غده‌های درون ریز، هورمون‌ها را تولید می‌کنند. هورمون‌ها موادی شیمیایی هستند که در جریانخون وجود دارند و فرایندهای قسمت‌های دیگر بدن را کنترل می‌کنند. این فرایندها عبارتند ازمتابولیسم (واکنش‌هایی شیمیایی که به طور مداوم در بدن رخ می‌دهند). پاسخ بهاسترس، رشد و تکامل جنسی. این مجموعه شامل غده‌ها و سایر سلول‌های تولید کننده هورمون هستند. غده‌هایی مثل هیپوفیز، فوق کلیه و تیرویید اعضایی هستند که تنها کارکرد آنها تولید هورمون‌های اختصاصی است. سایر اعضا و بافت‌ها مثل تخمدان‌ها، بیضه‌ها، قلب و کلیه‌ها نیز حاوی سلول‌های تولید کننده هورمون هستند. اما غده درون‌ریز دو دسته هستند:غده درون‌ریز اولیه، غده درون‌ریز ثانویه. غده درون‌ریز ثانویه غددی هستند که کار اصلی آنها ترشح هورمون نمی‌باشد.

هیپوفیز و هیپوتالاموس

هیپوفیز در قاعده مغز قرار دارد. این غده به عنوان «غده رئیس» شناخته می‌شود، چون هورمون‌هایی را تولید می‌کند که بافت درون ریز واقع در سایر غده‌های درون ریز و نیز رشد بدن را تحریک و کنترل می‌کند. بخش خلفی این غده همچنین هورمون‌هایی را ترشح می‌کند که حجم ادرار و انقباض رحم در طول زایمان را کنترل می‌کنند. هیپوتالاموس بخشی از مغز است که با هیپوفیز ارتباط دارد. هیپوتالاموس، هورمون‌هایی به نام عوامل آزاد کننده را ترشح می‌کند که کارکرد هیپوفیز را کنتـرل می‌کنند و به عنوان رابط بین دستگاه‌های عصبی و غده درون‌ریز عمل می‌کنند.

غده صنوبری

غده صنوبری در عمق مغز قرار دارد. کارکرد دقیق آن هنوز مشخیص نیست. البته معلوم شده است که این غده هورمونی به نام ملاتونین را ترشح می‌کند که گمان می‌رود با چرخه روزانه خواب و بیداری مرتبط باشد. نام دیگر این غده غدهٔ صنوبری است. نام‌های دیگری چون چشم سوم و غده کاجی و غده اپی فیز نیز دارد.

غده‌های تیرویید و پاراتیرویید

غده تیرویید که در گردن واقع است، هورمون‌هایی را تولید می‌کند که متابولیسم را تنظیم می‌کنند. همچنین برخی از سلول‌های تیرویید، هورمون کلسی تونین را ترشح می‌کنند که غلظت خونیکلسیم را کاهش می‌دهد. چهار غده پاراتیرویید واقع در پشت تیرویید هورمونی را تولید می‌کنند که غلظت خونی کلسیم و فسفات را تنظیم می‌کند. کلسیم برای سلامت استخوان‌ها حیاتی است و به همراه فسفات، نقش مهمی را در کارکرد عصب و عضله ایفا می‌کند.

غده‌های فوق کلیه

غده‌های فوق کلیه در بالای کلیه قرار دارند. هر غده یک قشر لایه خارجی و یک مدولا (مرکز) دارد. قشر، هورمون‌های کورتیکواستروییدی یا کورتونی (که در کمک به تنظیم غلظت خونی نمک وقند نقش دارند) و مقادیر کم هورمون های جنسی مردانه (که ایجاد برخی از مشخصات جنسی مردانه را تحریک می‌کنند) را تولید می‌کند. مدولا، اپی نفرین (آدرنالین) و نوراپی نفرین(نورآدرنالین)، را ترشح می‌کند که در پاسخ به استرس (واکنشی که «پاسخ جنگ و گریز» نام دارد)، ضربان قلب و خونرسانی به عضلات را افزایش می‌دهند.

لوزالمعده یا پانکراس

لوزالمعده پشت معده قرار دارد. لوزالمعده آنزیمهای گوارش کننده‌ای تولید می‌کند که به هضم غذا کمک می‌کنند. همچنین هورمون‌های انسولین و گلوکاگون را ترشح می‌کند که نقش مهمی را در تنظیم سطح گلوکز خون (قندی که منبع اصلی انرژی بدن به شمار می‌رود) ایفا می‌کنند و هنگامی که قند خون بدن بالا آید هورمون انسولین در کاهش آن نقش دارد و هورمون گلوکاگون در مواردی که قند خون پایین باشد آن را افزایش می‌دهد.

تخمدان‌ها

تخمدان‌ها در دو طرف رحم قرار گرفته‌اند. آنها تخمک‌ها را آزاد می‌کنند و هورمون‌های جنسی زنانه یعنی پروژسترون و استروژن را می‌سازند که چرخه قاعدگی را تنظیم می‌کنند. استروژن همچنین باعث ایجاد برخی از مشخصات جنسی زنانه از جمله بزرگ شدن پستان‌ها می‌شود.

بیضه‌ها

بیضه‌ها در کیسه‌ای از پوست و عضلات به نام کیسه بیضه (اسکروتوم) قرار دارند. آنها تولیداسپرم و ترشح هورمون جنسی مردانه یعنی تستوسترون را برعهده دارند. این هورمون مسؤول شروع بلوغ و ایجاد مشخصات جنسی ثانویه مردانه از جمله موی صورت است.

غده درون‌ریز ثانویه

شامل:قلب،ریه،کلیه‌ها،پوست،رحم(در زن باردار)،جفت(در زن باردار)،روده باریک،معده،کبد،بافت چربی و مغز استخوان می‌باشد.

فهرست مطالب:

مقدمه

انواع هورمونها

هورمونهای پروتئینی و پلی پپتیدی

هورمونهای استروئیدی

هورمونهای اسید آمینه ای

انتقال هورمونها در خون

روش های حذف هورمونها از پلاسما

مکانیسم عمل هورمونها

پاسخ سلولی

پیام رسان ثانویه

غده هیپوفیز

آدنوهیپوفیز

نوروهیپوفیز

هورمونهای مترشحه از آدنوهیپوفیز

هورمون رشد

اثرات متابولیک هورمون رشد

همبستگی هورمون رشد و انسولین

اختلالات ترشح هورمون رشد

غول پیکری

آکرومگالی

هورمون محرکه تیروئید

هورمون محرکه قشر کلیه

هیپوفیز خلفی

هورمون ضد ادراری

هورمون اکسی توسین

هورمونهای تیروئیدی

اعمال فیزیولوژیک هورمونهای تیروئیدی

تنظیم ترشح هورمونهای تیروئیدی

اختلالات تیروئیدی

غده فوق کلیه (آدرنال)

آلدوسترون

و…