چکیده

  انسان، همواره برای بهبود کیفیت زندگی و مقابله با مشکلات پیش روی خود و در نهایت رسیدن به کمال وجودیش که همانا هدف خلقت اوست، ناگزیراز به کار بستن مهارت هایی است تا او را در پیمودن این مسیر یاری کند. عارفان مسلمان توانسته اند با گویاترین زبان به تبیین ژرفای وجود آدمی و نیازهای ثابت و متغیّر وی بپردازند. و این نتیجه ی تأثیرپذیری آن ها از اصول و مبانی تربیت دینی است . مولوی بلخی در زمره ی عارفان بزرگی است که نیازهای زیست فردی واجتماعی انسان را در قالب حکایات و تمثیل برای ایجاد و استمرار حیاتی سالم و طیّبه گوش زد کرده است.  شناخت خطّ سیر اندیشه های تعلیمی مولوی، بیان مهارت های زندگی به شیوه های مختلف در مثنوی از اهداف اصلی پژوهش حاضر محسوب می شود. در این مقاله جلوه های مهارت های زندگی در مثنوی معنوی شامل؛ مهارت های ارتباطی در روابط اجتماعی، مهارت های روابط بین فردی، مهارت های شناختی، مهارت های اجتماعی، مهارت های بهداشت، سلامت روان وجسم و هم چنین مهارت های معنوی و اخلاقی، به صورت تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه نشان می دهد که مولوی ضمن ترجیح دادن بعد روحی انسان بر بعد جسمی او، مهارت های بی شماری را جهت داشتن یک زندگی سالم و مفید در مثنوی ارائه می دهد؛ امّا بیشترین تأکید او بر مهارت های ارتباطی، اجتماعی و سلامت روان است و خطّ سیر فکری واحدی را در این زمینه دنبال می کند. هم چنین آراء این عارف انسان شناس مسلمان و پرورش یافته در قلمرو فرهنگ اسلامی و ایرانی در زمینه های بسیاری، نظیر تقویت مهارت ارتباط مؤثّر، روابط بین فردی، عزّت نفس، خودآگاهی و کنترل هیجانات منفی، شباهت های حیرت انگیزی با افکار روان شناسان انسان گرای معاصر دارد، که باز گویی آن ها می تواند در بهبود کیفیت زندگی افراد به کار آید.