فهرست مطالب
روشها و فنون طراحی شهری
فنون و تکنیک ها
انواع فرآیند های طراحی شهری در دیدگاه صاحب نظران
فرآیند دکارتی- استقرایی
برداشت از الگوی دکارتی(خردگرایانه):
”گفتار در روش درست راه بردن عقل و طلب حقیقت در علوم ”
فرآیند فرضیه آزما – قیاسی
برپایه معرفت شناختی (تجربه گرایانه ):
جهت حرکت از کل (فرضیه) به جزء(مسئله )
فرآیند مسئله گشا- تصمیم ساز
فالودی :
سه گام نخست مسئله گشایی و دو گام بعدی تصمیم گیری
فرآیندطراحی شهری خلاقانه
براساس فهم درونی و دانش ضمنی بویژه در مرحله فرم یابی .
فرآیندطراحی شهری جامع -عقلایی
همزاد پارایم برنامه ریزی جامع-عقلایی
تعیین وضعیت دقیق فرم شهر در افق زمانی طرح با ارائه طرح تفصیلی
فرآیندطراحی شهری راهبردی
تحول طرح به برنامه
تبدیل نقشه ی دقیق به اهداف و سیاست ها
فرآیندطراحی شهری راهبردی
فرآیندطراحی شهری ارتباطی
براساس نظریه کنش ارتباطی هابرماس
طراح بعنوان میانجی و تسهیل گر روابط میان ذیمدخلان
تکنیک ها و فنون طراحی شهری
فن
ابزار
تکنیک ((tecnique
عوامل موثر برانتخاب تکنیکها و فنون
انتخاب تکنیک با توجه به سه مقوله :
سبک و نوع نگاه
ترکیب سبک ها و شیوه ها با اطلاعات نگارشی
نحوه ی ارایه ( متن ، تصویر ، روی پرده و… )
انتقال پیام شفاف و صریح به بیننده
مناسب سازی مطالب برای مخاطبین خاص بنا به مقتضیات
داشتن درک صحیح از توانایی ها و محدودیت های تکنیک ها
امانتداری و پرهیز از قلب یا تغییر واقعیت ها
پرهیز از ارایه جزییات نامرتبط
پیشرفت دانش طراحی شهری و شکل گیری فزاینده ی تکنیک های جدید
افزایش گستره ی انتخاب وسیعتر
انتخاب تکنیک مناسب براساس محدوده ی مسایل و موضوعات اصلی
انتخاب تکنیک کارآ و متناسب با موضوع و تلفیق مناسب آنها
توجه به ویژگیهای هر تکنیک و ابزارشامل :
چگونگی انتقال اطلاعات ( روانی ، تعادل بار اطلاعاتی
سرعت و میزان انتقال اطلاعات ( عمر تماشا،
قابلیت ترکیب وتنوع ( مکمل متن ، قابلیت
ویرایش )
خوانایی و گویایی
طبقه بندی تکنیک ها و فنون
طبقه بندی ابزار محور (گلکار )
طبقه بندی ابزار محور :
تکنیک های شناختی
تکنیک های تحلیلی
تکنیک ها ارزیابی
تکنیک های طراحی و ارایه
طبقه بندی موضوعی ( گرافیک های طراحی شهری )
طبقه بندی موضوعی:
تکنیک های مفهومی
تکنیکهای تحلیلی
تکنیک های اندازه گیری ( کمی )
تکنیک های ادراکی
طبقه بندی موضوعی
تکنیک های مفهومی
برای انتقال مطالب بسیار مهم و یا ایده های قوی
ادارای قابلیت ستفاده از ابزارهای ساده ( ایدئوگرام ) تا پیچیده (اثرهنری یا موسیقی )
ابزار گرافیکی :
کاربرد :
قابلیت ها و محدودیت ها :
طبقه بندی موضوعی
تکنیک های تحلیلی
استفاده درشناخت ماهیت مسایل و ارایه راه حل های احتمالی
ارایه پاسخ موثر بر چگونگی ها
ابزار گرافیکی :
کاربرد :
قابلیت ها و محدودیت ها :
طبقه بندی موضوعی
تکنیک های کمی ( قابل اندازه گیری )
ابزار گرافیکی :
کاربرد :
قابلیت ها و محدودیت ها :
طبقه بندی موضوعی
تکنیک های ادراکی
محرک قوای ادراکی مخاطبان
تاکید بر نحوه ی دیده شدن محیط ساخته شده
مفید در فرآیند دیدن و تصور کردن فضا
ابزار گرافیکی :
کاربرد :
تاکید بر شخصیت خاص، تضادها و تباین ها
قابلیت ها و محدودیت ها :
تکنیک ها و فنون شناختی :
1. تکنیک های عکاسی و تصویر برداری
1. تکنیک های عکاسی و تصویر برداری
(Photography tecniques)
شامل :
تکنیک ها و فنون شناختی :
عکاسی و تصویر برداری
کاربرد :
دخالت حداقلی ذهنیت عکاس ( جهت داری )
تمرکز بر جزییات خاص موجود
تکنیک ها و فنون شناختی :
عکاسی و تصویر برداری
تکنیک ها و فنون شناختی :
تکنیک های فتو مونتاژ
2.تکنیک های فتو مونتاژ
Photomontage techniques))
فتومونتاژ( ترکیب عکس و طراحی ، عکس و عکس و… )
تکنیک ها و فنون شناختی :
تکنیک های فتو مونتاژ
2.تکنیک های فتو مونتاژ
Photomontage techniques))
کلاژ
فتومونتاژ سه بعدی
تکنیک ها و فنون شناختی :
تکنیک های مساحی ( نقشه برداری )
3.تکنیک های مساحی ( نقشه برداری )
(Surveying)
تکنیک ها و فنون شناختی :
تکنیک های مساحی ( نقشه برداری )
نقشه :
دارای انواع متعدد با هدفمندی و موضوعیت خاص
کاربرد :
تکنیک ها و فنون شناختی :
تکنیک های مساحی ( نقشه)
امکانات :
دارای دقت فنی و ریاضی
بیان دو بعدی و قابلیت بزرگ یا کوچک نمایی
استفاده پایه ای برای تحلیل
محدودیتها :
عدم امکان ادراک فضا
ناتوانی درارایه حجم سه بعدی
ضعف در ارایه کیفیت های محسوس( زمان ،روشنایی ، دید ، رنگ
تکنیک ها و فنون شناختی
تکنیک های برداشت دیدهای متوالی
تکنیک های برداشت کاربری زمین
تکنیک های برداشت ارزشهای معمارانه و کیفیت ابنیه
تکنیک های برداشت جداره ها
تکنیک های برداشت وضعیت اقلیم خرد
تکنیک های برداشت نورپردازی شهر
تکنیک های برداشت مکان سنجی
تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
4.تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
(Socio-spatial mapping)
تکنیک های برداشت قرارگاههای رفتاری
تکنیک های برداشت حرکت های پیاده
تکنیک های برداشت مرفولوژی بافت
تکنیک های برداشت منظر ذهنی
تکنیک های برداشت چیدمان فضا
تکنیک های برداشت پیاده راهواری
تکنیک ها و فنون شناختی
تکنیک های برداشت حرکت های پیاده
تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
تکنیک های برداشت قرارگاههای رفتاری
تکنیک ها و فنون شناختی
تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
تکنیک های برداشت مرفولوژی بافت
تکنیک ها و فنون شناختی
تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
تکنیک های برداشت منظر ذهنی
تکنیک ها و فنون شناختی
تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
تکنیک های برداشت دیدهای متوالی
گوردن کالن
تکنیک ها و فنون شناختی
تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
تکنیک های برداشت جداره ها
تکنیک ها و فنون شناختی
تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
تکنیک های برداشت ارزشهای معمارانه و کیفیت ابنیه
تکنیک ها و فنون شناختی
تکنیک های برداشت دیدهای متوالی
تکنیک های برداشت کاربری زمین
تکنیک های برداشت ارزشهای معمارانه و کیفیت ابنیه
تکنیک های برداشت جداره ها
تکنیک های برداشت وضعیت اقلیم خرد
تکنیک های برداشت نورپردازی شهر
تکنیک های برداشت مکان سنجی
تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
4.تکنیک های نقشه نگاری اجتماعی – فضایی
(Socio-spatial mapping)
تکنیک های برداشت قرارگاههای رفتاری
تکنیک های برداشت حرکت های پیاده
تکنیک های برداشت مرفولوژی بافت
تکنیک های برداشت منظر ذهنی
تکنیک های برداشت چیدمان فضا
تکنیک های برداشت پیاده راهواری
تکنیک ها و فنون تحلیلی
تحلیل های کیفی
تکنیک های تحلیل کیفی :
تحلیل سایت ( شیب ، دسترسی ،همجواری ، اقلیم و… )
سوات
تحلیل لینچی و منظر ذهنی ارزیابانه
چیدمان فضا
تحلیل های کمی
تکنیک های تحلیل :
(Analytical tecniques)
تکنیک های تحلیل کمی:
تحلیل آماری داده های طراحی شهری
آزمون فرضیه
تکنیک سوات (SWOT)
مراحل انجام کار :
تکنیک سوات (SWOT)
راهبرد دفاعی :
راهبرد انطباقی :
راهبرد اقتضایی :
راهبرد تهاجمی (ایده آل ):
تکنیک سوات (SWOT)
ویژگیها :
محدودیت ها :
کلامی صرف بودن ( ارایه یکنواخت و کسل کننده )
وجود همپوشانی در بخش های مختلف
لزوم استفاده از اسناد مکمل ( نقشه )
تحلیل یکپارچه به روش سوات
تحلیل فروین(Fruin analysis )
تحلیل فروین(Fruin analysis )
روشی برای تحلیل حرکات پیاده .
تحلیل سنجش مکان (placecheck analysis )
ویژگیها:
سادگی در آغاز کار با گروه کوچکی از افراد
کاربردهای مکان‌سنجی :
تحلیل سنجش مکان (placecheck analysis )
شیوه‌های انجام مکان‌سنجی:
برگزاری نمایشگاه
استفاده از پرسشنامه
برگزاری فستیوال‌های محلی
تلفیقی از دو یا چند شیوه فوق
سازمان‌دهندگان مکان‌سنجی :
منابع مورد نیاز :
امکان تبلیغات
تحلیل سنجش مکان (placecheck analysis )
میزان مداخله متخصصین
شیوه ثبت نتایج:
تحلیل سنجش مکان (placecheck analysis )
محتوای چک لیست مکان‌سنجی
سازمان‌دهی مؤثر “بازدید محلی
تحلیل سنجش مکان (placecheck analysis )
چک لیست مکان‌سنجی توأماً دو بعد رویه‌ای و ماهوی طراحی شهری را پوشش می‌دهد:
تحلیل سنجش مکان (placecheck analysis )
در مورد مکان : چگونگی استفاده مردم از مکان و نحوه تجربه آن تمرکز
محتوای بخش سه (سؤالات چک لیست جامع)
چک لیست مکان سنجی
الف – محتوای بخش یک (سؤالات پایه)
ب- محتوای بخش دو (سؤالات چک لیست فشرده)
در مورد مردم : (برای ایجاد تحولات مثبت در محیط، لازم است چه کسانی و چگونه مشارکت داده شوند.)
تحلیل سنجش مکان (placecheck analysis )
بررسی تکنیک “مکان‌سنجی” از دیدگاه “مدل مکان پایدار”] منبع: گلکار[
تحلیل بافت سنجی (Tissue study)
نحوه ی انجام کار :
تحلیل بافت سنجی : (Tissue study)
موضوع تکنیک : مقایسه مقیاس و الگوی خیابان بندی بافت ها
کاربرد :
تحلیل لینچی (lynchian analysis)
تحلیل لینچی : (lynchian analysis)
منظر شهری : تعامل انسان و محیط
مفهوم منظر شهری به مثابه یک کلیت و یک سیستم:
CITY SCAPE ” نگاه با چشم سر :”منظر عینی
CITY IMAGE” نگاه با چشم ذهن :”منظر ذهنی
نگاه با چشم دل :”منظر ذهنی -ارزیابانه”
CITY EVALUATIVE IMAGE
مدل چیدمان فضا(Space syntax)
کاربرد
مدل چیدمان فضا(Space syntax)
جنو تایپ:
فنو تایپ :
ترتیب فضایی:
مدل چیدمان فضا(Space syntax)
وضوح:
عمق:
فضای محدب:
حرکت طبیعی:
نقشه محوری:
نقشه هم پیوندی:
مدل چیدمان فضا(Space syntax)
فرآیند کار
مدل چیدمان فضا(Space syntax)
نتیجه نمودارها
نقد نمودار
تکنیک افتراق معنایی (Semantic differential)
چارلزآزگود(1957)
بعد ارزیابانه :
بعد قدرت :
بعد فعالیت :
تکنیک افتراق معنایی (Semantic differential)
. Evalution
مراحل تدوین یک مقیاس (SDS)
تکنیک افتراق معنایی (Semantic differential)
زمان لازم برای انجام نظر سنجی :
ارزش کمی صفات :
تکنیک افتراق معنایی (Semantic differential)
جدول ابعاد سه گانه معنای احساسی پدیده ها
تکنیک ها و فنون ارزیابی
ارزیابی : انجام ارزیابی از طریق:
تعیین محاسن و معایب
پیش بینی اثرات نامطلوب طرحها
تکنیک های ارزیابی :
(Evaluative tecniques)
تکنیک ماتریس حصول اهداف
تکنیک ارزیابی EIA
تکنیک انتخاب راهبردی
تکنیک ارزیابی VIA
ارزیابی دلفی
ارزیابی به روش تحلیل مقایسه ای
تکنیک ها و فنون ارزیابی
تکنیک ارزیابی EIA(ارزیابی اثرات زیست محیطی )
تکنیک ارزیابی EIA
(Environmental Impact Assessment)
تکنیک ارزیابی اثرات زیست محیطی
با هدف تاثیر گذاری بر رابطه میان توسعه محیط زیست
ماهیت ارزیابی زیست محیطی :
تکنیک ها و فنون ارزیابی
مشورت و مشارکت عمومی
ارایه صورتمجلس های تاثیرات زیست محیطی
بازنگری
تصمیم گیری درباره پروژه
کنترل مستمر پس از تصمیم گیری
بازرسی پس از کنترل
تکنیک ارزیابی EIA(ارزیابی اثرات زیست محیطی )
ترتیب مراحل فرآیند :
غربالگری پروژه ها
تعیین محدوده
بررسی جایگزینها
تشریح پروژه یا فعالیت توسعه ای
تشریح مبنای زیست محیطی
شناسایی تاثیرات اصلی
پیش بینی تاثیرات
تخمین و ارزیابی میزان اهمیت
کاهش تاثیرات نامطلوب
تکنیک ها و فنون ارزیابی
سایر تاثیرات علاوه بر محیط زیست فیزیکی تاثیر بر محیط زیست اجتماعی و اقتصادی
(فرصتهای شغلی ،خدمات ، ساختارهای جامعه ،شیوه های زندگی )
لزوم بکارگیری برای سیاستها ، طرحها و برنامه ها و سپس برای پروژه ها
ارزیابی خطرات ( انفجارکارخانه مواد شیمیایی ، چرنوبیل و.. )
تکنیک ارزیابی EIA(ارزیابی اثرات زیست محیطی )
صورت مجلس : مستند سازی
تکنیک ها و فنون ارزیابی
تکنیک ارزیابی EIA(ارزیابی اثرات زیست محیطی )
اهداف ارزیابی اثرات زیست محیطی :
تغییر دیدگاه :
تکنیک ها و فنون ارزیابی
Visual Impact Assessment
تکنیک ارزیابی VIA(ارزیابی اثرات دیداری )
تکنیک ارزیابی VIA
(Visual Impact Assessment)
تکنیک ارزیابی اثرات دیداری
تکنیک ها و فنون طراحی
تکنیک های شبیه سازی
6.تکنیک های شبیه سازی :
(Simulation tecniques)
تکنیک های شبیه سازی رقومی
مدل رقومی سه بعدی فرم شهر
مدل های چیدمانی
مدلهای زون بندی فرم محور
ماکت
تکنیک های ترسیم و طراحی
5.تکنیک های ترسیم و طراحی :
(Dawing &sketching tecnique)
ترسیم اسکیس از دیدهای متوالی
( پرسپکتیو )
ترسیم نماها و مقاطع شهری
ترسیم پلان در مقیاس های متفاوت
تکنیک ها و فنون طراحی
تکنیک های ترسیم و طراحی
تکنیک ها و فنون طراحی
تکنیک های شبیه سازی
تکنیک ها و فنون طراحی
تکنیک های شبیه سازی