اکتساب زبان یا تحصیل زبان (به انگلیسی: Language acquisition) به فرایند پیچیدهٔ ایجاد و گسترش توان زبان‌دانی، سخن‌گویی، و تکلم در انسان اطلاق می‌شود.

پدیدهٔ پراهمیت اکتساب زبان توسط کودکان از جملهٔ مهم‌ترین زمینه‌های پژوهشی در دانش امروزین و گسترهٔ زبان‌شناسی به‌شمار می‌آید. مطالعات زبان‌شناسان نشان می‌دهد که تحصیل و دریافت زبان، انسان را به سامانهٔ ذهنیِ قواعد و دستورها زبانی مجهز می‌نماید تا با استفاده از آن اشخاص قادر باشند باهم صحبت نموده، و منظور یکدیگر را ادراک کنند.

تحصیل آواها و واج‌ها

از همان بدو تولد، کودکان در معرض بسیاری از انواع صداها قرار می‌گیرند. پیش از آنکه بتوانند به دریافت و کسب توانایی‌های زبانی نایل آیند، آنها نیازمندند که صداهای نامربوط به سخن و کلام انسانی را از آواهای گفتاری، مجزا و متمایز تشخیص بدهند. چنین به نظر می‌آید، که ریشه‌ها و بنیادهای این قدرت شگفت‌آور به همراه کودک و با خود او زاده می‌شود، چرا که، حتی تازه تولدیافته‌ها هم پاسخ‌های متفاوتی در مقابل آواها و نواهای انسانی بروز می‌دهند، تا در برابر صداهای دیگر. حتی پیش از پایان دوماهگی، اطفال نوزاد می‌توانند صدای مادران خود را بشناسند.

آموزش خواندن ونوشتن فارسی به دانش آموزان

آموزش رسمی در ایران برمبنای زبان فارسی است. آموزش خواندن و نوشتن زبان فارسی به دانش آموزان را در اصطلاح آموزش و پرورش زبان آموزی می‌گویند. زمان انجام این امر مهم، سال اول ورود به دبستان یا پایهٔ اول ابتدایی است.

ارکان زبان آموزی

زبان آموزی دارای چهار رکن است که عبارتنداز گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن.

هدف زبان آموزی

هدف از گنجاندن این مرحله در آموزش و پرورش رسمی، آموزش صداهای زبان فارسی در قالب کلمات بامعنی است. این کلمات در اصل نام تصاویر لوحه‌های آموزشی هستند که برای زبان آموزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لوحه‌ها شامل تصاویر مختلفی از اشیا، جانوران، محیط زندگی و پدیده‌های طبیعی هستند که به زعم تهیه کنندگان لوحه‌ها برای همهٔ یادگیرندگان آشنا بوده و آنها را می‌شناسند. مدت این دوره به استثنای مناطق دوزبانه، یک ماه و معمولاً مهرماه پایهٔ اول ابتدایی است. علاوه بر مشکلات مناطق دوزبانه، تفاوتهای فردی یادگیرندگان نیز بر یادگیری آنان مؤثر هستند.

فهرست مطالب:

ماهیت و ویژگیهای زبان

تعریف زبان

ویژگیهای اصلی زبان

نظام مند بودن زبان

قراردادی بودن نشانه های زبان

خلاقیت زبان

عدم وابستگی و آزاد بودن از قید زمان

چند نقشی بودن

گونه های زبانی

سیاق

سبک

رسانه

ساختار درونی زبان

ساخت آوایی

ساخت صرفی

ساخت نحوی

ساخت معنایی

قواعد کاربرد زبان شناسی

اجزای رویدادهای گفتاری

رفتار غیر کلامی

نقش های اساسی نشانه های غیر کلامی

مهمترین نشانه های غیر کلامی

حرکات بدنی

فرا زبانی

عناصر فرا زبانی

مهارت های شفاهی زبانی

مهارت های مکالمه دو نفره

آغاز مکالمه

موارد برجسته در جریان مکالمه

پایان مکالمه

گوش دادن

و…