرض، عمق: a

 

مساحت این دریاچه را بین 4000 تا 6000 کیلومتر مربع نوشته‌اند. طول آن 130 تا 140 کیلومتر و عرض آن 15 تا 50 کیلومتر و متوسط ژرفای آن 5 تا16 متر است که در قسمت‌های شمالی حدود 6 متر و در قسمت‌های جنوبی از 12 تا 15 متر متغیر بوده و در برخی نقاط حتی به 20 متر هم می‌رسد. بعلت نوسانات شدید آبی کم ناشی از وجود جریان‌های متناوب در کف دریاچه است مساحت و طول و عرض آن همیشه متغیر است.a

 

سایر اطلاعات: a

 

آب دریاچه ارومیه از 21 رودخانه دائمی، 7 رودخانه فصلی، 39 مسیل و تعدادی چشمه داخل دریاچه و بارش‌های مستقیم باران و برف تأمین می‌گردد.a

 

اطراف دریاچه زمین‌های ناهموار و در بعضی مناطق پست به صورت باتلاق است. در بعضی ارتفاعات اطراف آن آبهای معدنی گرم و سرد نیز دیده می‌شود. آب دریاچه فوق‌العاده شور و میزان نمک در آن دو برابر اقیانوس‌ها و دریاهاست که بهمین علت در آن هیچ‌گونه جانداری به جز گونه‌هایی از تخت پوستان زیست نمی‌کند.a

 

دریاچه ارومیه دارای 102 جزیره می‌باشد که مهمترین آنها جزیره شاهی (اسلامی) است. جزایر قویون داغی؛ کبودان؛ اشک و بسیاری از جزایر دیگر در سازمان یونسکو بعنوان اندوخته طبیعی جهان به ثبت رسیده‌اند.a

 

در بعضی از مناطق سواحل دریاچه پوشیده از لجن است که از آن در معالجه امراض پوستی، رماتیسم، و نیز بیماری‌های عفونی و … استفاده می‌گردد. این دریاچه از ابعاد مختلف از جمله داشتن انواع مختلف گونه‌های گیاهی، ارزش‌های طبی و درمانی، توسعه توریست و مقاصد تفریحی،‌ایجاد تعادل، طبیعی در منطقه و… می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد.a

 

مهمترین سازه مصنوعی در دریاچه ارومیه ایجاد جاده شهید کلانتری با طول حدود 15 کیلومتر و عرض 32 متر و ارتفاع 4 متر از سطح دریاست که دو استان آذربایجان را به هم وصل و فاصله 310 کیلومتری تبریز تا ارومیه را به 130 کیلومتر کاهش می‌دهد.