جُنبش‌شناسی یا سینماتیک (از واژهٔ یونانی κινεῖν یا kinein به معنای حرکت‌کردن) شاخه‌ای از دانش مکانیک کلاسیک است که حرکت اجسام و سامانه‌ها (گروهی از اجسام) را بدون درنظرگرفتن نیروهای عامل حرکت بررسی می‌کند.

جنبش‌شناسی را نباید با شاخهٔ دیگر مکانیک کلاسیک، دینامیک تحلیلی (مطالعهٔ رابطهٔ میان حرکت اجسام و عوامل آن)، که گاهی به عنوان زیرشاخه‌ای از سینتیک (مطالعهٔ رابطهٔ میان نیروهای خارجی و حرکت) و ایستایی (استاتیک) (مطالعهٔ ارتباط‌های یک سامانه در تعادل) شناخته می‌شود اشتباه گرفت. جنبش‌شناسی هم‌چنین متفاوت از پویایی (دینامیک) است که در فیزیک مدرن برای توصیف تکامل-زمانی یک سامانه به کار می‌رود.

واژهٔ سینماتیک گرچه نسبت به گذشته کم‌کاربردتر گشته اما هم‌چنان جزیی فیزیکی است. واژهٔ جنبش‌شناسی هم‌چنین در زیست‌مکانیک و نقل مکان حیوانی کاربرد دارد.

پایه‌ای‌ترین کاربرد جنبش‌شناسی در حرکت انتقالی یا دورانی ذرّات است. با معرفی اجسام صلب، که مجموعه‌ای از ذراتی با فاصلهٔ نسبی نامتغیرند، جنبش‌شناسی به درجه‌ای بالاتر از دشواری مفهومی برده می‌شود. اجسام صلب می‌توانند حرکت‌های انتقالی یا دورانی یا هر دو را تجربه کنند. یکسامانه از اجسام صلب که می‌توانند به کمک اتصالات مکانیکی به هم متصل شوند مفهوم پیچیده‌تری است. جنبش‌شناسی را می‌توان به این منظور به کار برد تا گستره‌ای از حرکات یک سازوکار را به‌دست‌آورد یا این‌که به‌طور معکوس در راستای طراحی یک مکانیزم که گستره‌ای از حرکات دلخواه را دارد استفاده شود. حرکت یک لنگ و نوسان یک پیستون در یک موتور از سامانه‌های سینماتیکی ساده‌اند. لنگ، نمونه‌ای از حلقهٔ سینماتیکی باز و پیستون نمونه‌ای از یک مکانیزم چهارمیله‌ای بسته‌است.

یکی از حرکتهای مهم ، حرکت دورانی است. نمونه‌های بسیاری از این نوع حرکت را هر روز مشاهده می‌‌کنیم. چرخش زمین به دور محور خود نمونه‌ای از حرکت دورانی است. باید توجه داشته باشیم که حرکت بر روی مسیر دایره‌ای ، با دوران یک جسم به دور یک محور تفاوت دارد. هر حرکت دورانی با محور دورانو زاویه دوران مشخص می‌‌شود. زاویه دوران در سرعت زاویه‌ای جسم لحاظ می‌‌شود.

فهرست مطالب:

حرکت دورانی

سینماتیک دورانی – متغیرها

زاویه تتا

سرعت زاویه ای متوسط

سرعت زاویه ای لحظه ای

شتاب زاویه ای متوسط

شتاب زاویه ای لحظه ای

معادلات حرکت دورانی محض با شتاب ثابت

معادلات حرکت با شتاب ثابت در حرکت دورانی و حرکت انتقالی

کمیتهای دورانی به صورت برداری

رابطه میان سینماتیک خطی و زاویه ای

مثال ها