کتف یا اسکاپولا (به انگلیسی: Scapula) در آناتومی بدن انسان، نام استخوانی سه گوش و صاف در اندام فوقانی است. استخوان کتف به ترقوه و استخوان بازو، مفصل می‌شود.

این استخوان دارای سه کنار، سه زاویه، سه زائده و دو سطح است. سطح خلفی (سطح پشتی) کاملاً محدب است و در حد فاصل بین یکربع فوقانی و سه ربع تحتانی آن تیغهٔ استخوانی که عمود بر آن است بنام خار کتف وجود دارد که آن را به دو قسمت بالاخاری (سوپرااسپاینوس) و زیرخاری (اینفرااسپاینوس) تقسیم می‌کند. خار کتف در عرض استخوان از کنار داخلی شروع شده و در قسمت خارجی به زائدهٔ اخرمی (آکرومیون) منتهی می‌شود. زائده اخرمی مانند سقفی از روی مفصل شانه عبور کرده و در رأس شانه با انتهای خارجی استخوان ترقوه، مفصل می‌شود.

برخلاف سطح خلفی، سطح دنده‌ای (جلویی) یا حفرهٔ زیرکتفی ویژگی خاصی ندارد و یک حفره زیرکتفی (ساب‌اسکاپولار) مقعر و کم عمق است که چند برجستگی خط مانند مایل بر روی آن وجود دارد. این سطح گود و دارای خطوط برجسته مایلی است که از کنار داخلی به زاویهٔ خارجی متوجه می‌باشد در روی این سطح ماهیچه زیرکتفی می‌چسبد و خطوط مذکور چسبندگی عضله را به استخوان تقویت می‌کند.

در کنار داخلی این ناحیه دو سطح سه گوش یکی در بالا و دیگری در پایین دیده می‌شود که رشته‌های ماهیچه لوزی‌شکل بزرگ روی آنها می‌چسبد. اما کنار داخلی که کنار شوکی نیز نامیده می‌شود سه چهارم آن مستقیم و یک چهارم بالایی آن بطرف خارج خم می‌شود ولی کنار فوقانی نازک و تیز است و در انتهای خارجی آن بریدگی هلالی است بنام زائده غرابی (کوراکوئید). به این زائده رباط کوراکوآکرومیال و سر کوتاه تاندون دوسر بازویی متصل می‌شود.

در قسمت خارجی استخوان کتف یک حفره استخوانی کم عمق وجود دارد که به آن گودی کاسه‌ای (حفره گلنوئید) می‌گویند. گودی کاسه‌ای جایی است که با سر استخوان بازو مفصل شده و مفصل شانه را می‌سازد و سطح درونی آن پوشیده از غضروف است.

همچنین تکمه‌های زیرکاسه‌ای (اینفراگلنوئید)، بالاکاسه‌ای (سوپراگلنوئید) و بریدگی بالاکتفی (سوپرااسکاپولار) و اسپینوگلنوئید بر روی این استخوان قرار دارند.

فهرست مطالب:

بالا رفتن کتف

پایین کشیدن کتف

دور شدن کتف

نزدیک شدن کتف

چرخش بالایی کتف

چرخش پایینی کتف

بلند شدن لبه پایینی استخوان کتف و برگشت به حالت اولیه

عضلات نزدیک کننده کتف

عضله ذوزنقه ای

عضله متوازی الاضلاع

عضله گوشه ای

عضلات دور کننده کتف

عضله دندانه‌ ای بزرگ

عضله سینه ای کوچک

عضلات پایین کشنده کتف

عضله تحت ترقوه ‌ای

عضلات بالا کشنده کتف

عضلات مؤثر در چرخش بالایی کتف

عضلات مؤثر در چرخش پایینی کتف

بلند شدن زاویه تحتانی کتف

و…