بررسی تاریخچه علم فلسفه در تمدن اسلامی

از جهتى مى‏توان براى فلسفه دو معنا در نظر گرفت:در معناى نخست، مراد از فلسفه عبارت است از تأمل و تحقیق عقلانى و پیشین در باب موضوعات خاص؛موضوعاتى از قبیل:خدا، شناخت، هستى، اخلاق، انسان، ذهن، جامعه و… در این معنا از فلسفه، فلسفه به عنوان: دانشى با موضوع خاص مى‏باشد که فراتر از آن نمى‏رود.

براى مثال، فلسفه در نزد ابن سینا و یا ملاصدرا یعنى علم به وجود و اوصاف آن؛یا نزد کانت ، فلسفه یعنى تأمل عقلانى در باب شناخت و معرفت انسان؛و یا فلسفه نزد ویتگنشتاین یعنى تحقیق و تأمل در باب زبان و…در چنین تلقى‏اى از فلسفه، فلسفه در معنایى محدود به کار مى‏رود و محدود به حوزه خاصى مى‏شود.

خدا، جهان، شناخت زبان، انسان و…در این معنا، فلسفه معناى عامى مى‏یابد و حوزه وسیع‏ترى را شامل مى‏گردد، به گونه‏اى که شامل تمام حوزه‏هاى محدودى که هر فیلسوف براى خود در نظر گرفته است، مى‏گردد.

حال، آنچه از «فلسفه»در عنوان«تاریخ فلسفه»مراد است، همانا معناى دوّم از معانى سابق مى‏باشد، چرا که آنچه با عنوان تاریخ فلسفه مورد بحث و بررسى واقع شده و مى‏شود، طیف گسترده‏اى از مباحث فلسفى، اعم از هستى، خدا، جهان، انسان، اخلاق، معرفت و…را شامل مى‏گردد.