حل مسائل کتاب اصول بنیانی و مبانی محاسبات در مهندسی شیمی دیوید هیمل بلاو به صورت PDF و به زبان انگلیسی در 453 صفحه
شیمی (به فرانسوی: Chimie) (به انگلیسی: Chemistry) یکی از دانشهای بنیادین است که به مطالعه و بررسی ساختار، خواص، ترکیبات، و دگرگونی ماده میپردازد. گسترهٔ زیاد این دانش باعث شدهاست تا تعریف یکپارچه برای آن مشکل گردد.
نظریه اتمی پایه و اساس علم شیمی است. این تئوری بیان میدارد که تمام مواد از واحدهای بسیار کوچکی به نام اتم تشکیل شدهاند. یکی از اصول و قوانینی که در مطرح شدن شیمی به عنوان یک علم تأثیر بهسزایی داشته، اصل بقای جرم است. این قانون بیان میکند که در طول انجام یک واکنش شیمیایی معمولی، مقدار ماده تغییر نمیکند. (امروزه فیزیک مدرن ثابت کرده که در واقع این انرژی است که بدون تغییر میماند و همچنین انرژی و جرم با یکدیگر رابطه دارند)
این مطلب بهطور ساده به این معنی است که اگر دههزار اتم داشته باشیم و مقدار زیادی واکنش شیمیایی انجام پذیرد، در پایان ما همچنان بطور دقیق دههزار اتم خواهیم داشت. اگر انرژی از دست رفته یا بهدستآمده را مد نظر قرار دهیم، مقدار جرم نیز تغییر نمیکند. شیمی کنش و واکنش میان اتمها را به تنهایی یا در بیشتر موارد بههمراه دیگر اتمها و بهصورت یون یا مولکول (ترکیب) بررسی میکند.
این اتمها اغلب با اتمهای دیگر واکنشهایی را انجام میدهند. (برای نمونه زمانیکه آتش چوب را میسوزاند واکنشی است بین اتمهای اکسیژنموجود در هوا و مواد آلی چوب؛ که نور بر روی مواد شیمیایی فیلم عکاسی ایجاد میکند شکل میگیرد)
یکی از یافتههای بنیادین و جالب دانش شیمی این بودهاست که اتمها رویهمرفته همیشه به نسبت برابر با یکدیگر ترکیب میشوند. سیلیس دارای ساختمانی است که نسبت اتمهای سیلیسیوم به اکسیژن در آن یک به دو است. امروزه ثابت شدهاست که استثناهایی در زمینهٔ قانون نسبتهای معین وجود دارد(مواد غیر استوکیومتری).
یکی دیگر از یافتههای کلیدی شیمی این بود که زمانی که یک واکنش شیمیایی مشخص رخ میدهد، مقدار انرژی که بدست میآید یا از دست میرود همواره یکسان است. این امر ما را به مفاهیم مهمی مانند تعادل، ترمودینامیک و سینتیک شیمیایی میرساند.
شیمی فیزیک بر پایهٔ فیزیک پیشرفته (مدرن) بنا شدهاست. اصولاً میتوان تمام سیستمهای شیمیایی را با استفاده از تئوری مکانیک کوانتوم شرح داد. این تئوری از لحاظ ریاضی پیچیده بوده و عمیقاً شهودی است. به هر حال در عمل و بطور واقعی تنها بررسی سیستمهای سادهٔ شیمیایی قابل بررسی با مفاهیم مکانیکی کوانتوم امکانپذیر است و در اکثر مواقع باید از تقریب استفاده کرد (مانند تئوری کاری دانسیته). بنابراین درک کامل مکانیک کوانتوم برای تمامی مباحث شیمی کاربرد ندارد؛ زیرا نتایج مهم این تئوری (بخصوص اربیتال اتمی) با استفاده از مفاهیم سادهتری قابل درک و بهکارگیری هستند.
با اینکه در بسیاری موارد ممکن است مکانیک کوانتوم نادیده گرفته شود، اما از مفهوم اساسی آن، یعنی کوانتومیکردن انرژی، نمیتوان صرف نظر کرد. شیمیدانها برای بکارگیری کلیه روشهای طیف نمایی به آثار و نتایج کوانتوم وابستهاند. علم فیزیک هم ممکن است مورد بیتوجهی واقع شود، اما به هر حال برآیند نهایی آن (مانند رزونانس مغناطیسی هستهای) پژوهیده و مطالعه میشود.
یکی دیگر از تئوریهای اصلی فیزیک مدرن که نباید نادیده گرفته شود نظریه نسبیت است. این نظریه که از دیدگاه ریاضی پیچیدهاست، شرح کامل فیزیکی علم شیمی است. مفاهیم نسبیتی تنها در برخی از محاسبات خیلی دقیق ساختمان هسته، بهویژه در عناصر سنگینتر، کاربرد دارند و در عمل تقریباً با شیمی پیوند ندارند.
مهندسی شیمی (به انگلیسی: Chemical engineering) شاخهای از علوم مهندسی است که با طراحی، ساخت و بهرهبرداری از فرایندها و کارخانجات مرتبط با صنایع شیمیایی درگیر است. منظور از صنایع شیمیایی آن دسته از صنایع هستند که در آنها تغییری شیمیایی، فیزیکی یا بیولوژیک مواد خام را به محصولات با ارزش صنعتی تبدیل میکنند. حیطه اصلی مطالعات یک مهندس شیمی بر سه بخش، اختلاط، مهندسی واکنش و جداسازی دارد. بر این مبنا کارخانجات بسیاری از قبیل واحدهای یک پالایشگاه، پتروشیمی، صنایع چوب و کاغذ، صنایع غذایی، صنایع داروئی و تجهیزات پزشکی، صنایع سلولزی، صنایع پلیمر، صنایع شیمیایی معدنی و بسیاری دیگر از صنایع بهطور مستقیم از کاربردهای علم مهندسی شیمی بهره میبرند. به این بخش از مهندسی شیمی که با فرایندهای صنعتی شیمیایی در مقیاس بزرگ ارتباط دارد، در اصطلاح مهندسی فرایند گفته میشود.
فرایندهای مجزایی که توسط یک مهندس شیمی به کار گرفته میشوند (مانند تقطیر، استخراج و…)، عملیات واحد نام داشته و شامل، عملیات انتقال جرم، انتقال حرارتو انتقال اندازه حرکت هستند. این فرایندها برای سنتز شیمیایی یا جداسازی شیمیایی با هم ترکیب میشوند.
سه قانون فیزیکی اساسی در مهندسی شیمی، اصل بقای جرم، اصل بقای انرژی و اصل بقای اندازه حرکت هستند. انتقال ماده و انرژی در یک فرایند با استفاده از موازنهٔ جرم و انرژی برای کل واحد، عملیات واحد یا بخشی از آن ارزیابی میشود. مهندسین شیمی اصول ترمودینامیک، سینتیک واکنش و پدیدههای انتقال را به کار میگیرند.
مهندسی شیمی نوین، گسترهای فراتر از مهندسی فرایند را در بر میگیرد. هدف اصلی مهندسی شیمی استفاده از دانش فیزیک و ریاضیات در خلق مواد و محصولات بهتر برای دنیای امروز است. امروزه مهندسین شیمی علاوه بر فرایندهای تولید مواد اولیهٔ پایه، بلکه در توسعه و تولید محصولات باارزش و متنوع شرکت دارند. این محصولات شامل مواد ویژه و کارآمد برای صنایعی همچون تجهیزات پالایشگاهی. هوافضا، خودروسازی، پزشکی، صنایع الکترونیک، کاربردهای محیط زیست و صنایع نظامیاست. به عنوان مثالهایی از این محصولات میتوان به الیاف، منسوجات و چسبهای بسیار قوی، مواد زیستسازگار و داروهای جدید اشاره کرد. امروزه مهندسی شیمی ارتباطی تنگاتنگ با علوم زیستشناسی، مهندسی پزشکی و اغلب شاخههای مهندسی دارد.
فهرست مطالب:
بخش ۱- مقدمه
فصل ۱: ابعاد، آحاد و تبدیل آن ها
فصل ۲: مول، دانسیته و غلظت
فصل ۳: انتخاب مبنا
فصل ۴: دما
فصل ۵: فشار
بخش ۲- موازنه مواد
فصل ۶: مقدمه ای بر موازنه مواد
فصل ۷: روش علمی حل مسائل موازنه مواد
فصل ۸: حل مسائل موازنه مواد در واحدهای عملیاتی مجزا، بدون انجام واکنش
فصل ۹: واکنش های شیمیایی و استوکیومتری
فصل ۱۰: موازنه مواد در فرآیندهای همراه با واکنش شیمیایی
فصل ۱۱: حل مسائل موازنه مواد در فرآیندهای چند واحدی
فصل ۱۲: جریان برگشتی، کنار گذر، زدایش و کاربرد موازنه مواد در صنعت
بخش ۳- گاز، بخار، مایع و جامد
فصل ۱۳: گازهای ایده آل
فصل ۱۴: گازهای حقیقی: تراکم پذیری
فصل ۱۵: گازهای حقیقی: معادلات حالت
فصل ۱۶: سیستم های دو فازی – تک جزئی (فشار بخار)
فصل ۱۷: سیستم های دو فازی گاز – مایع (اشباع، میعان و تبخیر)
فصل ۱۸: سیستم های دو فازی گاز – مایع (اشباع جزئی و رطوبت)
فصل ۱۹: قانون فازها و تعادل بخار – مایع
فصل ۲۰: مایعات و گازها در تعادل با جامدات
بخش ۴- موازنه انرژی
فصل ۲۱: انرژی: شناخت واژه ها، مفاهیم و آحاد
فصل ۲۲: مقدمه ای بر موازنه انرژی در فرآیندهای بدون واکنش شیمیایی
فصل ۲۳: محاسبه تغییرات آنتالپی
فصل ۲۴: کاربرد موازنه انرژی بدون واکنش های شیمیایی
فصل ۲۵: چگونگی موازنه انرژی در واکنش های شیمیایی
فصل ۲۶: موازنه انرژی همراه با واکنش شیمیایی
فصل ۲۷: فرآیندهای ایده آل، راندمان و موازنه انرژی مکانیکی
فصل ۲۸: گرمای انحلال و اختلاط
فصل ۲۹: منحنی های رطوبت و کاربرد آن ها
بخش ۵- مباحث تکمیلی
فصل ۳۰: تحلیل درجه آزادی در یک فرآیند حالت پایا
فصل ۳۱: حل موازنه های مواد و انرژی با استفاده از شبیه سازهای فرآیند (کدهای فلوشیتی)
فصل ۳۲: موازنه های مواد و انرژی حالت ناپایا