بَندپایان (Arthropoda) شاخه‌ای بزرگ از جانوران بی‌مهره و پریاخته هستند. شاخه بندپایان دربرگیرنده جانورانی چون حشرات، عنکبوتیان،هزارپایان و سخت‌پوستان است. فرهنگستان زبان فارسی در مصوبات تازه خود برای شاخه‌های جانداران پسوند «-تباران» را در نظر گرفته و بنا بر این شیوه بندپایان را «بندپاتباران» نیز نامیده است.

بندپایان کالبد بیرونی سخت و بندبند دارد، حفره عمومی بدن آن‌ها کوچک است و گُرده‌چه (نفریدیوم، اندامی نظیر کلیه در بی‌مهرگان) ومژه ندارند. بدن بندپایان دارای پوستک سخت‌شده و اسکلت بیرونی بندبند است؛ ضمایم مفصلی در هر قطعهٔ بدن جفت است و کارکرد حرکتی دارد؛ این جانوران دارای یک جفت شاخک و حداقل یک جفت چشم مرکب جانبی با واحدهای گیرندهٔ نوری مستقل هستند.

داشتن اندام بندبند مفصل‌دار و لایه‌های سفت پوستی به نام پوستک ^cuticle از ویژگی‌های بندپایان است. پوستک‌های آنان عمدتاً از کیتینآلفا ساخته شده‌است. پوستک سخت‌پوستان دارای کلسیم کربنات نیز هست. این پوستک‌های سخت، رشد بندپایان را با موانعی روبه‌رو می‌کند که آن‌ها این مانع را از طریق پوست‌اندازی حل می‌کنند. طرح بدن بندپایان به صورت قطعات تکرارشونده‌ای است که به برخی از قطعه‌ها اندام ثانویه‌ای ضمیمه شده‌است. انعطاف و کارآمدی بندپایان باعث شده تا این شاخه پرگونه‌ترین شاخه جانوری در بیشتر محیط‌های زیستی باشد. بیش از یک میلیون از گونه‌های بندپایان تاکنون توصیف شده‌اند که با این وصف ۸ درصد از تمامی گونه‌های جانداران زنده مربوط به بندپایان است. بندپایان از نظر اندازه بسیار متفاوتند و از پلانکتونهای ریز تا جانورانی چندمتری را دربر می‌گیرند.

جانداران چهاراندام نیز مانند بندپایان بدن‌هایی بندبند و مفصل‌دار دارند اما تفاوتشان این است که چهاراندامان مهره‌دار هستند یعنی استخوان‌بندی آن‌ها درونی است در حالی‌که استخوان‌بندی بندپایان بیرونی است و معمولاً صدف و پوسته دارند.

فهرست مطالب:

مقدمه

حشره شناسی

جنبه های مثبت فعالیت حشرات

اهمیت پزشکی بندپایان

بیماریزایی مستقیم بندپایان

بیماریزایی غیرمستقیم (به عنوان ناقل)

صفات عمومی بندپایان

رده بندی مهم بند پایان

حشرات

عنکبوتیان

صدپایان

هزارپایان

پنتاستومیدا

ویژگی های حشرات

شپش ها

مورفولوژی

تخم شپش

بیماریزایی شپش

شپش عانه یا زهار

کک

ساس

دوبالان

پشه های حقیقی خانواده (Culicidae)

مورفولوژی پشه ها

عادات پشه ها

چرخه زندگی

تفاوت لارو پشه های آنوفل و کولکس

تفاوت تخم پشه آنوفل و کولکس

بیماریزایی پشه ها

اصول کنترل پشه ها

مواد شیمیایی بر ضد پشه ها

مشکلات مبارزه با پشه ها

کولیکوئیدس

خصوصیات

کنترل

پشه خاکیها

سایمولیوم یا مگس سیاه

عادات سایمولیومها

بیماریزایی و کنترل

کرایزوپس

عادات کرایزوپس ها

استوموکسیس

گلوسینا

مگسهای ایجاد کننده میازیس

خصوصیات کلی مگسهای غیرخونخوار

انواع میازیس

موسکا دومستیکا

و…