تعداد صفحه:  22

نوع فایل:  Word

فرمت فایل:  docx

***  قابل ویـرایش

فهرست مطالب

مقدمه

تعاریف سخنوری

 تاریخچه سخنوری

 خطابه در روم

 سریانیان و خطابه

 عصر جاهلی و خطابه

  اقسام سخنوری:

سخنوری سیاسی

سخنوری قضایی

سخنوری تشریفاتی یا نمایشی

سخنوری علمی

سخنوری منبری

فنون بیان موثر

 نکاتی در باب سخنوری

  صفات سخنور 

خطابه

1- اصول بصری و قواعد املاء. 

2– محتوای سخنرانی

ابزار سخنوری

بُردار کنونی

زبان

  نتیجه گیری  

فهرست منابع

مقدمه

عصری که ما در آن زندگی می کنیم و در هر لحظه آن با تغییرات گسترده ای روبرو هستیم ارتباطات نام دارد و این ارتباطات است که حرف اول را می زند.همه ی افراد بیشتر اوقات خود را به نحوی با دیگران در تماس هستند،به همین دلیل کیفیت زندگی و کار هر کس به کیفیت ارتباط او با دیگران بستگی دارد. همه ی ما در محیط کار فرصت های یکسانی داریم اما کسانی مسیر پیشرفت و ترقی را در زندگی به سرعت طی می کنند که قدرت بیان بالایی داشته باشند. از این راه است که فرد صاحب احترام ،اعتبار و مقام بالایی در میان دیگر اعضای گروه می شود.یکی از راه های مطرح کردن خود همین برقراری ارتباط مناسب و موثر است.تقریبا هر کس به دلایل مختلف در یک جمع یا محیط کار و کلاس های فوق العاده سخنرانی کرده است. بیشتر افراد در زمینه سخنرانی در جمع دچار اضطراب و نگرانی می شوند. سخن گفتن یکی از آداب ما انسان هااست که برای اینکه بتوانیم مقصود خود را به طرف مقابل برسانیم از آن استفاده می کنیم. اگر بخواهیم تاریخ فن سخنوری را مورد بررسی قرار دهیم باید آغاز شروع این فن را در یونان جستجو کرد.فن سخنوری چه از نظر معنی و چه از نظر کیفیتی در آن سرزمین بوجود آمده است. فن سخنوری همچون فنون دیگر در این کشور کمال و پیشرفت خود را طی کرده است.آنچه پیش رو دارید مطالبی کوتاه اما مفید و مختصردر مورد فن سخنوری است که برای مخاطبان گرامی تهیه گردیده است.

تعاریف سخنوری

سخنرانی فن و هنری است که از راه ارائه دلیل و برانگیختن عواطف، برمخاطبان وشنوندگان خود تاثیر می گذارد و آنان را به سوی موضوع و هدفی خاص راهنمایی و برای آن زمینه سازی می کند.همانگونه که در تعریف بالا دیدید، سخنرانی، راهنمایی مخاطب به سوی هدفی خاص است که باید برای آن زمینه سازی کرد. با توجه به تعریف سخنرانی باید توجه داشته باشید که سخنرانی هم فن است پس به دانش نیاز دارد و هم هنر است پس به ذوق نیاز دارد.در تعریف دیگر از سخنوری آمده است که سخنوری یا خطابه فنی است که به وسیله آن گوینده، شنونده را به سخن خود اقناع و بر منظور خویش ترغیب می کند. پس غرض از سخنوری همین دو نتیجه است که شنونده سخن گوینده را بپذیرد و بر منظور او برانگیخته شود.گوینده ای که این فن را به کار می برد، خطیب و سخنور نامند و سخنی را که این فن در آن به کار برده شود خطبه، نطق و گفتار خوانند. از دیدگاه نگارنده سخنرانی فن یا هنری است که سخنور باتوجه به دانش (درواقع در فن سخنوری و مطالبی که قرار است ارائه دهد یا نحوه ارتباط با مخاطبان……) که دارد مخاطبان را قانع و با توجه به موقعیت و منصبی که دارد می تواند آنها را ترغیب کند و از این لحاظ سخنان او بیشتر در مخاطبان نفوذ می کند. در این جا صحبت از همان اعتبار اولیه،ثانویه و اعتبار نهایی در علوم ارتباطات است که هر فردی در رابطه با سخنرانی با این سه اعتبار روبرو می شود. در ادامه به توضیح این سه نوع از اعتبار می پردازیم تا مسیر درستی را طی کرده باشم:

اعتبار اولیه: اعتبار اولیه یا عرضی به اعتباری اطلاق می شود که عامل ارتباطی قبل از ورود به فرایند ارتباطی مورد نظر آن را داراست. اغلب اعتبار اولیه از عنوان فرد نشات می گیرد و بر آن متکی است مانند پیشوند: مهندس، استاد، دکتر و ……

اعتبار ثانویه: اعتباری است که مخاطب از عامل ارتباطی بر اساس آنچه که می گوید و به گونه ای که می گوید به دست می آورد. این اعتبار بیشتر از نکاتی چون: موضوعی که از آن سخن گفته می شود و تسلط بر آن، شیوه های بیانی، غیر کلامی، نوع طرح واستدلال مربوط به موضوعات نشات می گیرد.

اعتبار نهایی: اعتباری است که فرد پس از یک رابطه میان کنش با دیگران احساس می کند که به دست آورده است به عبارت دیگر دیگران پس از وقوع یک رابطه در می یابند که فرد مورد نظر داری چه اعتباری است.  

 تاریخچه سخنوری

زمانی که سخنوری محل توجه می شود مائه پنجم پیش از میلاد مسیح است و آن زمان سراسر دنیای متمدن در دست توانایی پادشاهان ایران بود و قومی که مستقیما تحت حکومت ایران نبود بعضی از یونانیان بودند.یونانیان از قدیم الایام “هومر” را در واقعی فن خطابه می دانستند و پس از وی از خطبای بزرگی مانند “سولون”(558-640ق.م) قانونگذار آتن و مصلح آداب و عادات اجتماعی؛ “ابرخس” جمع کننده اشعار هومر(528ق.م)؛ “پیسیستر اتوس”(527-605ق.م) حاکم آتن؛ و “تمیستوکلس”(460-525ق.م) سردار یونانی و مشهور در خطابه های جنگی یاد می کنند.در عصر “پریکلس”(429-495ق.م) که از مردان سیاسی و صاحب نفوذ بود،خطابه در یونان، شکوفایی خود را آغاز کرد. دلایل رشد خطابه در این زمان عبارتند از: ظهور حکومت های دموکراتیک – رشد امور تجاری وصنعتی و گسترش تدریجی نیروی دریایی آتنیان – نظام قضایی آن عصر که در آن، افراد برای احقاق حقوق خود باید سخنوری زبر دست باشند و یا از وکلای سخنوری استفاده کنند. – استعداد یونانیان درفن خطابه

نخستین شخصی که به تعلیم خطابه پرداخت “کوراکس” از جزیره صیقله بود که عربها وی را با نام”غراب خطیب” می شناسند.”سقراط” استاد افلاطون، مکتبی برای تعلیم فن خطابه داشت و شاگردان او با این فن آشنا بودند و در بیان فلسفه از آن بهره می بردند. افلاطون همچون سقراط جویای حقیقت بود. از نظر او در صورتی حقیقی است که مبتنی بر معرفت حقایق باشد و کسی از حقیقت بی خبر باشد نمی توانند ذهن شنونده را به سوی حقیقت سوق دادند. به نظر افلاطون استعداد فطری،آموزش و تمرین سه عامل اساسی برای توانایی در سخنوری است. از نظر او، هدف از سخنرانی فقط اقناع به معنای ظن غالب نیست، بلکه سوق دادن به سوی فضیلت است. از این رو شناخت روح و مباحث روان شناسی، از مباحث ضروری در این فن است.

 خطابه در روم

ازمیان رومیان، “سیسرون”، درخشندگی خاصی در این باره دارد. وی کتاب های ارسطو را بازنویسی و در آن ها تحقیق کرد. او در سخنوری بسیار توانا بود و کتابی تحت عنوان “خطابه ” نوشت.

 سریانیان و خطابه

پس از ظهور مسحیت ،این فن از نظر علمی نه عملی، تحت تاثیر سریانیان در مناطقی مانند:الجزیره و سوریه قرار داشت.

 عصر جاهلی و خطابه

در عصر جاهلی خطابه از نظر علمی و فنی جایگاهی نداشت و اعراب، بیش از هر چیز به خطابه علمی و سبک بیان توجه می کردند. در این دوران چه بسا یک سخنران با سخنان خود، قبیله ای را به اوج عزت یا حضیض ذلت می رساند. از این رو سران قبایل، فردی را به عنوان سخنگوی رسمی و خطیب قبیله بر می گزیدند. عوامل زیر باعث رشد خطابه در این عصر بود: شرایط جنگی و طیبعت صحرانشینی اعراب – تعصب قبیله ای و فخر فروشی اعراب  بر دیگران با امتیازات خود و قبیله شان – طبیعت ادبیات جاهلی و شفاهی بودن و رواج نداشتن فن نویسندگی – نیاز به خطیب به عنوان مسئول هیت.

  اقسام سخنوری:

سخنوری از دیدگاه محمد علی فروغی به پنج دسته تقسیم می شود که به شرح زیر است:

سخنوری سیاسی:سخنوری سیاسی سخنوری مردان سیاست است یعنی وزرا و نمایندگان ملت و مانند ایشان در انجمن های ملی یعنی پارلمان و مجامعی که در آن احزاب سیاسی و طبقات مختلف ملت، در سیاست مصالح کشور تبادل افکار می کنند.

سخنوری قضایی: سخنوری قضایی باید سنجش معقول، منطقی، قانونی، اخلاقی، حکیمانه، عدالت خواهانه و وجدانی باشد.

سخنوری تشریفاتی یا نمایشی: سخنوری تشریفاتی به خلاف اقسام دیگر میان ما بسیار رواج داشته است مخصوصا به نظم، هرچند در هر قسم از سخنوری اصل این است که که سخن پر مغز و معنی، معقول و حکیمانه باشد اما در سخنوری تشریفاتی به اندازه اقسام دیگر استدلال و احتجاج در کار نیست.

سخنوری علمی: سخنوری علمی از حضایض این دوره است و یکی از بهترین اقسام سخنوری است زیرا گذشته از سود مندی آن، از قصد و غرض های مادی دنیوی دور است و سخنور می تواند بدون قید و بند حرف بزند.

سخنوری منبری: اگر چه سخنوری از هر قسم باشد مالش ارشاد به سوی حقیقت است و نوعی از تعلیم و تربیت و لیکن سخنوری منبری بالاختصاص برای این منظور است و از این جهت با سخنوری علمی و تشریفاتی بیشتر مناسبت دارد تا با اقسام دیگر و می توان گفت اصول و قواعدش همان قواعد واصول سخنوری علمی و تشریفاتی علمی است،  به این معنی که سخنوری منبری در میان ما عموما به دوصورت در می آید یکی به صورت موعظه و دیگری به صورت ذکر منقبت و مصیبت معصومین.