مفصل
فرمت فایل :پاورپینت قابل ویرایش تعداد اسللاید:44
چکیده مطالب:
مفصل
مفصل محل اتصال بین دو استخوان میباشد( محل اتصال دو استخوان با کلیه عناصر تشکیل دهنده اش) و تمام حرکاتی که توسط انسان صورت میگیرد بدون وجود مفصل انجام پذیر نیست. مفصل قسمت مهمی از بدن می باشد و اصول بسیار دقیقی در ساختار مفصل به کار رفته است تا توانایی حرکت برای انسان بوجود بیاید. توانایی یک دونده استقامت به هنگام دویدن های طولانی ، توانایی یک بازیکن بسکتبال به هنگام انجام حرکت سه گام و یا توانایی یک وزنه بردار به هنگام بالا بردن وزنه سنگین، و نیز انجام تمام حرکات ورزشی به دلیل ارتباط محکم بین استخوان ها و وضعیت عالی قرار گرفتن ساختار مفصلی و خصوصیات آنها می باشد.
مفاصل در دو گروه طبقه بندی شده اند:
بر اساس درجه و دامنه حرکتی
بر اساس ساختمان مفصل
سه نوع از طبقه بندی مفاصل بر اساس ساختمان مفصل که در این قسمت به آن پرداخته میشود عبارتند از:
1-مفاصل فایبروس(غیر متحرک یا ثابت)
2-مفاصل غضروفی(نیمه متحرک)
3-مفاصل سینوویال(متحرک)
مفاصل فایبروس:
به این نوع مفاصل، مفاصل ثابت یا غیر متحرک نیز گفته میشود.در این نوع مفاصل حفره مفصلی وجود ندارد و استخوان ها به وسیله یک لایه بافت پیوندی به یکدیگر متصل می شوند.
استخوان جمجمه نمونه ای از مفاصل فایبروس می باشد.
مفاصل غضروفی:
این مفاصل نیز فاقد حفره مفصلی می باشند و استخوان های بوجود آورنده این مفصل به وسیله یک لایه غضروفی به یکدیگر متصل می شوند. مفاصل غضروفی دارای حرکت جزئی و بسیار کم می باشند.
مهره های ستون فقرات نمونه ای از مفاصل غضروفی می باشند
مفاصل سینوویال:
اکثر مفاصل بدن از نوع مفاصل سینوویال میباشد. این نوع مفاصل دارای حفره مفصلی می باشند و به راحتی قادر به حرکت هستند. مفاصل سینوویال توسط کپسول مفصلی احاطه شده اندکه حاوی مایع سینوویال میباشد. مایع سینوویال باعث لغزنده شدن سطح مفصل و رساندن مواد غذایی به غضروف می شود و همچنین مایع سینوویال حاوی سلول هایی است که از بین برنده میکروب و مواد زائد درون حفره مفصلی است.
به علت بیشتر بودن دامنه حرکتی در مفاصل سینوویال خطر آسیب پذیری و در رفتگی در این مفاصل بیشتر می باشد. بیشتر مفاصل سینوویال دارای لیگامنت می باشند که در داخل و خارج کپسول مفصلی قرار گرفته اند.
مفصل زانو نمونه ای از مفاصل سینوویال می باشد.
بوجود آمدن دامنه حرکتی در مفاصل سینوویال:
اتصال هرچه بیشتر استخوان ها به یکدیگر باعث بوجود آمدن مفصل قویتر و محکمتر میشود،اما سبب میشود که دامنه حرکتی مفصل کاهش پیدا کند. کاهش ارتباط و چسبندگی بین دو استخوان سبب افزایش دامنه حرکتی می شود، اگرچه بیشتر شدن دامنه حرکتی ممکن است سبب دررفتگی در مفصل شود.
. انعطاف پذیری در بافت پیوندی و ساختار لیگامنت ها و عضلات و تاندون ها بوجود می آید.
مفصل قرقره ای
یا لولایی:
(hing joint)
حرکت در این مفاصل فقط حول یک محور صورت می گیرد و تنها حرکات، تاشدن / باز شدن حول محور فرونتال در این مفصل انجام می شود.
برای مثال: آرنج و مچ پا
مفصل کروی
(ball and
socket join )
به دلیل نوع ساختمان این مفصل که مانند قسمتی از کره است و یکی محدب و دیگری مقعر می باشد و داخل یکدیگر قرار می گیرند، دامنه حرکتی این مفصل حول سه محور صورت می گیرد و دارای قابلیت حرکتی بسیار زیاد می باشد. تا شدن / باز شدن، دور شدن / نزدیک شدن، و حرکات چرخشی در این مفصل انجام می شود.
برای مثال: مفصل شانه و ران
مفصل زینی
)saddle joint (
این نوع مفصل مانند زین است و به صورت محدب و مقعر بر روی یکدیگر قرار می گیرند. این نوع مفصل از نوع مفاصل دو محوره می باشد حول محور فرونتال حرکات : تا شدن / باز شدن و حول محور ساجیتال حرکات: دورشدن / نزدیک شدن را انجام می دهد.
برای مثال: اولین استخوان کف دست با استخوان ذوزنقه در مچ
مفصل استوانه ای:
(pivot joint )
سطح این مفصل مانند استوانه می باشد که داخل یکدیگر قرار گرفته اند. حرکت در این مفصل حول یک محور انجام می شود و موجب حرکات چرخشی می شود.
برای مثال: مفصل بین اطلس و آکسیس( مهره های اول و دوم گردنی)، مفصل بین رادیوس و اولنا( زند زیرین، زند زبرین)
اثرات تمرینات ورزشی بر مفاصل:
-افزایش قدرت و حجیم شدن استخوان
-افزایش اندازه غضروف
-افزایش قدرت لیگامنت ها و توانایی تحمل فشار و کشش بیشتر
-افزایش انعطاف پذیری در تاندون ها و بوجودآامدن اتصال قویتر و محکمتر بین استخوان ها
-افزایش در فراهم شدن مایع سینوویال ولغزنده شدن سطح مفصل