میترا پیری نژاد-دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری دانشگاه لرستان
Mitra13731398@yahoo.com

چکیده
امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهرها و پایداری آن ها و تأثیرات فیزیکی وطبیعی
آن در سیستم شهری و بازدهی های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکارناپذیراست؛ تا
آنجا که کاربری فضای سبز در شهرها و سرانه ی آن یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی ومدیریت
شهری تلقی می شود. فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن
درسطح شهر اهمیت زیادی دارد.
شهر خرم آباد،از جمله شهرهایی است که از توزیع مناسب فضای سبز برخوردار نیست،به طوری که
سرانه ی اختصاص یافته فضای سبز برای هر تن برابر با 3،11 متر مربع است و این رقم اختلاف آشکاری
با شاخص های تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد(20 تا 25 متر مربع برای هر تن)
دارد.در این شهر،برخی از نواحی هیچ گونه فضای سبزی ندارند.در صورتی که برخی دیگر از مناطق از
فضای سبزبیشتری برخوردارند.این پژوهش با ارائه ی الگوی مناسب،به دنبال توزیع بهینه ی فضای
سبز در هر یک از مناطق می باشد.برای جبران کمبود ذکر شده در زمینه ی زیست محیطی ،به ویژه
نیازهای تفریحی ساکنان شهر،باید ارزش زمین های منطقه برای ایجاد فضای سبز ،مورد ارزشیابی
قرار گیرد. برای این منظور، از معیارهای واقع شدن در زمین های بایر،نزدیکی به مراکز آموزشی مراکز
فرهنگی ،مراکز جمعیتی، تاسیسات شهری، دسترسی به شبکه ی ارتباطی و فاصله از پارکها و
فضای سبز موجود استفاده شده است.به منظور تعیین مکا ن های مناسب برای احداث پارکها و فضای
سبز از الگوسازی GIS استفاده شده است، ابتدا داده های مکانی گردآوری شده و سپس پایگاه
اطلاعاتی GIS تشکیل شده و نقشه های تهیه شده برای هر یک از معیارها، به یک لایه ی اطلاعاتی در
محیط GIS تبدیل شد.سپس به منظور الگوسازی به هر کدام از لایه های اطلاعاتی براساس میزان
اهمیت آنها در مکان یابی فضای سبز ،وزن مناسبی اختصاص داده شد.نتایج حاصل از تلفیق لایه های
اطلاعاتی ،زمین های منطقه را برای انتخاب مکان های مناسب برای فضای سبز الویت بندی کرد،
سپس این زمین ها را با نقشه ی کاربری اراضی مقایسه کرده و مشخص شد زمین های با درجه ی
خیلی خوب و خوبدر حواشی رودخانه
،در زمین های خالی داخل شهر، که بیشتر مالکیت دولتی دارند و یا از تراکم زیادی برخوردار
نیستند،واقع شده اند.
واژگان کلیدی: فضای سبز، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) ،مدل (AHP)  ،مکان یابی،شهر خرم آباد