تقویت‌کنندهٔ الکترونیکی یا ساده‌تر، تقویت‌کننده، که به آن آمپلی‌فایر (به انگلیسی: Amplifier) نیز می‌گویند، مدار یا سیستمی برای تقویت دامنه یا توان سیگنال است. تقویت‌کننده باید شکل سیگنال را تا جای ممکن حفظ کرده و آن‌را به‌هم نریزد و اصطلاحاً سیگنال را دچار اِعوِجاج (Distortion) نکند.

میزان تقویت‌کنندگی یک تقویت‌کننده را با بهره آن می‌سنجند. بهره، نسبت ولتاژ، جریان یا توان خروجی، به ورودی‌ست. تقویت‌کننده، مداری است که بهره آن بزرگتر از یک باشد.

مبحث تقویت‌کننده‌ها یکی از اساسی‌ترین مباحث در مهندسی الکترونیک است. کاربرد تقویت‌کننده‌ها بسیار گسترده‌است و آن‌ها انواع فراوانی دارند. تقریباً در همه کاربردهایی که در آنها، عملیات یا پردازشی روی سیگنال اجرا می‌شود، دست‌کم یک بار تقویت سیگنال لازم است؛ از تقویت‌کننده‌ها برای تقویت صدا در سازهایی مانند گیتار برقی، برای تقویت سیگنال دریافت‌شده در یک گیرنده رادیویی، یا برای تقویت صدا در دستگاه‌های پخش خانگی و خودرو، و غیره استفاده می‌شود.

انواع

تقویت‌کننده‌ها را می‌توان از دیدگاه‌های گوناگون، مثلاً بر اساس محدودهٔ فرکانسی سیگنال ورودی، دسته‌بندی کرد. برای مثال، تقویت‌کنندۀ صدا، سیگنال صدا را در محدودۀ تا کمتر از ۲۰ کیلوهرتز تقویت می‌کند. تقویت‌کننده‌های فرکانس رادیویی (RF)، سیگنال رادیویی که کاریِر آن‌ها در محدوده چند ده کیلوهرتز تا چند ده گیگاهرتز است را تقویت می‌کنند (گرچه در عمل، پهنای باند هیچ تقویت‌کننده‌ای، تا این حد بزرگ نیست)، و سِروو تقویت‌کننده‌ها (Servo Amplifiers) و تقویت‌کننده‌های ابزاردقیق می‌توانند در فرکانس‌های بسیار کم (چندین هرتز یا کمتر) کار کنند.

تقویت‌کننده‌ها را می‌توان بر پایۀ محل قرارگرفتن در مدار نیز دسته‌بندی کرد. برای مثال، از پیش‌تقویت‌کننده‌ها پیش از سایر مراحل پردازش سیگنال استفاده می‌شود.

به امواج الکترومغناطیسی که طول موج آن‌ها کمتر از امواج رادیویی و بیشتر از امواج فروسرخ است ، ریزموج^[۱] گفته می‌شود. طول موج امواج مایکروویو، بین ۱ میلی‌متر تا ۳۰ سانتیمتر است. که طول موج ۱ میلی متر با بسامد ۳۰۰ گیگاهرتز متناظر است و طول موج ۳۰ سانتی متر با بسامد ۱ گیگاهرتز متناظر است. البته بر روی مرزهای این تعریف، اتفاق نظر نیست و برخی آن را از ۰٫۳ میلی‌متر در نظر می‌گیرند. این تعریف هم UHF و هم EHF (امواج میلی‌متری) را در بر می‌گیرد و منابع مختلف مرزهای متفاوتی را به کار می‌برند. در همه حالات ریزموج حداقل کل باند SHF (سه تا سی گیگاهرتز) را در بر می‌گیرد. در مهندسی امواج رادیویی، اغلب به محدوده بین ۱ و ۱۰۰ گیگاهرتز محدود می‌شود.

پیشوند «مایکرو» در مایکروویو به یک طول موج در محدوده میکرومتر اشاره نمی‌کند بلکه دلالت بر این دارد که ریزموج‌ها در مقایسه با امواج استفاده شده در انتشار رادیویی نوعی، کوچک هستند به طوری که طول موج‌های کوتاه تری دارند.

فهرست مطالب:

فصل اول: معرفی شبکه های دوقطبی

فصل دوم: شبکه های تطبیق و سیگنال فلوگراف

فصل سوم: طراحی تقویت کننده ترانزیستوری مایکروویو

فصل چهارم: نویز، پهنای باند و روش های طراحی توان بالا

فصل پنجم: طراحی اسیلاتورهای ترانزیستوری مایکروویو