سرلاد (مریستم) از مجموعه یاخته‌های جنینی ساخته شده‌اند که تکثیرشان سریع است. چون تمایز یابی در مرحله طویل شدن سلول رخ می‌دهد، یاخته‌های مریستمی همواره به حالت مریستمی باقی می‌مانند و رشد نامحدود گیاهان آوندی (تراکئوفیت‌ها) را سبب می‌شوند در مقابل می‌توان گفت که بریوفیت‌ها دارای رشد محدود هستند یا به عبارتی پس از چند ماه کلیه یاخته‌های مریستمی تمایز می‌یابند و رشد آن‌ها بطور کامل متوقف می‌شود. سلولهای مریستمی؛ کوچک، چند وجهی، با هسته بزرگ در مرکز می‌باشند، اکثراً بدون واکوئل یا با واکوئل ریز، و فاقد هر گونه اختصاص بافتی می‌باشند. این سلول‌ها دارای دیواره نازک اولیه و فاقد دیواره ثانویه می‌باشند، پروتوپلاست فراوان دارند، فاقد مواد ذخیره ای و کریستالی هستند، دارای میتوکندری به تعداد زیاد و دارای پلاستهای تمایز نیافته می‌باشند. از مهمترین فاکتورهای مؤثر در تقسیم‌بندی سلولهای مریستمی، موقعیت ومنشأ این سلولها می‌باشد. سلولها در گیاه فقط در مریستم‌ها تقسیم می‌شوند.

مریستمها از لحاظ منشأ به مریستمهای اولیه وثانویه تقسیم می‌شوند. مریستم اولیه: عبارت است از سلولهایی که مستقیماً از تقسیم سلولهای جنینی بوجود می‌آید. لپه‌ها از تقسیم سلول‌های نزدیک به پرومریستم ساقه بوجود می‌آیند همچنین سلول‌های ریشه چه و ساقه چه فقط تا زمانیکه دانه جوانه می‌زند فعالند، که این فعالیت سبب خروج ریشه و ساقه از دانه می‌شود، از این مرحله به بعد سلولهای پرومریستمی فعال شده و باعث ادامه رشد ریشه و ساقه می‌شود.

مریستم اولیه یا نخستین موجب تشکیل بافت‌های اولیه شده و ساختمان گیاه را بوجود می‌آورد و سبب رشد طولی اندام‌ها می‌شود. مریستم نوک ریشه، مریستم نوک ساقه و مریستم موجود در میان گره برخی گیاهان جزء این گروه از مریستم‌ها می‌باشند. سلول‌های مریستم اولیه و ثانویه از نظر ساختمانی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند.

مرسیتم ثانویه: در بازدانگان و اکثر دو لپه ای‌ها و برخی تک لپه ای‌ها که دارای ساختمان پسین هستند وجود دارد. مریستم‌های ثانویه منشأ غیر جنینی داشته و اساساً در نتیجه پدیده تمایز زدایی برخی سلول‌ها ایجاد می‌شوند.

فهرست مطالب:

مریستمها و تشکیل بافت

طبقه ‌بندی مریستمها

طبقه‌ بندی مریستمها بر اساس نوع یاخته و بافتها

نظریه ‌های پیاپی در مورد مریستم انتهایی ساقه

نظریه یاخته‌ ها یا لایه‌ های «بافت ‌زا»

تفسیر اشمیت

مریستم انتهایی دم ‌اسب

مریستم انتهایی سرخس فیلیکال لپتوسپورانژیت

نهانزادان آوندی ابتدایی

مریستمهای انتهایی ساقه بازدانگان

مریستمهای انتهایی ساقه نهاندانگان

ساختار بافتی مریستمهای ریشه ‌ای

پیدازادان

تکوین ریشه

تمایز بخش های مختلف در تکوین ریشه نهاندانگان

ساختار سیتولوژیکی مریستمهای انتهایی و نقش آنها

روشهای مطالعه مریستمها

روشهای بافت‌شناسی و یاخته شناسی

یاخته‌ های مریستمی نخستین

یاخته‌ های مریستم مغزی

نقش مریستمهای انتهایی ساقه

سازمان ساختار نخستین ساقه برگی

منشا برگها

تشکیل پایه برگ

تکامل قاعده برگ

دو بخش تشکیل دهنده هستی ‌زایی ساقه

طرز قرار گرفتن سهمهای برگی

بخشهای تشکیل دهنده «ساختار نخستین» ساقه

مریستم گل

پیدایش گل

خاستگاه گل

نظریه متامورفوز

نظریه پلانتفول و بووا

مریستمهای پسین

پرودسموژن و کامبیوم آوندی

فلوژن

نخستین لایه فلوژن

تجدید فلوژن

و…